Muziek / Achtergrond
special: Deel IX: Tussen kunst en muziek. Op pad met Lomechanik

Het Nachtpodiumverhaal

In de periode van september tot en met december 2005 werkt 8WEEKLY samen met het VPRO televisieprogramma Nachtpodium. Iedere aflevering zullen wij een item maken waarin we jonge en nieuwe culturele talenten presenteren. Daaraan gekoppeld publiceren we iedere week een achtergrondverhaal. In de aflevering van komende zondagnacht 30 oktober (00:05) word ik een dagje meegenomen in de wereld van het Nijmeegse platenlabel Lomechanik.

In deze aflevering van Nachtpodium spreek ik met Jorg de Man, Tom Verbruggen en Dave Astles (één van de drie oprichters van het voormalige collectief, maar inmiddels label Lomechanik). Over muziek, geluid en al het harde werk dat nodig is voor het draaiende houden van het uitgebrachte vinyl. Daarbij zal Verbruggen (alias Tok-Tek) wat van zijn kunst vertonen, compleet met joystick en zo’n veertig meter kabel.

Weg uit de zolderkamer

~

Het ongeveer tien koppen tellende Nijmeegse muzieklabel Lomechanik ontstond zo’n drie jaar geleden, als was het een natuurlijk proces. De brandpunten waar de oprichting geleidelijk aan tot stand kwam waren platenzaak Waaghals en vrije radiozender Rataplan. Daar ontdekten de (toen nog voornamelijk alleen opererende) gelijkgestemde zielen dat ze niet de enigen in de Waalstad waren die op hun zolderkamer zaten te experimenteren met geluiden, klanken en beats.

Het was voor de muzikanten en geluidskunstenaars moeilijk om individueel hun werk uitgebracht te krijgen of om optredens te verwerven. De elektronische muziek werd (en wordt nog steeds) opgevat als een erg ontoegankelijke muzieksoort. En zo kwamen de oprichters, hangend over de balie van de platenzaak, al gauw tot de conclusie dat het geen slecht idee zou zijn om de krachten te bundelen.

Let wel, Lomechanik maakt elektronische muziek, geen elektro. Het scala aan muziek van dit label is breder dan alleen de dansbare beats die we kennen uit clubs en van dansfeesten. Lomechanik bindt zich aan weinig regels. Een liedje moet raken, kwetsen, ontroeren, verontrusten, ergeren, dromerig maken en ja, het mag ook dansbaar zijn. Maar dat hoeft natuurlijk niet.

Persoonlijke stempel

~

Pratend met de jongens begon het me te dagen dat het hier gaat om het geluid, het gevoel, de vorm, met als leidraad de persoonlijke stempel van de desbetreffende maker.
De één is bijna autistisch gefixeerd op de ongrijpbaarheid van het geluid dat uit een laptop, uit de omgeving, uit een speelgoedartikel kan worden gehaald. De ander houdt van kippevel opwekken door een zo minimaal mogelijk geluid.

Soms wordt de ruimte gebruikt om liedjes te maken met een kop en staart, die bewerkt en bijgeschaafd zijn tot een kant en klaar produkt. Soms worden er nummers gemaakt die nooit meer nagemaakt kunnen worden; dan heerst de kracht van het toeval, de ongrijpbaarheid van het eenmalige. De ene keer dromerig, organisch. Dan weer agressief met een zware beatterreur. Digitaal bewerkt of met live ingespeelde elektronica, Lomechanik trekt zijn eigen plan bij het maken van muziek.

Één voor allen, allen voor één

Hoe divers de leden van Lomechanik ook mogen zijn, er wordt gestreden voor het zelfde doel: het naar buiten brengen van muziek en geluid die weinigen kennen. Muziek die in hun ogen te mooi is om niet gehoord te worden. Één voor allen, allen voor één. En zo geschiedde. Debuutplaat Lomech 001, No One van Lomechanik ontving lovende recensies en de plaat verkocht goed. Ook organiseerde het collectief avonden waar een selectie van muzikanten een performance gaf.

~

Lomechanik vormde zich van collectief om tot een platenlabel met financiële leiding en BTW-nummer, steeds de individuele wensen van de leden in het oog houdend. Er wordt samengewerkt met andere muzieklabels, muzikanten, kunstenaars en VJ’s. Ook heeft het label inmiddels de vierde Lomech verzamelplaat uitgebracht, is er afgelopen september een DVD gereleased en organiseert Lomechanik optredens op plaatsen variërend van krakersfeesten en poppodia tot galeries en musea. Meer informatie hierover is te vinden op Lomechaniks website.

En zo zijn we aanbeland in het nu: nog steeds spelend met de verwachting van de luisteraar, en met het spanningsveld tussen artisticiteit en de reeds gebaande paden van de elektronische muziek.