Muziek / Achtergrond
special: In memoriam: Wilson Pickett (1941 – 2006)

Een zoektocht onthult een soullegende

.

~

Om daar achter te komen heb ik om te beginnen zijn Very best of gedownload, en dat viel niet tegen. Naast de bij de radio bekende hits, kwamen er nog veertien mp3-tjes binnen, die het beluisteren meer dan waard zijn. Zelfs de Beatles-cover Hey Jude klinkt, na enige momenten van gewenning, erg prettig. Pickett begint het nummer liefjes, maar schreeuwt het de laatste minuut met zijn rauwe stem uit. Verder valt het hoge Blues Brothers-gehalte op: Pickett swingt en schuurt.

Blues Brothers

De Blues Brother-connectie komt op het eerste gezicht vooral door het bekende Everybody needs somebody to love, dat in de film door Jake en Elwood Blues wordt gezongen. Nu blijkt het nummer origineel van Solomon Burke, maar dat wist ik nog niet. Gelukkig wordt mijn onwetendheid beloond: op de fansite Blues Brothers Central weet een oplettende kijker te melden dat Jake Blues tussen dit nummer en het er op volgende Sweet home Chicago een kort eerbetoon aan ‘Magic Sam en Wilson Pickett’ brengt. En het is nog mooier: in het vervolg op de film, Blues Brothers 2000, werd de ode nog evidenter. Pickett speelt daarin zelf mee (als ‘Mr. Pickett’), en hij zingt zijn hit 634-5789.

Soul Deep

Fijn, daar kende ik hem dus van. En met mij veel meer mensen waarschijnlijk; de optredens met de Blues Brothers deden zijn reputatie en bekendheid goed. Maar toch konden ze niet verhinderen dat Pickett altijd een beetje onbekend bleef; dat hij bleef hangen in de categorie ‘wel van gehoord, maar wie het precies is…?’. Dat terwijl hij in de naslagwerken altijd in één adem met de allergrootsten wordt genoemd; Otis Redding, Aretha Franklin en Solomon Burke zijn nooit ver weg. Sterker: alinea’s over hen bevatten vaak dat ene zinnetje over Pickett. Ook in de BBC-serie Soul deep, die momenteel in Nederland door de NPS in Het uur van de wolf wordt uitgezonden, komt Pickett slechts zijdelings aan bod. In aflevering vier, over Otis Redding en de muziek van het zuiden, komen Picketts nummers Ninety-nine and one half (won’t do) en In the midnight hour langs. Het toeval wil dat deze aflevering aanstaande dinsdag in Nederland wordt uitgezonden.

Kerk

Diezelfde serie leert dat bijna alle soulsterren van het eerste uur voor het zingen de kerk ingingen. Pas als ze dat konden verlieten ze het godshuis weer. Bij Pickett is dat niet anders gegaan; eerst was er het kerkkoor, en vanaf zijn veertiende de gospelgroep The Violinaires. Vanaf zijn achttiende zei hij de reli-muziek echter vaarwel en begon hij zijn carrière bij de al succesvolle soulgroep The Falcons, waarmee hij zijn eerste hit You’re so fine scoorde. Aardig detail is dat ook soulster Eddie Floyd in deze groep zat, en dat diezelfde Floyd in Blues Brothers 2000 meezingt op 634-5789.

Rauwe pionier

~

Maar nu we weten waar we Pickett ook al weer van kennen, en dat hij in een adem met de groten wordt genoemd, blijft de vraag wat zijn betekenis dan is geweest. Waarom was hij zo belangrijk voor de soulmuziek, en waarom bleef hij dan toch relatief onbekend? Het antwoord op de eerste vraag is redelijk eenvoudig te vinden: iedere liefhebber van Pickett lijkt hem vooral te roemen om zijn pioniersgeest. Pickett gaf de soul halverwege de jaren zestig een energieke impuls; hij zong de vaak zo zoete liedjes rauwer, en hij had meer dan anderen oog voor de mensen op de dansvloer. Zo wild als de iets later opkomende funk was het bij hem misschien nog niet, maar het is vooral zijn aanstekelijke enthousiasme (ook in optredens) dat hem zo populair maakte.

Domme pech

En tja, wat is er mis gegaan in zijn carrière, waarom is hij geen grote soulheld zoals Otis Redding, Solomon Burke of Aretha Franklin? Feit is in ieder geval dat geen van Picketts hits door hemzelf geschreven nummers zijn. Nu is dat in de soul niet heel bijzonder, maar de meeste echt grote soulsterren schreven ook zelf. Aannemelijker lijkt me echter dat de oorzaak in zogenaamde ‘externe factoren’ ligt. Reddings naam was definitief gevestigd toen hij in 1967 overleed na een vliegtuigongeluk, en Franklin en Burke hadden beide een succesvolle moderne comeback: Franklin pakte nog eens flink uit met Think in de eerste Blues Brothers-film, wat haar meteen weer populair maakte; en Burke had een wel erg succesvolle samenwerking met Junkie XL, die hem zelfs op Pinkpop bracht. Pickett kreeg zo’n kans toen hij in Blues Brothers 2000 meedeed, maar die film sloeg minder aan dan het origineel, en volgens de liefhebbers is de versie van 634-5789 die hij in de film brengt zeker niet zijn beste uitvoering. Domme pech dus, als je het zo bekijkt. Maar hoewel niet bekend bij het hele grote publiek, wordt hij wel door velen gewaardeerd. Zo zei Aretha Franklin in reactie op zijn overlijden: “Wilson Pickett was one of the greatest soul singers of all time”. Het kost niet veel moeite te ontdekken dat dat niet overdreven is.

Het Uur van de Wolf – aflevering 4 van Soul Deep over zuidelijke soul: dinsdag 24 januari 20.25 uur Nederland 3.