Talenten in de dop
“Dit is een beetje als wachten in de lift,” merkt Willem de Vlam op. Met een groep van zes man zitten we in een repetitieruimte van het Gasthuis in Amsterdam. Niemand kent elkaar en het wachten is op twee vertraagde deelnemers. Begeleidsters Annemarie Slotboom en Irene Kriek zijn bezig met koffiezetten, verder is iedereen stil. Wanneer uiteindelijk de ontbrekende schakels arriveren, worden de chocoladekoekjes, zakken snoep en flessen frisdrank tevoorschijn gehaald. De schrijfworkshop die jongerentheater het Syndicaat in teken van hun Schrijversdagen organiseert, kan beginnen.
De schrijfworkshop op donderdag 20 mei is voor iedereen boven de veertien toegankelijk. Na een korte introductieronde blijkt dat elke deelnemer van de workshop in ieder geval iets heeft met schrijven. De een heeft gewerkt als journalist, de ander heeft al menig kort verhaal op zijn naam staan en weer een ander heeft al de nodige ervaring met het schrijven van toneelteksten. Eén deelnemer hoopt zelfs binnenkort zijn eerste boek te publiceren. Niet iedereen heeft echter ook iets met theater. “Daar komt hopelijk verandering in,” aldus begeleidster Annemarie Slotboom. Slotboom is een jonge dramaschrijfster die in 2003 afstudeerde aan HKU, opleiding dramaschrijven. Voor het Syndicaat schreef ze eerder Onder een donker dak en tijdens de Syndicaat Schrijversdagen, die dit jaar voor de derde keer worden georganiseerd, begeleid ze samen met dramadocente Irene Kriek de workshops.
Bont gezelschap
Aan de muur hangt een reeks ansichtkaarten. Op elke ansichtkaart staan opvallende mensen afgebeeld. De opdracht: bekijk de kaarten en kies een personage uit waarmee je de rest van de les zal gaan werken. Mijn oog valt op een dikke man die in een zaal vol mensen met een aanzienlijk overgewicht spieroefeningen probeert uit te voeren. Ik doop de arme man George en neem hem mee naar mijn plaats aan de met snoep, bekers koffie, flessen frisdrank en papier overladen tafel. Nu is het tijd om de uitgekozen personages een gezicht te geven. Aan de hand van een lange vragenlijst krijgen we de opdracht onze personages de vereiste diepgang te geven. Wat is zijn of haar naam, hoe zit het met onzekerheden, heeft hij/zij veel of weinig vrienden, is hij/zij zelfstandig, mist hij of zij iets in zijn of haar leven? En ga zo maar door. Het resultaat is een bont gezelschap van zeer uiteenlopende persoonlijkheden.
Gebroken hart
Zo is daar Edith, een hippe klarinetspeelster die een relatie heeft met een trompettist/huisarts en emotioneel zeer beperkt is maar doet alsof ze de sentimentaliteit zelve is. Of Jack, de half Amerikaanse, half Nederlandse huurmoordenaar die zich niet hecht, maar de wereld over reist op zoek naar klanten. En Marie, een vrouw die koos voor haar cello in plaats van voor haar grote liefde en met een gebroken hart naar het Groningse plattenland verhuisde om zich hier te storten op eten en zelfmedelijden.
180 kilo
Dan is het tijd voor post. We krijgen de opdracht drie kaarten te verzenden naar de drie personages naast ons. Deze personages zullen vervolgens de ontvangen kaarten beantwoorden. Een half uur later heeft iedereen drie kaarten gestuurd en drie kaarten ontvangen. Automatisch zijn er situaties ontstaan waarop kan worden doorgegaan. Zo blijkt mijn George een briefrelatie te hebben met de mooie Eliza, die nu toch wel nieuwsgierig raakt naar haar trouwe penvriend en hem graag wil ontmoeten. De vraag is nu hoe zij zal reageren als ze erachter komt dat George toch echt 180 kilo weegt… Deze en soortgelijke situaties moeten nu worden uitgewerkt in de grote opdracht van vandaag: het schrijven van een dialoog.
Zingende meneer
Een half uur later lezen tweetallen de dialogen voor. Soms vormen handschriften enigszins een obstakel tot een soepele voordracht, maar hier en daar komen dialogen echt tot leven. Niek van der Horst, acteur bij het Syndicaat en speler in Ineen – een experimentele voorstelling die later die avond in het Gasthuis zal worden opgevoerd, komt ook even een kijkje nemen. Samen met een deelneemster waagt hij zich aan een bijna onleesbaar handschrift wat uiteindelijk toch resulteert in een erg leuke dialoog over een verstrooide, zingende meneer genaamd Harry die graag wil dansen met een meisje, maar keihard wordt afgewezen.
Schrijvende sterren
We zijn net begonnen met het bespreken van de stukken als we de zaal moeten verlaten – de workshop is inmiddels een uur uitgelopen en de zaal is voor vanavond gereserveerd. Toch jammer dat we de bespreking van de stukken niet konden afmaken. Volgens Slotboom is een lange inleiding echter noodzakelijk. “Beginnende schrijvers kiezen zichzelf vaak als hoofdpersonage. Door de opdrachten met de ansichtkaarten voorkom je dit: mensen worden gedwongen een heel apart personage te creëren.” Hebben de begeleidsters dan toevallig een talentvol schrijver tussen de deelnemers ontdekt? “Daar heb ik helemaal niet op gelet,” zegt Irene Kriek. “Het belangrijkste doel was voor ons het enthousiasmeren van de deelnemers. De meeste doen toch echt mee voor de lol. Als het ze beviel, kunnen ze altijd contact opnemen met het Syndicaat.” Slotboom voegt er trots aan toe: “Het Syndicaat biedt jonge schrijvers een kans om dramateksten te schrijven en er ook echt wat mee te doen. Het is een ingang voor gevorderden, maar ook voor beginners. En dat vind ik erg goed.”
