Film / Achtergrond
special: Deel 4

Nederlands Film Festival 2009

In het laatste deel van ons verslag van het Nederlands Film Festival 2009 aandacht voor de korte documentaires, die van wisselende kwaliteit bleken.

Deel 1 | Deel 2 | Deel 3 | Deel 4

Inhoud: Los | Oeral thús | Het familie ensemble | Verloren band

Zuipen

Los – Korte documentaire
Edward Cook, 2009

~

Los is een korte film over een veerbootovertocht van Stockholm naar Helsinki. Een groep jongeren doet zich te goed aan grote hoeveelheden alcohol, terwijl het grote schip zich een weg baant door de serene, ijzige zee. Het is duidelijk wat de regisseur probeert te doen: het deerniswekkende beeld van jonge mensen die zichzelf de vergetelheid in zuipen in het geluidsdecor van de lawaaierige bar, tegenover de kalmte en rust van de wereld buiten het schip. Vermakelijk is dat wel, maar weinig verrassend. (Anouk Werensteijn)
Terug naar boven | Deze film op site NFF

Kabbelend

Oeral thús, portret fan in skippersfamilje – Korte documentaire
Judith Vreriks, 2009

~

Hetzelfde geldt voor Oeral thús, portret fan in skippersfamilje. Een degelijk gemaakte documentaire die onderhoudend is, maar nergens echt verrassend. Het is best leuk om mee te kijken met de Friese familie Visser, die al generaties lang op het water leeft, en de film gaat nergens vervelen. Het kleine, menselijke drama wordt uiteengezet in de vorm van opa en oma die met tegenzin aan het afbouwen zijn, en kleinzoon die door zijn beroep misschien wel altijd vrijgezel zal blijven. Toch is er geen sprake van echte onthullingen of het voelbare verlies van een traditie, wat de film een extra laag had kunnen geven. In plaats daarvan kabbelt hij, net zoals de binnenvaartschepen die centraal staan, rustig voort. (Anouk Werensteijn)
Terug naar boven | Deze film op site NFF

Ongezonde muzikaliteit
Het familie ensemble – Korte documentaire
Wilko Bello, 2009

~

Op het erf van de familie Pondman klinkt altijd muziek. De vijf kinderen (van 13 tot 21) spelen allemaal meerdere instrumenten en zingen zich suf om hun aria’s te verbeteren. Vader Fransiscus voedt de kinderen alleen op. Tot zijn stem het begaf stond hij op de planken als operazanger. Nu zijn de verwachtingen met betrekking tot de kinderen hooggespannen. Binnen zeven jaar hebben de kinderen de wereld aan hun voeten liggen, aldus de fanatieke vader. In Het familie ensemble laat regisseur Wilko Bello de camera elk hoekje van het vrolijke, rommelige huis verkennen. We zien hoe de kinderen met de dieren spelen, hun partijen oefenen, hoe er gediscussieerd wordt over een avondje uit. Opvallend zijn de eigenzinnige ideeën die de vader heeft over het opvoeden van zijn kinderen. Het gezin lijkt harmonieus, op een haast naïeve manier, maar je voelt dat er een addertje onder het gras zit.

Het is prijzenswaardig dat Bello zich daar niet op gericht heeft. Hij laat het oordelen aan de kijker over. Fransiscus Pondman is geen slechte vader, maar hij heeft op zijn zachtst gezegd dubieuze trekjes. Andersom lijken de kinderen het naar hun zin te hebben, maar is het verwonderend dat geen van hen aan het puberen is geslagen. Het familie ensemble is het eerlijke portret van een eigenaardig gezin. We zien hoe de zeskoppige club in relatieve afzondering functioneert en we weten dat aan de geforceerde idylle een einde moet komen. De pater familias is echter onverstoorbaar, zelfs als hij tijdens een auditie in Wenen te horen krijgt dat hij de stemmen van zijn kinderen verpest als hij ze zelf blijft opleiden. Die volharding is ergerlijk, maar moeilijk te veroordelen. Dankzij de subtiele regie van Bello en de liefdevolle fotografie van cameraman Gregor Meerman ben je namelijk ook wel een beetje van het gezin gaan houden. (Geert Maarse)
Terug naar boven | Deze film op site NFF

Verdriet uit de oude doos
Verloren band: de scheiding van mijn ouders – Korte documentaire
Gisèla Mallant, 2009

~

Al veertig jaar hebben ze elkaar niet meer gesproken. De ouders van journalist Frénk van der Linden zijn nu 74 en 81, maar hebben sinds hun scheiding elk contact vermeden. Nu zijn moeder aan Alzheimer lijdt en voor zijn vader het einde nadert, probeert hij ze weer on speaking terms te krijgen. Van der Linden specialiseerde zich jarenlang in het vraaggesprek. De interviews die hij maakte voor televisie, kranten en tijdschriften, zijn emotionele zoektochten, waarin hij mettertijd steeds persoonlijker lijkt te worden. Meesterinterviewer Ischa Meijer zei ooit: elk interview gaat in de eerste plaats over de interviewer zelf.

In eerste instantie ben je als kijker wel een beetje verbaasd. Wat is er in hemelsnaam zo interessant aan deze scheiding dat het een boeiende film zou opleveren? Er gaan elke dag mensen uit elkaar, waarom is de worsteling van Van der Linden dan zo bijzonder? Regisseur Gisèla Mallant volgt de journalist terwijl hij door de Noord-Hollandse bollenvelden loopt en de voice-over de familiegeschiedenis uit de doeken doet. Het eerste kwartier lijkt het of Van der Linden een monument voor zichzelf wil oprichten. Na verloop van tijd krijgt hij echter de vinger achter het onuitgesproken verdriet dat de beide ouders nog altijd teistert. Met behulp van de gesprekken en oude foto’s komt een tragische liefde van bijna een halve eeuw eerder boven water. Van der Linden ondervindt hoe een keurige katholieke familie ten onder ging aan geldgebrek en overspel.

De persoonlijke benadering werkt. Van der Linden haalt geen trucjes uit, hij gebruikt zijn eigen ouders niet voor een mooi verhaal. Hij wordt gedreven door oprechte interesse en de behoefte om het lijden van de twee bejaarde mensen te stoppen. Dat dat niet lukt is des te aangrijpender. Het ontroerendst zijn de gesprekken met zijn vader, die onder meer vertelt dat hij er na het vertrek van zijn vrouw bijna een eind aan had gemaakt. ‘Het is dat Jaap Mulder ineens voor de deur stond voor een pilsje. Anders had ik de gaskraan opengezet en was ik weggeweest. En jullie ook.’ Slik. (Geert Maarse)
Terug naar boven | Deze film op site NFF

(Verloren band wordt op maandag 16 november om 22.50 uitgezonden op Nederland 2.)