Boeken / Fictie

Verdwaalde high society

recensie: Liza Klaussmann - Villa America

‘Het schrijven van een historische roman, gebaseerd op het leven van echte mensen, is een riskante onderneming’, concludeert Liza Klaussmann in haar nawoord van Villa America. Een juiste constatering, zo blijkt uit deze roman die overigens wel het lezen waard is.

Klaussmann duikt in de wereld van het Amerikaanse echtpaar Sara en Gerald Murphy die in de twintiger jaren van de vorige eeuw verblijf hielden aan de Franse Rivièra. Over het werkelijke leven van deze personen is veel bekend, ze behoorden tot de toenmalige upperclass en omringden zich met artistieke beroemdheden die in die tijd de ‘lost generation’ werden genoemd: de opkomende culturele elite tussen de twee wereldoorlogen. Het is aan Klaussmann om de gaten met fictie te vullen en het geheel tot een aantrekkelijk verhaal te maken.

Partytijgers

De Murphy’s ontworstelen zich aan hun benauwende Amerikaanse leven en vertrekken naar Europa, waar ze een tijd in Parijs verblijven. De winters worden doorgebracht aan de zuidkust, in luxueuze hotels en later in hun eigen Villa America. Liza Klaussmann heeft een lange aanloop nodig om op dit punt te belanden. De jonge jaren van Sara en Gerald worden uitvoerig behandeld, hun uiteindelijke huwelijk – zonder instemming van de ouders – en het vertrek naar het Europese vasteland. Om de non-fictie ‘aan te kleden’ met een verbindend element introduceert Klaussmann een nieuw personage, de piloot Owen Chambers die zich mengt in de decadente wereld van zijn Amerikaanse vrienden.

Als de hoofdpersonen eenmaal zijn gearriveerd in de Zuid-Franse atmosfeer heeft Klaussmann meer houvast om haar verhaal te vertellen. Daar begint het grootse leven waarin de Murphy’s zich als gastvrije partytijgers ontpoppen en hun beroemde entourage om zich heen verzamelen. Gasten als Cole Porter, Scott Fitzgerald, Pablo Picasso, John Dos Passos, Ernest Hemingway, John O’Hara vormen een regelmatig terugkerend ensemble en geven door hun onderlinge verwikkelingen dit boek een aardig decor.

Zonnebaden

Onder die enerverende oppervlakte legt Klaussmann een laag waarin de piloot Chambers het aanlegt met de heer des huizes. Gerald Murphy wordt neergezet als een man in verwarring over zijn seksualiteit, voor eeuwig verliefd op zijn Sara maar ook gevoelig voor de aantrekkingskracht van zijn eigen sekse. Daar botst de vrijgevochten sfeer uit de roaring twenties met de heersende opvattingen over homoseksualiteit. En met macho Ernest Hemingway op de gastenlijst zijn de dubbelzinnige toespelingen over de herenliefde niet van de lucht.

Liza Klaussmann heeft veel respect voor de beroemde namen in Villa America. Alles wat bekend is uit de biografieën wordt opgelepeld en verwerkt in dit verhaal: de talentvolle Porter, de drankzuchtige en onvoorspelbare Fitzgerald, de afstandelijke Picasso en de superman Hemingway. Dat doet ze met de veelbelovende pen van een observator die een beetje blijft hangen tussen sensatiezucht en oppervlakkigheid. Ook wil ze graag dat de lezer zonder vraagtekens blijft zitten, dus worden eventuele losse eindjes uitvoerig aangehaald en uitgelegd.

En de Murphy’s? Die verdwijnen langzaam van het toneel als de hype van het Zuid-Franse joie de vivre overwaait. Ze belanden in diepe ellende door de plotselinge ziekte van hun kinderen en keren terug naar Amerika. Daarbij: de jaren dertig komen eraan, met alle nieuwe bedreigingen van dien. Gerald Murphy wordt nog herinnerd als redelijk getalenteerd kunstenaar met een bescheiden oeuvre. De struise Sara heeft volgens de overlevering gezorgd dat de hotels aan de Franse Rivièra ook in het zomerseizoen geopend blijven. Daarnaast is ze de grondlegger van het sindsdien in zwang geraakte sunbathing. Triviale feiten die de wereld van de Murphy’s nog wat extra kleur geven en Villa America tot een onderhoudend maar weinig spraakmakend tijdsdocument maken.