Theater / Voorstelling

Opera ‘gepimpt’ tot vocaal en visueel spektakel

recensie: Hotel Pro Forma - Operation: Orfeo – Een visuele opera in drie bewegingen

Bij het woord ‘opera’ denk je al gauw aan dramatische aria’s door een zwaarlijvige sopraan of bariton in weelderige kostuums en ondersteund door een veelkoppig orkest. Hotel Pro Forma laat met Operation: Orfeo een heel andere kant van opera zien die zowel visueel als vocaal verrast en een breed publiek zal aanspreken.

De naam Operation: Orfeo verwijst naar de klassieke mythe van Orpheus die zijn overleden geliefde Euridice terug probeert te halen uit de onderwereld. Met zijn lied overtuigt Orpheus Hades om Euridice te laten gaan. De enige voorwaarde is dat Orpheus niet achterom mag kijken totdat hij en Euridice de bovenwereld weer bereikt hebben. Deze verleiding kan Orpheus echter niet weerstaan en hij verliest zijn geliefde voor eeuwig. Dit verhaal vormt de basis van Operation: Orfeo, maar wordt niet letterlijk via tekst en spel verteld.

Een plaatje

~

De ondertitel van Operation: Orfeo luidt: Een visuele opera in drie bewegingen. Deze drie bewegingen zijn de drie stadia van de mythe, namelijk de afdaling naar de onderwereld, de terugkeer en uiteindelijk het verlies. De hele opera speelt zich af op een witte trap die de overgang tussen boven- en onderwereld, tussen leven en dood, symboliseert. Dit alles in een omlijsting als een schilderij of ander visueel kunstwerk, dat het visuele aspect van Operation: Orfeo benadrukt. De spelers zijn het Lets Radio koor, een soliste en een danseres. Zij bewegen allen op gestileerde wijze en maken zo verschillende tableaus, geïnspireerd door en als aanvulling op de zang.

Contrasten domineren Operation: Orfeo en centraal staat natuurlijk het contrast tussen leven en dood. Dit wordt prachtig geïllustreerd door de bewegingen, zang en het lichtdesign. Zo gebeurt het dat het koor zich opstelt op zo’n manier dat aan hun linkerkant de trap donker is en de rechterkant overgoten met licht. Contrasten worden met name gecreëerd door het lichtontwerp waardoor de spelers dan weer fysiek op lijken te gaan in het decor en dan weer met hun zwarte kleding een zwaar contrast vormen met de witte of felgekleurde trap. Een andere tegenstelling bevindt zich in de serieuze aard van de voorstelling en de alledaagse materialen waarmee een beeld geschapen wordt, zoals elastiekjes, ballonnetjes of feesttoeters.

Vocale variatie

~

Vocaal is er op Operation: Orfeo weinig aan te merken. De eerste helft van de voorstelling is op dit gebied erg verrassend. De hele voorstelling wordt a capella gezongen. De talen Engels, Frans en (waarschijnlijk) Lets of Deens wisselen zich af net zoals de muziekstijlen. Melodieuze solo’s worden afgewisseld met symfonieën van uiteenlopende tonen, indrukwekkende samenzang en lange, lage tonen. De timing is vlekkeloos en indrukwekkend met de soms lange pauzes tussen de klanken enerzijds en de snelle opeenvolging van dissonanten anderzijds. De enige kritische noot hierbij is dat de enorme variatie in stijlen tijdens het eerste deel niet wordt doorgezet in het tweede deel van de voorstelling. Bepaalde stukken gaan op herhaling en boeien daarom steeds minder waardoor de aandacht vastgehouden moet zien te worden door de visuele actie. Wanneer tegen het einde de aandacht verslapt, komt Hotel Pro Forma echter terug met een briljante finale die alleen al visueel zeer indrukwekkend is en bovendien nog aan kracht wint door de vocale ondersteuning.

Kortom, Operation: Orfeo is een zinnenprikkelend vocaal en visueel spektakel voor iedereen die houdt van opera en de schoonheid ervan en open staat voor een atypische en verrassende ervaring.