Theater / Voorstelling

Tim Fransen laat lachend de achterkant van de ernst zien

recensie: Tim Fransen – Het failliet van de moderne tijd

Al enige tijd wordt cabaretier Tim Fransen (1988) genoemd als een van de grote beloften in zijn genre. Zijn optredens in De Wereld Draait Door, de samenwerking met Theo Maassen en zijn grote inspiratiebron, wijlen filosoof René Gude, hebben sterk bijgedragen aan de opmars van zijn carrière. Als winnaar van het Leids Cabaret Festival 2014 toerde hij met de finalistentoer, maar haalde er naar eigen zeggen geen echte voldoening uit. Tim Fransen is een man van de ratio en wilde meer verdieping in zijn programma om het spannend te houden. Dat is met verve gelukt.

De enigszins prestigieuze titel van zijn debuutprogramma, Het failliet van de moderne tijd, doet vermoeden dat we hier te maken hebben met een zwaarmoedig betoog van een cynische jonge denker, maar dat is niet helemaal terecht. Fransen begint zijn verhaal vanuit de muziek, en citeert daarbij zijn pianostemmer die een opvallend wijze uitspraak doet. De opmerking valt pas aan het eind van het programma in de juiste context, al is er gelukkig een optimistisch sluitstuk na een avond intellectueel cabaret. Zijn opzet is daarbij mooi in balans: hij wil het publiek niet alleen laten lachen om wat taalgrappen en piemels; hij schetst voor de pauze een mooi filosofisch kader wat hij in de tweede helft schitterend invult. Dat is de grote kracht van Fransen: hij wil niet alleen cabaret maken dat ‘op de lach’ geschreven is, maar wil ook zijn interesse voor de filosofie delen. De vele boeken op de pianovleugel en een portret van Friedrich Nietzsche illustreren zijn bezetenheid en belezenheid en hij legt enkele sleutelbegrippen magnifiek uit met anekdotes. Zo kan je in het kader van vrijheid altijd maar beter een muts of oorwarmers ophouden, en is de afstand tot een deur altijd groter dan je zou denken.

Rust

Hoewel er inhoudelijk vrij weinig op het debuut van Fransen af te dingen is, kan er in de vorm nog wel wat verbeterd worden. Zo is zijn articulatie hier en daar slordig en praat hij soms te snel waardoor zinnen door elkaar gaan lopen. Hij zou zichzelf wat meer rust kunnen gunnen; het tempo is al vrij hoog doordat hij nauwelijks rustpunten heeft ingebouwd. Dat is te prijzen, maar het kan ook een valkuil worden. Zijn timing is daarentegen goed; hij weet wanneer hij de lach kan incasseren en laten doorrollen, zodat de energie in de zaal opgestuwd wordt. Dat is knap voor iemand die vrij recent begonnen is met cabaret. Maar het komische talent van Fransen is onmiskenbaar en ook muzikaal laat hij zien dat hij niet alleen klassiek geschoold is. Hij maakt er zelfs een klein feestje van door te verwijzen naar onder meer Mariah Carey. Dat lichte vertier smaakt heerlijk zoet, zeker tussen zijn moeizame, maar hilarische treinritjes en dorpswandelingen door. Ga zijn voorstelling dan ook zeker bekijken, al is het maar om zijn liefde voor de filosofie zo mooi verpakt te zien in een uitgekiend programma. Met zijn debuut legt Tim Fransen de lat voor hedendaags cabaret in elk geval een stuk hoger, op een prettige manier.