Theater / Voorstelling

Jesus Christ Superstar komt niet uit de verf

recensie: Jesus Christ Superstar (Joop van den Ende Theaterproducties)

Jezus prevelt het Onze Vader; eerst in woord en gebarentaal, daarna is hij stil en blijven alleen nog de gebaren over. Dat vormt de proloog voor de musical Jesus Christ Superstar. Het is een manier om uit te drukken dat het niet alleen om de woorden draait, maar juist om de boodschap daarachter. En die is niet altijd in gesproken woord te vangen. Het is één van de nieuwe dimensies, die regisseur Paul Eenens aan zijn versie van de musical Jesus Christ Superstar heeft toegevoegd. Het geeft aan dat er bewust voor is gekozen de in de jaren zeventig zo omstreden rockopera van een eigentijds jasje te voorzien, waarin de gevaren van blinde persoonsverering centraal staan.

~

Het is een gewaagde onderneming van Eenens om de zo bekende musical Jesus Christ Superstar een andere interpretatie te geven. In de jaren zeventig deed de musical over de laatste zeven dagen van het leven van Jezus Christus veel stof opwaaien. Vooral het feit dat Jezus in de rockopera als een gewoon mens werd neergezet zorgde voor veel opschudding. Maar sindsdien wordt de film ieder jaar met Pasen vertoond en wordt hij ook in christelijke kringen breed geaccepteerd. Maar Eenens wil de toeschouwers van zijn versie van Jesus Christ Superstar toch weer wakker schudden en verwijst daarom op subtiele manier naar de persoonsverering van bijvoorbeeld Pim Fortuyn of de gebeurtenissen rondom de moord op Theo van Gogh. Een idealistisch plan, maar helaas komt het tijdens de musical niet uit de verf.

Geen charisma

Na de verrassende en ontroerende openingsscène van Jezus, is de voorstelling nogal wisselend van kwaliteit. Er volgen intense momenten, maar er wordt door sommige acteurs ook nogal vlak gespeeld. Jezus, gespeeld door de Belg Dieter Troublyn, komt totaal niet over als een charismatisch man waarvoor de Romeinen moeten vrezen. Ook de twijfels van Jezus, die zo sterk naar voren komen in de filmversie van Jesus Christ Superstar, zijn bij Troublyn niet terug te vinden. Hierdoor verliest het verhaal aan kracht en geloofwaardigheid, temeer omdat ook de tegenstanders van Jezus niet overtuigen. Zowel Kaiaphas (Bas Kuijlenburg), Annas (Rolf Koster) als Herodes (Michael Diederich) weten Jezus niet echt het vuur na aan de schenen te leggen.

~

Verrassend is de wijze waarop Martin van der Starre, zanger van de Haagse band jeWelste, Judas neerzet. Vol overtuiging laat hij Jezus weten dat die op de verkeerde koers zit. Het gaat de aanbidders van Jezus alleen nog maar om de man, niet meer om zijn woorden. Van der Starre laat zijn twijfels heerlijk rauw uit zijn mond komen, waarbij ik me wel afvraag hoe lang hij deze rauwe stem nog kan blijven hanteren. Een openbaring is ook de wijze waarop Casey Francisco (Maria Magdalena) a cappella het nummer Hoe kan ik van hem houden (I don’t know how to love him) zingt. Het is één van de spaarzame momenten waarop Jesus Christ Superstar echt ontroert. Maria Magdalena is uiteindelijk ook de enige persoon die Jezus trouw blijft. Deze afvalrace in de verbondenheid met Jezus wordt prachtig inzichtelijk gemaakt, doordat de personen één voor één het andere kamp instappen.

Actualiteit

De verwijzing naar de actualiteit komt het sterkst tot uiting bij de sterfscène. Jezus wordt daarbij niet aan het kruis gehesen, maar het rode kruis (dat tijdens de hele voorstelling het decor vormt) wordt opgetakeld en een zee van bosjes bloemen, teddyberen en kaarsjes wordt zichtbaar. Jezus slaat dit op de achtergrond gade.

Ook in de vertaling van Daniël Cohen komt de actualiteit tot uiting: zo heeft hij het onder meer over ‘demoniseren’ en ‘intifadah’. Helaas komen niet alle teksten zo sterk over als de oorspronkelijke Engelse teksten. Zo is Kom op nou! wel een erg slap aftreksel van What’s the buzz. Maar over het algemeen is over de liedteksten en zeker ook over het decor weinig aan te merken. Helaas ontbreekt bij een groot deel van de cast de overtuiging om echt te ontroeren en de toeschouwers daadwerkelijk aan het denken te zetten.

De musical Jesus Christ Superstar is nog tot en met 2 juli 2006 te zien. Een uitgebreide speellijst vind je hier.