Film / Achtergrond
special: Deel 4

IFFR 2009

.

DEEL 1 | DEEL 2 | DEEL 3 | DEEL 4 | DEEL 5 | DEEL 6 | DEEL 7 | DEEL 8 | DEEL 9 | Interview Kyung-mook Kim

Awaydays | The Baby Formula | Daytime Drinking | Flashbacks of a Fool | The Hungry Ghosts | Jerichow

Postpunk-hooligans
Awaydays
Pat Holden • Engeland, 2008

~

Awaydays is een voorspelbaar coming of age-drama dat zich afspeelt in Liverpool na de eerste punkexplosie. De film volgt de jonge Paul Carty, die zichzelf graag wil bewijzen als hooligan in Liverpool. Hij komt in contact met de getroubleerde Elvis, die hem inwijdt in een groep van fanatieke vandalen, geleid door Stephen Graham (al eerder overtuigend agressief in This is England). Regisseur Pat Holden lijkt te genieten van de stijl en de muziek van de periode. Op de soundtrack is aanstekelijke muziek te horen van Magazine, Joy Division en The Cure. Dit plaatst de film duidelijk aan het begin van de jaren tachtig. Visueel concentreert Holden zich op de kleding van Grahams groep, die zich van andere hooligans onderscheidt met Adidas-sportschoenen, polo’s en lachwekkende regenjassen.

Holdens film balanceert tussen kritiekloze hommage en serieus drama, maar faalt vooral in dat laatste. In scènes die duidelijk de stoere look en het rebelse gedrag van de groep verheerlijken, blijkt dat Holden heeft gekeken naar A Clockwork Orange en alle navolgers van die film. De combinatie van slow motion-beelden en hippe muziek lijkt na het zien van Awaydays des te meer verworden te zijn tot een filmisch cliché. Als Holden zich vervolgens richt op de complexe relatie tussen Paul en Elvis en op Pauls toenemende agressieve gedrag, is het al duidelijk dat de film naar een conclusie werkt waarin de personages leren dat hun gedrag gevolgen heeft. Daarmee is Awaydays een voorspelbare film die visueel en muzikaal is opgeleukt, maar platgetreden wegen bewandelt. (George Vermij)
Terug naar boven | Deze film op het IFFR

Vrouwelijk sperma?
The Baby Formula
Alison Reid • Canada, 2008

~

In deze debuutfilm van Alison Reid, die op filmgebied vooral ervaring heeft als stuntvrouw (!), worden Lilith en Athena — een getrouwd lesbisch stel — en hun pogingen om elkaars baby te krijgen gevolgd. Elkaars? The Baby Formula heeft een hoog documentairegehalte, maar de manier waarop de baby’s geconcipieerd werden maakt direct duidelijk dat het om fictie gaat. Hoewel gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, waarbij het mogelijk bleek om artificieel sperma te maken van stamcellen bij vrouwelijke muizen en daarmee voor nageslacht te zorgen, is deze technologie nog lang niet beschikbaar voor mensen. Het is Reid dan ook vooral te doen om discussie aan te wakkeren rond dit onderwerp en het op de politieke en wetenchappelijke agenda te houden.

Actrices Megan Fahlenbock (Lilith) en Angela Vint (Athena) bleken beiden zwanger, en Reid zag direct de potentie van die situatie. Voor de zwangerschap hoefde er dus niets gefaket te worden, en dit hielp de acteerprestaties van beide actrices enorm. Ze konden putten uit daadwerkelijk aanwezige gevoelens en dat is te zien. De stemmingswisselingen en emotionele buien spatten van het scherm af. Omdat de zwangerschap de makers dwong in continuiteit te draaien en het script organisch te ontwikkelen naarmate de zwangerschap vorderde, hing veel af van improvisatie en spontaan ingelaste scènes. Daardoor heeft de film een zeer natuurlijke en geloofwaardige uitstraling. De zeer diverse ondersteunende cast, iets te gemaakt divers wellicht, zorgt daarnaast voor voldoende plotspanning. De regisseuse benadrukt dat het marketingbudget van de film minimaal was, en dat ze had gehoopt op een rel in een wat conservatiever land dan Canada. Dat dit nergens gebeurd is lijkt erop te duiden dat het best goed gesteld is met de wereldwijde acceptatie van ouderschap voor paren van gelijke sekse. (Erik Kersten)
Terug naar boven | Deze film op het IFFR

Absurde borreltocht
Daytime Drinking
Young-seok Noh • Zuid-Korea, 2008

~

Daytime Drinking is in zijn pretentieloze eenvoud vermakelijk en effectief als een portret van Zuid-Koreaanse slackers. De film toont de komische en absurde lotgevallen van een net afgestudeerde jongen die met zijn vrienden heeft afgesproken om te gaan zuipen op het platteland. Als hij op de ontmoetingsplek arriveert, blijken zijn vrienden nog thuis te zitten, omdat ze hun katers nog uitslapen. Vervolgens volgt de film de hoofdpersoon terwijl hij tevergeefs wacht op zijn drinkmaten, vreemde types tegenkomt en het slachtoffer wordt van gênante misverstanden. De protagonist komt ook keer op keer terecht in situaties waarin hij wordt gedwongen om te gaan drinken. Nohs stijl is droog en het camerawerk is eenvoudig, maar de vertolkingen zijn briljant in hun komische timing en herkenbaarheid. Daarmee toont Daytime Drinking dat taal- en cultuurbarrières wegvallen als het gaat om het tonen van de universele komische absurditeit van de menselijke conditie. (George Vermij)
Terug naar boven | Deze film op het IFFR

Roxy en Bowie moeten het doen
Flashbacks of a Fool
Baillie Walsh • Groot-Brittannie, 2008

~

Flashbacks of a Fool is precies wat de titel al zegt: een man van middelbare leeftijd blikt terug op zijn jeugdjaren en de fouten die hij toen gemaakt heeft en nu nog steeds maakt. Joe (Daniel Craig) is een succesvolle acteur in Hollywood die echter over zijn top heen is en zich vooral wentelt in drank, drugs en dames. Als hij een telefoontje krijgt dat zijn jeugdvriend, die hij inmiddels al lang vergeten is, plotseling is gestorven, duikt hij in zijn verleden, op zoek naar de oorsprong van zijn huidige leven.

Daniel Craig is een sterk acteur, zo bewees hij al voordat hij die kracht overbodig maakte toen hij de rol van James Bond op zich nam, maar hier komt hij niet verder dan clichés. In het begin van de film is hij een tijd naakt te zien, en dat lijkt vooral een truc om te zorgen dat er een buzz rond de film ontstaat. Zijn jonge zelf (gespeeld door Harry Eden) doet het al niet veel beter. De acteurs die hem omringen spelen hem van het scherm af. Maar omdat hun personages niet echt interessant en hun onderlinge relaties niet duidelijk zijn, laat het spel de kijker koud. Belangrijker voor het falen van de film is echter het totaal ontbreken van een link tussen de twee verhaallijnen. Hoewel het in heden en verleden om Joe gaat en de beslissingen die hij neemt, voelen deze lijnen als twee aparte films. Daardoor valt de constructie als een kaartenhuis in elkaar. Regisseur Walsh heeft met zijn debuutfilm zijn hand overspeelt. Een ding moet je hem nageven: visueel staat de film als een huis. Zijn verleden als reclamefilmer heeft hem blijkbaar geholpen. De omgevingen van het heden (Joe’s sculpturale en lege huis aan de Californische kust) en verleden (de aandoenlijke poppenhuizen in de Britse duinen die zich wentelen in de ondergaande zon), worden perfect neergezet. Walsh gebruikt verder muziek van David Bowie en Roxy Music op de soundtrack, en dat is als het indrukken van een emotieknop bij het publiek: tranen gegarandeerd. Maar gezien de rest van Flashbacks of a Fool lijkt de soundtrack vooral een poging zijn falen op de meeste andere terreinen te verbloemen. (Erik Kersten)
Terug naar boven | Deze film op het IFFR

Stroef debuut
The Hungry Ghosts
Michael Imperioli • VS, 2008

~

The Hungry Ghosts opende dit jaar het Rotterdams Filmfestival. Niet gek als men bedenkt dat debuterend regisseur Michael Imperioli en zijn hoofdrolspeler Steve Schirripa, beiden bekend van The Sopranos, de nodige starpower meebrengen. De kwaliteit van de film, die ook meedingt naar een Tiger Award, was blijkbaar van minder belang. The Hungry Ghosts leidt aan de typische euvels van een debuutfilm en dat is jammer, aangezien het concept van de film interessant is.

Vijf personages in New York worden gedurende een tijdsbestek van 36 uur gevolgd in The Hungry Ghosts. We maken onder andere kennis met een aan cocaïne verslaafde radiopresentator (Schirripa), zijn vrouw, hun zoontje en een man uit de afkickkliniek. Verschillende mensen, met een belangrijke overeenkomst: het zijn allemaal dolende zielen die in de grote stad op zoek naar zichzelf en naar de zin van het leven zijn. Dit klinkt nog veelbelovend, maar de uitvoering is vervolgens bedroevend. Dat begint al in het camerawerk, dat erg vreemd is voor een film die zich afspeelt in de grimmige zijstraatjes van New York. Daarmee loopt het realisme dat de film wil uitdragen al een flinke knauw op, wat door de amateuristische montage nog eens versterkt wordt. Het acteerwerk is bij vlagen wel sterk, wat ook wel mag met al die grote namen uit The Sopranos, maar ook daarvoor geldt dat het te gekunsteld overkomt. De gebrekkige acteursregie van Imperioli is daar zeker debet aan. Alleen hoofdrolspeler Schirripa weet zich aan de malaise te onttrekken en bij vlagen oprechte emotie op te wekken. Het is echter te weinig om The Hungry Ghosts te redden. (Arman Avsaroglu)
Terug naar boven | Deze film op het IFFR

Alledaagse film noir
Jerichow
Christian Petzold • Duitsland, 2008

~

De Duitse regisseur Christian Petzold heeft al een beklemmend oeuvre op zijn naam staan, maar is nog vrijwel onbekend in Nederland. Zijn eerdere films (Gespenster en Yella) waren precieze en vervreemdende verslagen van identiteitsconflicten die zich afspeelden in een door economische crisis geteisterd Duitsland. Petzold is in zijn stijl schatplichtig aan Michael Haneke, maar door het gebruik van surreële elementen krijgen zijn films een eigen stijl. Jerichow is echter een conventionelere film dan zijn voorgangers en gebruikt James M. Cains The Postman Always Rings Twice (de basis voor de film noir-klassieker van Tay Garnett) als uitgangspunt. Petzold verplaatst het verhaal naar een nietszeggend provinciaal plaatsje in het voormalige Oost-Duitsland. De personages en de elementen zijn ondanks deze aanpassing herkenbaar. Thomas, een verarmde Duitse veteraan van de oorlog in Afghanistan, komt toevallig in contact met de Turk Ali, die de eigenaar is van een aantal snackbars. Thomas gaat voor Ali werken en is al snel gevangen door Ali’s verleidelijke echtgenote Laura. De personages zijn afhankelijk van elkaar in economische en emotionele zin en dit vormt de basis voor spanningen die naar een onvermijdelijk fatale conclusie leiden. Petzold filmt dit met een zeer alledaags oog en met gevoel voor humor. Daarbij doet de film, in zijn verplaatsing van de mechanismen van een film noir naar een realistische Duitse setting, denken aan Gotz Spielmans recente Revanche. Jerichow is in vergelijking met Petzolds voorgaande films wel toegankelijker, maar daardoor ook meer voorspelbaar en minder eigenzinnig. (George Vermij)
Terug naar boven | Deze film op het IFFR