Nuevo Cine Argentino
De Argentijnse cinema bloeit! Eigenlijk is dit oud nieuws, want de opkomst van de Nuevo Cine Argentino duurt nu al zo’n tien jaar voort. Sinds halverwege de jaren negentig staan er in Argentinië steeds meer talentvolle jonge regisseurs op, die met hun vaak opmerkelijk realistische films allerlei prijzen binnenslepen op nationale en internationale filmfestivals. Veel van deze films zijn maar beperkt of helemaal niet in de bioscoop te zien (geweest), maar filmtheater Rialto in Amsterdam biedt geïnteresseerden de mogelijkheid om alsnog kennis te maken met een aantal van de beste films van de nieuwe generatie Argentijnse filmmakers.
~
Tijdens het festival komen niet alleen de bekendere Argentijnse films van de afgelopen jaren zoals het broeierige La Ciénaga, Los Muertos en de eigenzinnige film Tan de Repente voorbij, maar ook vroege voorbeelden van de Nuevo Cine Argentino. Hiertoe behoren onder andere Pizza, Birra, Faso, Silvia Prieto en Histórias Breves 1, een compilatie van korte films van inmiddels gevestigde regisseurs zoals Lucrecia Martel en Daniel Burman.
 |
| Pizza, Birra, Faso |
Voor wie al bekend is met de wat oudere hoogtepunten van de nieuwe Argentijnse cinema valt er ook genoeg te beleven, want er worden ook hele recente films getoond, zoals de warme ‘coming of age’-film Glue en het ingetogen lijfwachtenportret El Custodio. In ‘Rialto Laat’, op vrijdag- en zaterdagavond, zijn er bovendien compilaties van experimentele Argentijnse films te zien.
Verscheidenheid
El Amarillo van Sergio Mazza en Géminis van Albertina Carri zijn twee recente films die de verscheidenheid van de nieuwe Argentijnse cinema bevestigen. In het lome El Amarillo gebeurt er eigenlijk vrij weinig; een ronddwalende man arriveert in een stoffig dorpje waar de tijd lijkt stil te staan, en besluit een tijdje te blijven. Bij de eigenaresse van het plaatselijke café, dat ook als kleinschalig bordeel fungeert, krijgt hij kost en inwoning door allerhande klusjes op te knappen.
 |
| El Amarillo |
Op fragmentarische wijze zien we de dag zich slaperig voortslepen; pas als de zon onder is lijkt het dorpje echt wakker te worden. De kleurrijke inwoners van het dorpje komen dan samen bij het café, waar ze hun genot vinden in spel, dans, seks en bovenal muziek. De personages in de film zijn tot dan toe vooral zwijgzaam geweest, maar in de liederen die ze zingen lichten ze een tipje van de sluier op over hun zorgen en dromen. De meeslepende muziek wordt vergezeld door haast hypnotiserende beelden, die helaas weer snel verdwijnen zodra de lucht lichter kleurt.
Zo kalm en beheerst als El Amarillo is, zo roerig en beladen is Géminis. De film toont de incestueuze liefde tussen een broer en zus binnen een ogenschijnlijk perfect gezin. De moeder van de tieners wordt vanaf het begin afgeschilderd als een oppervlakkig persoon, die de schone schijn lijkt te verkiezen boven de minder plezierige werkelijkheid, terwijl de vader liever naar de sterren kijkt. Als kijker zie je langzaam het perfecte plaatje afbrokkelen, en de spanning in de film wordt gecreëerd door de vraag wanneer en hoe het kaartenhuis helemaal in elkaar zal storten.
 |
| Géminis |
Het feit dat de verboden liefde tussen broer en zus als bijna vanzelfsprekend verbeeld wordt, maakt het moment van schok nog indringender. Het toch al sterke acteerwerk krijgt dan een nieuwe dimensie, en aan het einde van de film overheerst een verdwaasd gevoel. Géminis is een gedurfde film, die niet echt radicaal wordt, maar door z’n ambiguïteit nog lang kan nazingen in je gedachten, en daarmee behoort tot de aanraders van het festival.
Lowbudget
De kracht van de nieuwe Argentijnse filmgolf is een intrigerend fenomeen, omdat deze ontwikkeling paradoxaal genoeg gepaard gaat met de economische crisis die het land al een aantal jaren teistert. Coproducties met verschillende Europese landen, waaronder Nederland, vergrootten de mogelijkheden van de filmmakers, maar de meeste recente Argentijnse films zijn met minimale financiële middelen tot stand gekomen. De mogelijkheden van digitaal filmen en de keuze voor amateurs in plaats van bekende acteurs spelen eveneens een belangrijke rol in de ontwikkeling van de nieuwe Argentijnse cinema. Het succes van de films van deze nieuwe generatie bewijst echter dat beperkte budgetten de kwaliteit niet in de weg hoeven te staan. Tijdens het festival zullen verschillende Argentijnse filmmakers, onder wie Martín Rejtman en Ernesto Baca, aanwezig zijn om vragen te beantwoorden en te vertellen over de totstandkoming van hun lowbudgetfilms.
Er wordt wel eens gesuggereerd dat de moeilijke omstandigheden in Argentinië juist voor inspiratie zorgen bij veel jonge talenten, die in hun films maatschappelijke kwesties in hun land naar voren brengen. Toch zijn de meeste films vooral zeer persoonlijke verhalen, en spelen actuele problemen meer op de achtergrond mee. In tegenstelling tot enkele van hun voorgangers willen de regisseurs van de Nuevo Cine Argentino geen nadrukkelijk politieke films maken, en ook van de metaforische literaire stijl van eerdere generaties moeten ze niets hebben. Een bezoek aan het Nuevo Cine Argentino-festival maakt duidelijk dat bijzondere omstandigheden tot bijzondere films kunnen leiden, en draagt zo hopelijk een steentje bij aan de voortzetting van het opmerkelijke succes van de gevarieerde en interessante films die Argentinië te bieden heeft.
