Film / Achtergrond
special: Su-Jin Lee

Lee wil de Gong-Ju’s van deze wereld helpen

De Koreaanse regisseur en Tigerwinnaar Su-Jin Lee maakt met zijn debuut Han Gong-Ju een van de beste en meest indrukwekkende films van het IFFR. Een dag voor de Tiger Award uitreiking sprak 8WEEKLY uitgebreid met Su-Jin Lee over zijn heftige film.

Let op: dit artikel bevat veel spoilers.

Han Gong-Ju vertelt het verhaal van de titulaire hoofdpersoon die verbannen wordt en genoodzaakt is te verhuizen. Ze is het slachtoffer van een groepsverkrachting, maar wordt niet door iedereen als slachtoffer gezien. Haar ouders laten haar in de steek en de politie twijfelt aan haar verhaal. De enige die voor haar opkomt, is haar voormalige leraar. Hij brengt Gong-Ju onder bij zijn moeder in de havenstad Incheon waar Gong-Ju probeert een nieuw leven te starten.

Een film over een groepsverkrachting is een heftig thema voor een eerste film. Hoe kwam u op dit onderwerp?
Ik dacht al lang na over hevige pesterijen, groepsverkrachtingen en de zelfmoorden van jonge meisjes die hiervan het gevolg zijn. Deze incidenten bleven lang in mijn geheugen zitten. Ik wilde een film maken over dit onderwerp voordat er nog meer Gong-Ju’s hetzelfde lot zouden ondergaan. Ik wilde hen helpen.

In hoeverre speelt de Koreaanse cultuur een rol in de wijze waarop er wordt omgegaan met Gong-Ju en hoe Gong-Ju zelf omgaat met haar trauma?

~

Slachtoffers van een verkrachting treden vaak niet in de publiciteit, waardoor de discussie niet op gang komt. Slachtoffers lossen de problemen liever intern op. Han Gong-Ju is natuurlijk ook een film, dus het is onvermijdelijk geweest dat ik bepaalde keuzes moest maken om te dramatiseren. Koreanen hebben overigens wel de neiging om hun pijn niet te tonen, maar te verbergen. Zo lijkt Gong-Ju het in eerste instantie niet eens te zijn met haar verbanning, ze zegt: “I didn’t do anything wrong”. Maar, in werkelijkheid wil ze weldegelijk weg van de plek die haar steeds aan het verleden herinnert. Ze verlangt naar een plek waar mensen haar niet kennen en waar ze opnieuw kan beginnen.

Wanneer ze aankomt in de havenstad Incheon wil ze opnieuw beginnen. Tegelijkertijd sluit Gong-Ju zich af voor haar omgeving. Haar klasgenoten dringen niet tot haar door en worden expres door haar op afstand gehouden. De eerste keer dat Gong-Ju contact maakt met haar klasgenootjes is wanneer ze muziek maakt.
Ja, dat is de rol van de muziek. Gong-Ju is van nature geen sterke persoonlijkheid. Haar gezinssituatie was niet stabiel. Desondanks wilde ik dat Gong-Ju een personage werd dat zichzelf kan beschermen en zich niet te snel laat leiden door haar emoties. Muziek is een middel voor Gong-Ju om rust te vinden. 

Gong-Ju schrijft haar eigen muziek en heeft dat altijd gedaan. Wanneer ze op een nieuwe plek komt en het a capella koor ziet, raakt ze geboeid, toch kan ze haar gevoelens tegenover andere mensen niet tonen. Ze laat andere mensen niet toe tot haar emoties, terwijl ze dat in het verleden wel deed. Toch breekt Gong-Ju, middels haar muziek, langzaam de muur af die ze om zich heen heeft gebouwd.

Het nummer dat Gong-Ju speelt, Give Me A Smile, klinkt heel universeel en is erg toegankelijk wat betreft de akkoorden en de melodie. Heeft u overwogen een Koreaans lied te kiezen in plaats van een Engelstalig lied?
Het nummer moest een stuk zijn dat een 17-jarig meisje zelf heeft geschreven. Daarom is het niet te ingewikkeld. De reden dat het lied Engelstalig is, is het feit dat het voor Gong-Ju te direct zou zijn als ze in het Koreaans zou zingen. Ik wilde Gong-Ju niet volledig blootgeven, dus kozen we voor een Engels lied. Het ironische is dat ik wellicht in het buitenland precies het tegenovergestelde bewerkstellig.

Actrice Woo-Hee Chun die Gong-Ju speelt, lijkt zelf gitaar te spelen. Klopt dat?
Geen commentaar. (Lacht). Oké, in de scène zingt ze zelf. Ze heeft ook veel geoefend op de gitaar, maar… Oké, je snapt het wel.

De film wordt in niet chronologische volgorde verteld. Een logische keuze, want dan geef je niet meteen het plot weg. Waren er echter nog andere redenen voor deze manier van narratie?  
Dit verhaal moest niet gaan over een slachtoffer en een dader. Die rolverdeling is wel aanwezig maar als de film chronologisch was geweest, dan was het onderscheid veel duidelijker geweest. Zo’n verhaal wilde ik niet vertellen.

Het zou ook saaier zijn.

~

Ja, de flashbacks zijn er om bepaalde dingen te verklaren, maar ze zijn altijd gelinkt aan Gong-Ju’s emotionele staat in het heden. Dit meisje leeft in het heden en dat is niet los te zien van haar verleden. De mensen die ze ontmoet, de plekken waar ze komt, zelfs de geuren die ze ruikt – ook al zie je dat natuurlijk niet – herinneren haar af en toe aan het verleden. Tijdens die momenten zie je de flashbacks. Ik wilde tonen dat heden en verleden samengaan. In het begin is dat wellicht verwarrend, maar ik wilde het publiek mee laten voelen met haar emotionele staat.

Is dat de reden dat de flashbacks slechts kortstondig zijn en je snel weer naar het heden terug keert?
Ja, het heden is belangrijker voor mij. Gong-Ju’s verleden speelt zeker een grote rol, maar ik wilde dat het in dienst stond van haar huidige emoties.

Gong-Ju is geen makkelijk personage om te spelen. Hoe kwam u terecht bij Woo-Hee Chun?
Ik had al over haar gehoord en tijdens de auditie kon ik zien dat ze goed acteerde. Het verhaal en het personage zijn echter complex, dus ik maakte me erg veel zorgen. Twee tot drie maanden voordat we begonnen met filmen spraken we elke dag af in mijn kantoor om over Gong-Ju te praten. De eerste scène die we hebben opgenomen is de scène waarin we Gong-Ju’s gezicht van opzij zien terwijl ze wordt verkracht.

Daar begon u mee?
Ja, het was de allereerste scène die we filmden. Ik wilde dat die emotie voor haar, voor de crew en voor mijzelf bekend was. Ik wilde dat het voor iedereen duidelijk was wat voor een film we gingen maken. 

Zelfs na veel gesprekken is het opnemen van deze heftige scène best een risico, lijkt me? Of maakte u zich daar toen al geen zorgen meer over?
Het was niet zo dat ik geen vertrouwen had in Woo-Hee Chun en we hadden veel gepraat en nagedacht over Gong-Ju, maar praten over zo’n scène of zo’n scène daadwerkelijk opnemen is een wereld van verschil. Die emotie filmen en daardoor voelen was voor mij essentieel. Ik wilde dat deze emotie door de hele film heen voelbaar was, zodat Woo-Hee Chun niet alleen met haar hoofd acteerde, maar ook met haar hart.

Is de film ook in Korea vertoond?
Ja, tijdens het Busan International Film Festival in Zuid-Korea, afgelopen oktober.  

Hoe werd er gereageerd op de film?
Veel mensen waren bedroefd en leefden mee met het meisje. Ook veel mensen voelden zich ongemakkelijk. 

Kreeg u ook kritiek?
Er waren geen publieke screenings, maar op blogs, twitter en dat soort platforms, kreeg ik wel kritiek. Als je iets slechts over je eigen werk hoort, dan voelt dat nooit goed, maar het mooie aan films is dat ze op meerdere manieren geïnterpreteerd kunnen worden. Ik denk dat het niet goed zou zijn om mensen een emotie of mening op te leggen, dus ik vind dat kritiek iets heel kostbaars is.

U bent genomineerd voor een Tiger Award. Wat zou het betekenen om te winnen?
Ik probeer er niet zoveel aan te denken eigenlijk.

De prijsuitreiking is morgen.
(Lacht). Ik wilde al heel lang naar Rotterdam komen. In 2006 was mijn korte film hier op het festival te zien, maar toen kon ik er niet bij zijn. Sinds die tijd hoopte ik Rotterdam eens te bezoeken en nu ben ik er eindelijk. Hier aanwezig zijn is dus al een prijs voor mij. Natuurlijk is het ook leuk om te winnen, dat heeft iedereen denk ik. Het zou ook een goede motivatie zijn voor mijn volgende film.

Gaat u wederom zo’n gevoelig en beladen onderwerp behandelen?
Tijdens het filmen zijn de emoties me erg bij gebleven. Het is zwaar om zoiets te verfilmen. Dus ik denk dat de volgende film die ik maak minder heftig zal zijn. Daar hoop ik tenminste op. Ik heb nog geen script voor een volgende film. Ik produceer Han Gong-Ju namelijk ook, dus ik ben tot aan de landelijke release in Korea vooral druk als producent. Het heeft erg lang geduurd voordat ik deze film kon maken, dus ik hoop mijn volgende film zo snel mogelijk uit te brengen.