Alles gaat in vlammen op
Regisseur Floris van Delft heeft een duidelijke voorliefde voor rondvliegende decorstukken, een soort van wilde apenkooi. In zijn nieuwste voorstelling De Rovers, een bewerking van de klassieker van Friedrich Schiller (1759-1805) door NNT-acteur Wolter Muller, doet hij dat met veel vlammen en explosies. De sfeer in deze voorstelling is een stuk grimmiger dan in Van Delfts eerdere Troilus en Cressida. Daar waren het nog onschuldige met water gevulde ballonnen die door de lucht vlogen. Toch is het ook hier niet alleen grimmigheid. Er valt ook te lachen.
Neem nu de scène tussen vader Moore, eigenaar van een immens groot zakelijk imperium, en Francis Moore, een van zijn tweelingzonen. Francis (gespeeld door Joris Smit) krijgt zijn vader zo ver dat hij zichzelf verwondt opdat hij onherkenbaar wordt. Het is weliswaar een gruwelijk gegeven, maar toch wordt het uitgevoerd op een hilarische, en slapstick-achtige wijze.
~
Floris van Delft en Wolter Muller zijn de filmgeschiedenis ingedoken: films als Eyes Wide Shut en Fight Club hebben de productie duidelijk beïnvloed. De roversbende van een van de twee broers, Charles Moore (gespeeld door Martijn de Rijk), doet denken aan de bende uit Fight Club. Net zoals de hoofdpersonen uit die film, voeren deze broers een strijd tegen het systeem. De één, Francis, voert deze tegen het systeem van zijn vader. Hij kan het niet verkroppen dat vader Moore zijn eerstgeborene, Charles, meer lief heeft dan hem. Via een list weet Francis zijn vader de dood in te jagen; dit niet voordat hij Charles onterft. Charles daarentegen, zit niet te wachten op zijn erfenis. Hij heeft idealen over persoonlijke vrijheid en een vrije maatschappij. Eenmaal onterft trekt hij met een roversbende door het land.
~
Het NNT steekt graag klassiekers in een modern jasje. Zo gebruikt Koos Terpstra, die aan zijn laatste seizoen als artistiek leider bezig is, graag het medium film. Er schuilt echter altijd een gevaar in het onverwijld overzetten van film naar theater. Beide gehoorzamen aan verschillende wetten. Zoals gezegd wordt er in zowel Fight Club als in deze voorstelling een strijd gevoerd. Hoewel ze twee verschillende karakers hebben, voeren de hoofdpersonen uit Fight Club toch eenzelfde strijd. Dat zou je ook van de twee broers uit De Rovers kunnen zeggen. Twee uiteenlopende karakters, maar één strijd. Tot zover gaat de gelijkenis op.
Floris van Delft en Wolter Muller hebben echter de interne dynamiek tussen de hoofdpersonen uit de film ook in hun theaterstuk in het leven willen roepen. En die opzet is minder geslaagd te noemen. In de film heeft Edward Norton Brad Pitt echt nodig om tot een strijd te komen; sterker nog, hij heeft hem zelf gecreëerd. In De Rovers is er meer sprake van een klassieke tegenstelling tussen twee broers, en is geen van de twee ‘fictief’. Door het toneelstuk zo expliciet te koppelen aan de film ontstaat er een scheefgroei die niet te redden valt.
~
Er treedt een vervlakking op die met al het geweld en alle explosies – allemaal uit het Anarchistisch Kookboek – niet op te vullen is. De machtsstrijd tussen de twee broers komt amper voor het voetlicht. De uiteindelijke confrontatie tussen hen verzandt volledig, omdat er tijdens het stuk te weinig accenten op liggen.
Er zijn redenen genoeg om Schillers tekst heden ten dage op te voeren. De bende radicaliseert allengs en met dat fenomeen hebben we de laatste tijd zeker kennisgemaakt. Dit wordt in deze voorstelling kort aangestipt, maar het mist de diepgang waarmee het stuk aan urgentie zou winnen.
Wat rest is eigenlijk het geweld, de explosies en de humor. Vermakelijk, maar aan het eind van de avond mis je toch de diepgang en de urgentie van dit alles.
De Rovers van het Noord Nederlands Toneel speelt nog tot en met zaterdag 19 april 2008 in de thuisbasis van het NNT, de Machinefabriek. Klik hier voor meer informatie.
