Muziek / Achtergrond
special: Ernst Jansz over zijn nieuwe CD, boek én theatertournee

‘Alles wat muzikanten kunnen bundelen aan vakmanschap en emotie, maakt een band goed’

Wat begon als liner notes bij zijn tweede solo-CD Molenbeekstraat groeide uit tot een heus boek. Zijn derde. Schrijver en muzikant Ernst Jansz debuteerde in 1983 met Gideons Droom, maar de literaire kritieken bliezen de loftrompet pas bij de documentaire roman De Overkant uit 1985. Molenbeekstraat kan beschouwd worden als de soundtrack bij het gelijknamige boek dat eveneens in september wordt uitgebracht, maar is ook de titel van het muzikale verhaal waarmee Jansz dit najaar de theaters ingaat. 8WEEKLY sprak met Ernst Jansz in de tijd van drukproeven, repetities, teksten instampen en de laatste puntjes op de i.

~

Al jaren woont hij op het platteland, maar voor zijn nieuwe boek en CD keerde Ernst Jansz terug naar de plek waar hij de eerste eenentwintig jaar van zijn leven doorbracht: De Molenbeekstraat in Amsterdam.
Molenbeekstraat begon als een afscheid van het ouderlijk huis. Het huis waar mijn moeder woonde totdat zij werd opgenomen in een verpleeginrichting en dat mijn zus en ik moesten leegmaken. Het nummer ontstond vrijwel meteen.”

In lege kamers wil ik zoeken
naar wat ik vergeten was
in het stof dat ligt in hoeken
in de kasten, achter glas
Molenbeekstraat
Molenbeekstraat
ik herinner het mij

“De overige dertien liedjes op de CD heb ik rond het thema van de titelsong opgebouwd. Kwamen in de tijd van Doe Maar tekst en muziek meestal gelijk, voor Molenbeekstraat ben ik uitgegaan van de teksten. Ik vind het belangrijk dat er een verhaal verteld wordt. De muziek heb ik er later bij gemaakt.”

Inzicht

Gaandeweg het schrijven tekende zich een groter verhaal af. “Mijn jeugd in de Amsterdamse Rivierenbuurt bleek een belangrijk deel van mijn leven te zijn dat ik wilde afsluiten. In het lege huis zag ik scènes uit het verleden voorbij komen. Heftiger en scherper, maar ook prachtig tegelijk. Toen ben ik alles gaan opschrijven. Verhalen, herinneringen. Míjn werkelijkheid.
In het lege huis vond ik rust. Een plek om te schrijven. Het was niet de bedoeling om er een boek van te maken. Ik ben eigenlijk altijd aan het schrijven: dagboekaantekeningen, tekstflarden. Schrijven zie ik vooral als een manier om mijzelf te leren kennen en het schrijven van Molenbeekstraat heeft mij tot bepaalde inzichten gebracht: over de jongen die ik was, mijn houding ten opzichte van mijn ouders en geliefden. De herinneringen die zich hebben vastgezet in mijn geheugen wilde ik beschrijven ook al is in het in werkelijkheid wellicht anders gebeurd. Je geeft aan herinneringen toch je eigen vorm. Ik merk het bijvoorbeeld als Jan Hendriks en ik het hebben over iets uit ons gezamenlijke verleden: hij herinnert zich dingen totaal anders dan ik.”

~

Gedreven spel

De 14 veelal akoestische liedjes op Molenbeekstraat, waarin echo’s doorklinken van krontjong, Bob Dylan én Bram Vermeulen, krijgen door de sterke begeleiding van de band nog meer zeggingskracht. Ernst Jansz wordt op de CD begeleid door Jan Hendriks (gitaar), René van Barneveld (o.a. Urban Dance Squad) op slidegitaren, Charles Nagtzaam (Portugese bas) en Roy Bakker (Ritme). “Mijn idee was om de studio in te gaan en dan zien wat er gebeuren zou. De meeste nummers zijn in één take opgenomen en ingezongen.” Het spel van de band klinkt gedreven en gepassioneerd en dat is goed te zien in de beelden bij de videoclips van Molenbeekstraat en Luna Luna mijn, de twee extra’s op de CD. “Het geeft een enorme kick om zo met elkaar muziek te maken. Muzikanten onder elkaar. Die blikken van verstandhouding. Alles wat muzikanten kunnen bundelen aan vakmanschap en emotie, maakt een band goed.”

Doe Maar

Verwantschap en speelplezier klinken ook nog steeds door in de muziek van ‘zijn’ oude band, Doe Maar. De liedjes van deze legendarische band vormen de basis voor een musical waarin het verhaal van een generatie voorbij komt. “Op de één of andere manier klinkt het speelplezier nog steeds door in de muziek die we samen hebben gemaakt. Vriendschap en lol, maar ook vervreemding door de ongekende hysterie eromheen. Ik herinner me vooral muzikaal alles: de totstandkoming van de liedjes, de muziek, de opnames. Ik weet het nog precies. De musical is een mooie vorm om een tijdsbeeld te schetsen. Henny (Vrienten) bewaakt met name het muzikale gedeelte van de productie. Of het goed zit met het ‘Doe Maargevoel’ zeg maar. In samenspraak met mij, maar ik hou me verder afzijdig. Ik ben wel betrokken geweest bij de verhaallijn.”

~

Theater

Met de aanstaande theatertour Molenbeekstraat, een muzikaal verhaal, wil Ernst Jansz een brug slaan naar twee kunstvormen.
“Ik speel liedjes van de CD en vertel verhalen en Indische sprookjes, die beeldend én bewegend kunstenares Shelley Lapré uitbeeldt, begeleid door percussionist Ted Lekatompessy. Ik verheug me zeer op ons samenspel.”

Boek, CD, theatervoorstelling en prachtig artwork van Peter van Dongen maken van Molenbeekstraat één geheel. “Ik word er helemaal blij en opgewonden van zoals alles er uit is komen te zien. Ik heb me tot nu toe nooit bekommerd over wat men van mijn werk vindt. Daar hou ik me niet mee bezig. Muziek maken en schrijven is de gebruikelijke vorm om mij te uiten, zo kennen de mensen mij. Dat komt straks allemaal samen in het theater en dat is best spannend.”

Molenbeekstraat (Een liefdeslied 1948 – 1970) is een rijk geïllustreerd boek dat eind september 2006 wordt uitgebracht door Uitgeverij In de Knipscheer. Bij Molenbeekstraat zit óók de gelijknamige CD, de soundtrack van het boek.
De CD Molenbeekstraat (ook afzonderlijk verkrijgbaar) is een uitgave van V2 records.
De theatertournee Molenbeekstraat, een muzikaal verhaal begint op 22 september 2006.
Alle informatie over CD, boek én theatertournee, is terug te vinden op www.ernstjansz.com