Oude helden zijn inspiratie voor klapstuk jubileumjaar

De voorstelling Bill & Mr. B. bestaat uit drie choreografieën. Het eerste stuk van de voorstelling is van de choreograaf George Balanchine, die zijn carrière begon bij het revolutionaire balletgezelschap Les Ballets Russes. Vernieuwende aspecten waren dat Balanchine het accent in een voorstelling niet op het verhaal legde, maar op de bewegingen, de muziek, het licht en decor.

Boeiende chaos

Symphony in Three Movements is een goed voorbeeld van Balanchines visie op dans. Opvallend zijn de ingedraaide bewegingen en geflexte voeten, in plaats van de uitgedraaide benen en gestrekte voeten die normaal gesproken de basis vormen van klassiek ballet. Bijzondere solo’s, duetten en enorme ensembles wisselen elkaar af. Het grote ensemble vormt vaak geometrische patronen en verandert continu van positie, waardoor je soms niet meer weet waar je moet kijken. Er gebeurt veel tegelijk, waardoor het stuk allesbehalve saai wordt. Het oogt soms wel een beetje chaotisch.

Het Holland Symfonia, onder leiding van Otto Tausk, begeleidt de dansers op de spannende muziek van Igor Stravinsky. Deze muziek maakt het de dansers moeilijk, waardoor het corps de ballet niet altijd even gelijk is. Mooi zijn de groepsstukken waarin de dansers de choreografie net na elkaar uitvoeren, zodat er een soort wave van choreografieën ontstaat. Dit geeft een dynamisch effect.

Adembenemende kracht

Het tweede stuk van de avond is van choreograaf William Forsythe, ofwel Bill. De choreografie Steptext begint al terwijl het publiek nog de zaal in loopt. Dit is voor het publiek dat ondertussen zijn plaats zoekt verwarrend, maar het zorgt ervoor dat de toeschouwers meteen worden meegezogen in het stuk. Voor Forsythe was dans abstract en een uitdaging om het onmogelijke te vragen van de fysieke kwaliteiten van het lichaam. Dit stuk laat zien dat dans topsport is. Vier dansers, drie mannen en een vrouw, laten op vioolmuziek van Bach zien wat hun lichaam kan. En dat is soms adembenemend. Zij doen dit met passionele kracht.

De choreografie bestaat uit veel sprongen en pirouettes, wat prachtig is om naar te kijken. Vooral de solo van Cédric Ygnace is indrukwekkend door de fysieke kracht en muzikaliteit die hij uitstraalt. Hij mag na zijn solo direct applaus ontvangen van het enthousiaste publiek. Steptext laat zien hoe technisch de solisten van Het Nationaal Ballet zijn. Ook in dit tweede stuk van de avond spelen de muziek en het licht een bepalende rol. Zij knippen de choreografie in korte fragmenten. Dit betekent wel dat het zaallicht op bepaalde momenten aan is tijdens de dans. Dit is soms een beetje verwarrend, maar het effect is verrassend.

Bewegelijke afsluiter

Het laatste stuk The Second Detail – ook van Bill – is de prachtige afsluiter van dit seizoen. De wanden zijn afgedekt met grote witte doeken, waardoor het lijkt alsof de dansers in een andere wereld zijn. De choreografie en het decor geven een futuristische sfeer weer. Achterin staan stoelen op een rij. De dansers zijn verdeeld in groepen, wat zorgt voor verschillende dimensies. Er is een redelijk groot ensemble met allerlei solo’s en duetten door elkaar. Centraal staat het contrast tussen chaos en rust. Op het ene moment zijn er veel dansers die door elkaar dansen, het andere moment is er alleen nog maar een rustig duet. Deze overgangen zijn vaak verassende wendingen, die het stuk boeiend houdt.

Forsythe vertaalt de klassieke dans naar een nieuwe symbolische taal met nieuwe bewegingen. Er gebeurt soms zoveel tegelijk dat je niet meer weet van wie welk arm of been is, en dan ineens staan er nog maar twee solisten overeind. Dit contrast tussen chaos en orde maakt het stuk boeiend. Korte, strakke, sensuele en moderne bewegingen bepalen de choreografie. Opvallend in dit stuk is de muziek van Thom Willems. De harde beat van drums is onverwacht en leidend. De solisten van Het Nationaal Ballet genieten zichtbaar van deze voorstelling, en dat is een lust voor het oog.