Theater / Voorstelling

Spelletjes in de wolken

recensie: Offertorium (ZT Hollandia)

Wodan en Edda leven als goden in hun torenflat hoog in de wolken. Op een verentapijt, met een verantwoord bankstel en een aangename hoeveelheid drank binnen handbereik. De sky is the limit. Ze leven schijnbaar zonder enig gebrek of lastige scrupule. Na een avondje theater nemen ze een jonge figurant Eddie mee naar huis voor een verzetje. Een spelletje. Voor het uitleven van hun fantasieën.

~

Maar het avontuurtje in Offertorium verloopt niet vlekkeloos, hoewel iedereen zijn best doet om zijn rol met verve te vervullen. Want waaruit bestaan die fantasieën nou eigenlijk precies? Waar stopt het spel en begint de werkelijkheid? En hoeveel zal de liefde van Wodan en Edda kunnen verdragen? Er worden snel wat eieren gekookt, er wordt een ander pakje aangetrokken en er wordt nog maar eens ingeschonken. Er wordt getierd, gefleemd, geveinsd en als dan ook nog een passerende heilsoldate het woord van God komt brengen en zich bij het trio voegt, lijkt het einde zoek.

Spelletjes

~

Alle perverse fantasieën komen schaamteloos uit de kast: een triootje, homoseksualiteit, negers, uniformen, incest, sadomasochisme, om er maar eens wat te noemen. Edda haalt zelfs haar trouwjurk weer voor de dag. Maar eigenlijk gebeurt er niets, de verlangens worden niet vervuld en leiden nergens heen. Niemand vindt houvast. Iedereen wil wel iets, maar iedereen gelooft iets anders. Niemand komt er schijnbaar tot elkaar, of tot zichzelf. Er is geen erotiek. Dat kan best tragisch en vermoeiend worden, maar het wordt verassend licht en komisch opgediend. De humor is zwartgallig, maar ook heel fijntjes en gevat.

Rollen

Pierre Bokma kan haast alles, ook moeiteloos een podium vullen als de onuitstaanbaar verwende driftkikker Wodan. Elsie de Brauw geeft hem als Edda prima tegenspel, ze manipuleert en manoeuvreert doortrapt maar toch met stijl. Aus Greidanus jr. speelt overtuigend de gelaten Eddie en voegt zich moeiteloos naar ieders wensen. Maar je hart wordt gestolen door een geweldige Frieda Pittoors als de lieve heilsoldate Riet in Luilekkerland. Ze zet de overtuigde dienares van God heel uitnodigend en ontroerend neer. De personages spelen steeds een ander spelletje, in wisselende combinaties, eindeloos in aantal als in een pornografische fantasie. Maar altijd blijven de acteurs overtuigen, en dat is knap.

Symboliek

“Goden doen aan sekstoerisme,” zei Arnon Grunberg ooit, en daar lijkt het hier ook wel verdacht veel op. De hedonistische Wodan en Edda, meesters van het universum. De gelovige Riet en mensenzoon Eddie, eerst als speeltjes van de goden, later als een aandoenlijke piëta. Zelfs de kerstboom is aanwezig: heidens van origine, maar ingelijfd in de christelijke symboliek. Het offer waarnaar de titel verwijst vormt de climax van het stuk en laat veel vragen achter. Wie heeft er nu gezegevierd?

Knipoog

Offertorium is geen zware voorstelling, wat titel en thematiek misschien wel doen vermoeden. Maar ook niet enkel een komedie, met lol om schuine mopjes, hoewel de setting soms doet denken aan het Theater van de Lach. Het is eerder een knipoog, een intelligente, raadselachtige ironische knipoog zoals regisseur Gerardjan Rijnders ze zo graag uit mag delen. Een knipoog naar het huwelijk, naar ons hedendaags hedonisme, naar de reality-soaps, de pornografie, de religie, de fantasie. Naar alles waar wij mensen nou eenmaal zo heel graag in geloven. En misschien blijft er dan een milde glimlach over voor de liefde.

Offertorium is nog te zien tot en met 23 april 2005.