Theater / Voorstelling

Geen emotionele kermis

recensie: Nationale Toneel - Blackbird

Pedofilie is een onderwerp waar, ook in de huidige moderne samenleving, nog steeds een taboe op rust. Maaike van Langen heeft deze thematiek aangegrepen om er een voorstelling over te maken. Haar regie van Blackbird, een tekst van de Schotse auteur David Harrower, levert echter geen heftige of schokkende voorstelling op.

In Blackbird staat de relatie tussen de twaalfjarige Una en de veertiger Ray centraal. Is er sprake van liefde of van misbruik? Hun relatie wordt ontdekt en beiden worden voor hun daden gestraft. Ray wordt veroordeeld tot een gevangenisstraf en Una blijft jarenlang het middelpunt van spot en pesterijen in de buurt. In de loop van de tijd hebben ze allebei een nieuw bestaan opgebouwd, maar de herinnering aan wat er gebeurd is laat zich moeilijk uitwissen. Nu, vijftien jaar later, ontmoeten ze elkaar weer.

Niet eenduidig

~

Interessant aan Blackbird is dat het laat zien dat de verhouding tussen dader en slachtoffer lang niet altijd zo eenduidig is als we graag willen geloven. Una is getekend door het misbruik, maar heeft tegelijkertijd van hem gehouden. Ray ziet zichzelf niet als pedofiel, want hij voelt zich niet tot kinderen aangetrokken, alleen tot Una. Toch blijft de vraag aanwezig in welk licht je hun gedrag moet zien. Is het niet zo dat Ray zijn eigen gedrag probeert goed te praten en Una enkel een manier zoekt om met het misbruik om te gaan? Het is erg prettig dat er geen oordeel over hen wordt geveld en je als publiek niet wordt gestuurd om partij te kiezen. In de ruimte die ontstaat kan iedereen zijn eigen oordeel vormen

Speelstijl

Daarentegen roept de gehanteerde speelstijl af en toe vragen op. Zowel Derek de Lint (Ray) als Heike Wisse (Una) spelen wat stijfjes. De Lint varieert mooi van een hulpeloze man naar een krachtig persoon, maar krijgt niet de kans om echt te laten zien wat hij kan. Voor Wisse is er wat meer ruimte om haar kwaliteiten te tonen. Ze speelt haar monoloog over Una’s versie van de gebeurtenissen overtuigend, maar zelfs dan weet ze de stroeve speelstijl niet helemaal van zich af te schudden.

~

Het is begrijpelijk dat Maaike van Langen iets anders wilde met het stuk dan enkel een emotionele kermis tonen, maar de gekozen aanpak zorgt ervoor dat er weinig leven in de voorstelling zit. Zo weet een potentieel schokkende onthulling niet te verrassen. Ook zijn er enkele overdreven theatrale momenten gecreëerd die enigszins misplaatst overkomen. Dit alles maakt van Blackbird een prima voorstelling, maar niet meer dan dat.

Blackbird speelt nog tot en met 8 april 2007. Zie www.nationaletoneel.nl