Theater / Voorstelling

Vermakelijke maar inconsistente voorstelling over autoriteit

recensie: Hummelinck Stuurman Theaterbureau - Bint

Met Bint brengen regisseur Ger Thijs en het Hummelinck Stuurman Theaterbureau een bewerking van de gelijknamige roman van Ferdinand Borderwijk op de planken. Het uit 1934 stammende boek wordt vaak als een waarschuwing voor het toentertijd opkomende fascisme geïnterpreteerd. Borderwijk schreef over een leraar – De Bree – die als invalkracht kwam te werken in een keihard onderwijsregime, waar schooldirecteur Bint de scepter zwaaide. Tucht en gehoorzaamheid waren de toverwoorden, waarmee leerlingen klaargestoomd werden voor het sociale klimaat van de jaren ’30, dat in rappe schreden aan vrijzinnigheid moest inboeten.

 

Bint, Hummelinck Stuurman TheaterbureauDe Bree wordt vertolkt door Tijn Docter. De kersverse docent kan zich al snel vinden in de autoritaire visie op onderwijs van directeur Bint (Jules Croiset). De klassen die hij onder zijn hoede krijgt zijn de intelligente en hardwerkende ‘bloemenklas’ en het rebelse 4D, die niet zonder gevoel voor drama  zijn omgedoopt tot ‘De Hel’. De eerste klas vindt De Bree vooral vanwege hun keurigheid een beetje saai, de tweede verklaart hij de eerste les de oorlog nadat ze zijn tas hebben opgeblazen. De rolverdeling lijkt hiermee duidelijk: een rebelse, slecht presterende klas en een brave, goed presterende klas. Gek genoeg zijn het de niet-functionerende oproerkraaiers uit ‘de hel’ die door Bint tot zijn lievelingetjes worden gerekend. Het zijn daarentegen de braveriken uit de bloemenklas die opbloeien onder het regime van Bint, toch lijkt Bint hen niet te erkennen als zijn succesklas. Het blijft het gehele stuk een raadsel waarom dit zo is

Deze contradictie komt nog duidelijker in beeld na een zelfmoord van een van de leerlingen uit de bloemenklas. De bloemenklas besluit na deze gebeurtenis in opstand te komen tegen Bint. De studenten uit De Hel verhinderen deze opstand en worden door Bint getrakteerd op sigaren waar ze gezamenlijk van genieten. Maar waarom zijn de leerlingen uit De Hel ineens zo autoriteitsgevoelig? Ze werden geïntroduceerd als de rebellen, maar scanderen halverwege het stuk luidkeels de naam van Bint. bint_hummelinckstuurman_fotobenvanduin_6_webWelke ontwikkeling is mij hier ontgaan?

Achter de feiten aan

Ook de ontwikkelingen die de hoofdpersonages doormaken zijn lang niet altijd goed te volgen. Zo is De Brees collega To (Hanneke Last) keihard wanneer ze hoort dat een van haar leerlingen zelfmoord overweegt vanwege slechte cijfers: ‘hij gaat zijn gang maar’. In het tweede helft van het stuk draait ze 180 graden om en gaat ze het conflict aan met Bint. Maar in het duister blijft waarom ze van visie is veranderd. Deze willekeurige overgangen maken het moeilijk om je in te leven in de personages en geven je als kijker vaak het gevoel dat je achter de feiten aanloopt.

bint_hummelinckstuurman_fotobenvanduin_5_webHet interessantste personage is waarschijnlijk Bint zelf. Sterk is bijvoorbeeld de scène waarin de leraren met elkaar de kerstrapporten bespreken. In geklets over de persoonlijke toestand van de leerlingen heeft Bint geen zin en wanneer de student met zelfmoordoverwegingen ter sprake komt, is Bint vooral geïnteresseerd in hoe de school pr-technisch met deze klap om moet gaan, mocht de leerling zijn plan doorzetten. Griezelig en komisch tegelijkertijd.

Zo kent Bint nog genoeg andere amusante scènes, maar uiteindelijk is het inconsistente handelen van de hoofdpersonages te ondoorgrondelijk om werkelijk door dit stuk meegenomen te worden.