Theater / Voorstelling

Fabuleuze vertolking van doorgedraaide ambtenaar

recensie: De Redenaar (Victor Löw)

“I have a dream.” “Ich bin ein Berliner.” Moeiteloos somt de ambtenaar (Victor Löw) in De Redenaar de illustere toespraken uit de geschiedenis op. Niet alleen uit het verre verleden, ook Pim Fortuyn en zelfs premier Balkenende komen aan de beurt. Alleen de eerste speech van de nieuwe paus die op deze dag benoemd werd, is door Victor Löw nog niet verwerkt in het stuk. Maar de acteur zou ook deze roerganger op formidabele manier kunnen verbeelden, als je ziet hoe hij de historische speeches met bijbehorend gebrul, gefronste wenkbrauwen en gebaren neerzet.

~

Bijna anderhalf uur lang praat Löw in een stuk achter elkaar door. En dan te weten dat het gaat om de eerste solovoorstelling van de acteur, die momenteel ook in de film Het mysterie van de Sardine te zien is. In één lange woordenstroom rakelt Löw door, maar met virtuoze overschakelingen naar andere typetjes die deel uit maken van het stuk. Daarbij maakt het niet uit of het gaat om een klant die bij de ambtenaar komt zeuren over de wortels van een boom, of een vertolking van een toespraak van Adolf Hitler.

Doorgedraaid

Al snel wordt duidelijk dat we te maken hebben met een helemaal doorgedraaide ambtenaar, die gefascineerd is door toespraken van historische figuren. Nadat hij in de ziektewet is beland omdat hij een vervelende klant in de hand beet, zijn de vijftigtal speeches het enige wat hem nog in leven houdt. Daarbij gerekend het werk van de Amerikaanse architect Frank Lloyd Wright, de andere obsessie van de redenaar. In zijn fantasie wandelt hij door de gebouwen van deze geweldenaar heen, daarbij oog hebbend voor elk detail.

Beelden

~

De Redenaar speelt zich af op een hellend vlak, dat tegelijkertijd gevuld is met verschillende televisieschermen. Daarop zien we beelden van de door de ambtenaar bewonderde sprekers. Charismatische mensen, die hun toehoorders aan zich wisten te binden. De ambtenaar probeert door het herhalen van deze toespraken iets van hun glorie naar zichzelf toe te trekken. Als publiek voel je je ook echt toehoorder van een bekwaam spreker door de wijze waarop het theater voor deze voorstelling is aangekleed. Je waant je op een groot plein, waar iets groots staat te gebeuren.

Televisiepersoonlijkheid

Beginnend op het Leidseplein weet de redenaar zich op te werken als televisiepersoonlijkheid. Met alle gevolgen van dien: seksuele escapades met vrouwen, die hij op zeer beeldende wijze neerzet met een barbiepop en een tube ketchup, maar bovenal met de spanning die een televisieoptreden met zich meeneemt. Weet hij die eerst nog te bedwingen met het oplepelen van de maten van Wright’s gebouwen, uiteindelijk wordt het te veel als hij een toespraak van Goebbels in moet korten. Dan breekt de ban voor de ambtenaar en krijgt zijn leven een totaal andere wending. Dit wordt kracht bijgezet doordat er voor even een stilte valt.

Waan en werkelijkheid

Löw weet de zaal mee te slepen in zijn wonderlijke verhaal, hoewel het vanwege de snelheid soms niet helemaal te volgen is. Maar misschien zorgt die verwarring er juist wel voor dat, naarmate het einde van het stuk nadert, steeds meer de vraag begint te rijzen: is de ambtenaar nu echt doorgedraaid of toch niet? Of probeert hij duidelijk te maken hoe absurd het leven eigenlijk is? Als we de redenaar mogen geloven ben je in deze tijd pas populair als je alles flauwekul vindt. En is het zo raar terug te kijken naar het verleden? Het heden kun je toch nog niet analyseren… Vragen waarmee Löw het publiek laat zitten en daarmee dus met de kwestie: wat is waan en wat is werkelijkheid?

Victor Löw is nog tot en met 12 juni te zien met De Redenaar.