Fragiele Alexander voelt zich nergens te klein voor
In de serie Topstukken zijn dit seizoen vier toneelstukken geselecteerd. Alexander, het nieuwe stuk van schrijver Willem Jan Otten, is daar één van. Maar die selectie was al ver voor de première van dinsdagavond bekend. Deze nieuwe tekst wordt dit seizoen voor het eerst geënsceneerd bij Het Toneel Speelt in de regie van Ira Judkovskaja. De voorstelling moest zich dus nog bewijzen. Vreemde constructie. Op welke gegevens heeft de organisatie haar keuze dan gebaseerd? Helaas kan de première hier ook geen opheldering over geven.
Bijbel
 |
| V.l.n.r.:Xander van Vledder, Kees Boot, Kaspar Schellingerhout, Petra Laseur |
Otten, bekend van zijn toneelstukken Een Sneeuw en Braambos en zijn alom geprezen roman Specht en Zoon, maakt in zijn werk geregeld gebruik van de bijbel. De titel en de beschrijving van dit nieuwe stuk doen anders vermoeden. Op het eerste gezicht gaat Alexander over de jongste koning ooit die met zijn Griekse leger ten strijde trekt tegen de Perzen. In die tijd vereerde men nog hele andere goden dan die uit de bijbel, over het Christendom kon dit stuk dus echt niet gaan. Maar het was waarschijnlijk te hoopvol om te denken dat Otten even van zijn geloof afgevallen zou zijn. Na enkele minuten vliegt de zoon van God je al om de oren. Gaat het toch weer over Jezus. De voorstelling zit bovendien boordevol heilige symboliek. De personages merken de geur van wierook op en het toneel ligt bezaait met stenen die ongetwijfeld verwijzen naar passages uit de bijbel waar de steen als symbool voor Christus wordt gebruikt. Deze keuzes in de enscenering geven de indruk dat de regisseur niet de behoefte heeft gehad om zijn eigen visie op het stuk te laten zien. De regie is erg recht toe recht aan. En dat is jammer.
Mooi toneelbeeld
Die stenen vormen overigens wel een mooi plaatje. Op het toneel staat een schuin oplopende constructie met daaroverheen een viezig doek. Een aftandse stoffen tent staat in de hoek. Het toneelbeeld geeft de indruk een slagveld te zijn in de tijd van de oude Grieken. Ook de muziek van Beppe Costa sluit hier prachtig bij aan. Het intense vrouwen gezang in een vreemde taal, waarschijnlijk Perzisch, brengt helemaal de juiste sfeer. Ook voor de kostuums zijn kosten noch moeite gespaard. De uitbundige jurken en mantels geven een mooi silhouet, maar de glimmende stoffen doen toch vooral pijn aan de ogen. Waar het decor en de muziek echt oude tijden doen herleven, gaat het bij deze kostuums toch vooral om het uiterlijk. De Perzen zullen er zo niet bij hebben gelopen.
Onevenwichtige cast
 |
| V.l.n.r.: An Hackselmans, Kaspar Schellingerhout. |
Hoewel de vormgeving dus vrij volwassen is, wordt de cast gekenmerkt door jeugdigheid. De titelrol wordt gespeeld door Kaspar Schellingerhout. Aan het begin zegt hij tegen zijn onderdanen: “Bevrijd je van de angst te klein te zijn voor wat de tocht je brengen zal”. Misschien had deze jonge acteur dat beter niet kunnen doen. Hij is te jong, te klein, te fragiel voor een titelrol. En al helemaal voor de rol van koning van de wereld. Zijn spel is te licht en doordat zijn voorkomen ook niet meewerkt, is hij ongeloofwaardig. Daar tegenover staan ervaren acteurs als Mark Rietman, Kees Boot en Petra Laseur. Maar die houden de boel niet overeind. Ze zorgen er juist voor dat er geen evenwicht is in de voorstelling. Dat neemt niet weg dat de scènes met Laseur, de mooiste zijn.
Buiten de bijbelse symboliek heeft Alexander geen indrukwekkende betekenis. Het is toch vooral het verhaal over de oorlog van de Grieken tegen de Perzen. Een mooie vormgeving maakt dat niet goed. De rol van Topstuk had beter door een andere voorstelling vervuld kunnen worden.
De voorstelling Alexander speelt nog tot en met 9 december 2006
