Lucy in the Sky (Yolande Bertsch en Frédérique Spigt)

Bertsch (1942) voelt zich vooral dochter van een vrouw uit Indië. Ze was met haar moeder en broer tijdens de Tweede Wereldoorlog jarenlang geïnterneerd in een Jappenkamp op Java. Na de oorlog verliet haar moeder haar Indo-man, vertrok met haar kinderen naar Nederland en trouwde een oer-Hollandse man. Spigt (1957) is een product van dat tweede huwelijk, het type ruwe bolster-blanke pit met een lekker Rotterdams accent.
De twee zussen hebben allebei hun eigen, gekoesterde herinneringen aan hun jeugd, en hebben het minder op dat andere leven dat hun moeder heeft geleid. Bertsch vertelt dat ze nooit heeft gesnapt waarom moeder met zo’n saaie kaaskop trouwde in dat koude Nederland. Spigt gelooft graag dat moeder in Rotterdam pas echt gelukkig was.

Herinneringen

Samen proberen ze het leven en denken van hun moeder te ontrafelen, met herinneringen, gedichten, dagboeken, liedjes en discussies. Ze spelen scènes uit het verleden na, waarbij ze om beurten de rol van moeder op zich nemen. Zoals de keren dat Spigt uit school kwam met opgewonden verhalen, maar nauwelijks een luisterend oor vond. Ook proberen de zussen zich voor te stellen hoe de ontmoeting in de hemel is verlopen tussen hun moeder – gewoonlijk de kalmte zelve – en de Japanse keizer Hirohito, die ervoor zorgde dat zij in een Jappenkamp terecht kwam.

Muzikale omlijsting

Regisseur Titus Tiel Groenestege maakte van de voorstelling een zoektocht met genoeg ruimte voor humor, verdriet, kwaadheid en berusting. De muzikale omlijsting is fantastisch. Muzikanten Corrie van Binsbergen en Naomi Santo geven de verhalen kleur: soms lief en onschuldig, als een kinderliedje en dan weer onheilspellend. De geluiden van het tropische Indië worden vermengd met de foto’s van de statische, ijzeren gebouwen die het Rotterdam kenmerken. Ook Frédérique Spigt, tenslotte zangeres van beroep, zorgt voor intermezzo’s met haar karakteristieke, ietwat hese stem. Het geeft deze mooie voorstelling alleen maar meer sfeer.

Kleine zaaltjes

Allengs komen de twee vrouwen erachter wie hun moeder nou echt was; voor hen op het laatst niet meer dan een oude, versleten vrouw, geveld door Parkinson en zonder veel liefde of aandacht voor haar kinderen. Een schril contrast met de foto die tijdens de slotscène steeds scherper op het scherm op de achtergrond verschijnt: een mooie, elegante vrouw in een zelf gemaakte sarong, nog niet geknakt door de verschrikkingen van het Jappenkamp.

Bertsch en Spigt spelen Lucy in the Sky in kleinere zalen. Dat is de juiste keuze; in grote schouwburgen zou het intieme van de voorstelling verloren gaan.

Lucy in the Sky is te zien tot en met 5 november. Klik hier voor een uitgebreide speellijst.