Bedrog (Toneelgroep Amsterdam)

Bedrog werd mede beroemd omdat de tijd van achter naar voor loopt. Het verhaal begint als de buitenechtelijke relatie al is afgelopen, en het eindigt negen jaar eerder, bij de eerste liefdesverklaring. Die omgekeerde volgorde geeft ruimte voor een sterke dramatische opbouw: de ex-geliefden staan aanvankelijk met bekoelde passie tegenover elkaar, al is er nog wel een weemoedige zindering voelbaar. In de loop van de stuk wakkert het vuurtje onontkoombaar aan. Bij Toneelgroep Amsterdam proosten Emma en Jerry, de vroegere geliefden, in de eerste scène over een tafel heen die bijna te groot is om elkaars glas te kunnen aanraken. De afstand tussen hen is niet te overbruggen.

Waarheid

Emma meldt dat ze zojuist aan haar man Robert heeft bekend dat zijn beste vriend Jerry en zij zeven jaar lang een verhouding hebben gehad. Vervolgens spreekt Jerry Robert, en komt de ex-minnaar er achter dat Robert al jarenlang wist van die relatie. Emma heeft dus tegen hem gelogen. Deze mensen belazeren elkaar over en weer, is zo al snel duidelijk. Het onverwachte slachtoffer in deze plot is aldoor Jerry. Terwijl de buitenechtelijk minnaar wordt geacht degene te zijn die liegt en bedriegt, krijgt hij in werkelijkheid de ene pijnlijke waarheid na de andere om de oren van de beide andere spelers. Iedereen liegt, behalve hij. Eenzaam en hulpeloos staat hij op het podium.

Onflatteus

Regisseur Peter van Kraaij laat zijn acteurs feitelijk nauwelijks contact maken. Van warmte is geen sprake, laat staan van gepassioneerde liefde. Iedereen wacht secondenlang tot de ander is uitgesproken, en mag dan eindelijk iets terugzeggen. Het decor is een onpersoonlijk strak ingericht speelveld met kale transparante schermen als begrenzing, beschenen door onflatteus wit, witter, witst licht. Op dat podium staan niemand minder dan acteergrootheden Han Kerckhoffs (Robert), Marieke Heebink (Emma) en Barry Atsma (minnaar Jerry). Maar regie, vormgeving en belichting geven hen geen kans te schitteren. Het is een raadsel waarom regisseur Van Kraaij deze keuze maakt, waarom die mensen persé niks met elkaar te maken mogen hebben. Ze staan daar maar en zeggen hun tekst. Terwijl het geheel volgens het programmaboekje vijf kwartier duurt, is dit een langdradige voorstelling.

Erotisch

Een enkele scène geeft een indruk van hoe de sfeer ook had kunnen zijn. Dat is wanneer Robert en Emma samen in Venetië zijn, en Robert het bedrog doorziet van zijn echtgenote. Hij zet haar onder druk om te bekennen in een soort sm-achtige erotische paardans, terwijl hijzelf zichtbaar lijdt. Een soortgelijke spanning hier en daar door de voorstelling gestrooid, en dit was een zinderende Bedrog geweest. Maar zoals het er nu aan toegaat tussen deze drie geliefden, hebben ze allemaal volop reden om hun vertier buiten de deur te gaan zoeken.

Bedrog is tot en met 23 april 2005 te zien.