Maria Machita mist de juiste toon

De Tranen van Maria Machita is de nieuwste productie van theatergroep Troost. Het is een muzikale theaterbewerking van de gelijknamige film van Paul Ruven uit 1991. In de versie van Troost speelt het verhaal zich af in een psychiatrische kliniek. Rustig ligt Maria onder een wit laken op een tafel. Haar patiëntnummer hangt met grote letters op een stuk papier aan de tafel. Met een schok wordt ze wakker en meteen beginnen de dokters aan haar te trekken. De hele staf is nodig om haar in bedwang te houden. Al pratend  met de psychiater verdwijnt Maria in een hallucinerende draaikolk van fantasie en werkelijkheid. Maria is leeg en emotieloos. Door te switchen tussen heden, verleden en fantasie probeert regisseur Frank Roumen de chaos in het hoofd van Maria te verbeelden. Begeleid door een live band baant Maria Machita zich al zingend doorheen haar herinneringen van tragische toestanden. Achter elkaar zijn haar vader, moeder, broertje, Turkse vriend Achmed en ook haar minnaar Elbert overleden.

Geen diversiteit

Ruven won Het Gouden Kalf voor zijn korte film, waarmee hij afstudeerde aan de Nederlandse Film en Televisie Academie, en kreeg lovende kritieken als ‘de film is een hartveroverende ode aan het levenslied.’ Maar in de versie van Troost vallen het verhaal en de liedjes in het niet. Net als de muzikale begeleiding maken ze maar weinig indruk en hebben zowel in toon als in muzikale begeleiding maar weinig diversiteit. Zelfs wanneer de acteurs, als de broertjes en het zusje van Maria, een liedje zingen, zitten er maar weinig spannende momenten in. Gelukkig zorgt acteur Juan Gomez Ocampo voor een paar komische noten. Verkleed als het broertje zonder armen, het Turkse vriendje en de dubieuze psychiater trekt hij de voorstelling steeds weer even omhoog. Hij weet zijn gezicht steeds opnieuw in een andere plooi te trekken zodat je lachspieren telkens weer aan het werk worden gezet. De rest van de voorstelling gaat ongemerkt voorbij zonder echte hoogtepunten.

Overleg

Om de vier muzikanten van de live band bij de cast te betrekken, zijn ook zij gekleed in witte doktersjassen. Tijdens één van de laatste scènes mogen zij zich voegen tussen de acteurs in een zogenaamd doktersoverleg. Terwijl de acteurs in een halve kring door elkaar heen praten en elkaar bestoken met een eventuele behandeling voor Maria, staan de muzikanten schaapachtig naar de kibbelende dokters te kijken. Om na de diagnose weer terug te lopen naar hun instrumenten. In de paar donkere minuten wisselen ze net als de acteurs hun normale boord om voor die van een geestelijke. De psalm die de acteurs als afsluiting zingen, is misschien het enige moment van inhoud.

De hoofdrol is voor Bregje Hermans als Maria. Haar zang is niet van het niveau van Ellen ten Damme die in de film de rol van Maria op zich nam, maar Hermans speelt haar medespelers van het toneel. Haar mede-acteurs blijven hangen in bijrollen, op Campos na. Richard Greve als minnaar Elbert en vader komt ook niet uit het zijlicht. Maria is verliefd op de gitaarspelende Elbert maar hij blijkt in het geheim homo te zijn. Jammer dat Greve op enkele momenten op de vlakte blijft met de invulling van deze scènes.

Kritieken

In het komende theaterseizoen 2009-2010 viert Troost haar 10-jarig bestaan. Maar De Tranen van Maria Machita is niet hun beste voorstelling. Kregen ze voor hun vorige voorstelling Zullen we het liefde noemen nog goede kritieken, klinkt het nu vooral kritisch. Het switchen tussen heden, verleden en fantasie werkt verwarrend. De acteurs laten steken vallen en vergeten soms zich terug te verkleden. Maar wie weet groeien de acteurs nog in de voorstelling en vallen uiteindelijke alle puzzelstukjes op hun plaats.