Ivan en de honden

‘Ivan and the dogs’ is geschreven door de Britse Nattie Naylor en in 2009 bekroond tot ‘Best BBC Radio Drama’. Het vertelt het waargebeurde verhaal van Ivan die als verwaarloosde vierjarige jongen gedwongen wordt in Moskou op straat te leven. Hij overleeft twee jaar door de hulp van een roedel honden die hem beschermt tegen de gevaren van buitenaf: slechte mensen en extreme kou. Naylor zet dit verhaal neer als een vertelling, dicht bij de waarheid. Het is dan ook niet vreemd dat het de Radio Drama Award won. In de vorm schuilt zowel de kracht als het gevaar.

Geslaagde fusie Ham en Duykers

De oude Ivan blikt terug op de periode dat hij op straat leefde. De teksten van de oude en jonge Ivan worden, ongeacht tijd en plaats, door elkaar uitgesproken. De andere personages spreken voornamelijk over zichzelf in de derde persoon. Ook nemen zij soms de rol van Ivan over en praten dan als hem. Deze spannende afwisseling bepaalt sterk het ritme van de voorstelling en zorgt er voor dat de spelers zich niet volledig hoeven te transformeren naar hun rol. Regisseur Theo Ham koos ervoor om de handeling niet letterlijk uit te beelden. Voor deze voorstelling is hij een intensieve samenwerking aangegaan met choreografe Hedwig Duykers. Veel van de gevoelens van de personages en de actie worden omgezet in een abstracte choreografie. Een sterke zet want het tilt dit toneelstuk naar een hoger plan.

De prachtige bewegingen verbeelden zowel de emotie van het personage als de kracht van de jongere die speelt voor zijn leven. Dit lukt in de dans beter dan in de tekst. Omdat alles wordt verteld, bestaat wel het gevaar van ‘het toontje’. Er is hard aan gewerkt, maar bij sommige spelers zie je de tekortkoming van de amateurspeler. Toch maakt Ham slim gebruik van de kwaliteiten van de spelers die met elkaar hetzelfde verhaal vertellen. Het is ook niet nodig om ‘de tijd’ door een volwassene te laten spelen. Het leidt af en de jongere is in zijn ontwapening vele malen overtuigender.

Weinig humor op straat

Het enige moment dat de schrijfster de waarheid geweld aandoet is als ze besluit om Ivan op te laten halen uit het weeshuis door een aardige dame met een speels hondje. Het is ook de enige keer dat er iets te lachen valt in de verder loodzware voorstelling. Waarschijnlijk koos Theo Ham niet voor niets deze tekst. Als het wellicht de laatste keer is dat je getuige kunt zijn van het belang van theater met jonge mensen, is dat ook niet iets om vrolijk van te worden.

De voorstelling Ivan en de Honden wordt nog gespeeld tot en met 18 maart 2012.

Zie voor de speellijst www.jeugdtheaterhuis.nl