Theater / Voorstelling

Kop of Munt

recensie: Galili Dance - Heads or Tales

Ter gelegenheid van het tienjarige jubileum van Galili Dance in Groningen, maakte Itzik Galili Heads or Tales. Galili Dance is het dansgezelschap van het noorden en kreeg van De Raad voor Cultuur de functie Noord Nederlandse Dansvoorziening toegewezen. Met Heads or Tales, een woordspeling op head or tale, oftewel kop of munt, wil Itzik Galili laten zien dat er altijd meer mogelijkheden zijn, dan op het eerste gezicht duidelijk is.

Itzik Galili begon zijn carrière in Tel Aviv. In 1991 kwam hij naar Nederland en won het Internationale Choreografenconcours in Groningen. Vanaf dit moment maakte hij de ene na de andere choreografie voor zijn eigen dansers. Daarnaast werkte hij ook in Portugal, Duitsland en bij het ballet van São Paulo. Ter viering van zijn tienjarig jubileum in Groningen maakte hij Heads or Tales. Een choreografie met oude en nieuwe dansen in samenwerking met studenten van de Rotterdamse dansacademie.

Onbegrip

~


Ondanks de faam die Galili krijgt als choreograaf, voelt hij zich vaak onbegrepen. Critici schrijven over zijn choreografieën nooit de dingen die hij ermee bedoelt. Hij denkt dat dit te maken heeft met impulsief oordelen. Het publiek denkt een stuk te begrijpen door er een eerste interpretatie aan te verbinden. De eerste interpretatie is echter niet altijd de juiste en Galili wil graag dat zijn publiek probeert de diepere betekenis uit de choreografie te halen. In Heads or Tales staat het duet Between L…, wat hij in 1995 gemaakt heeft, centraal. In dit duet praten twee dansers met elkaar en voeren tegelijkertijd dezelfde passen uit. Het gesprek komt op vrede en oorlog. De genocide in Rwanda komt aan bod. De man zegt: “Het abstracte lijkt een trend te zijn geworden”. Bij abstractie denkt een groot gedeelte van het publiek direct aan een manier van bewegen. Dit is de eerste interpretatie die het publiek eraan verbindt. Echter als de man uitlegt wat hij met abstract bedoeld, blijkt het helemaal niet over dans te gaan. De man zegt: “De Hutu’s en de Tutsi’s doden voor een abstract idee, niemand weet namelijk precies meer na zestig jaar oorlog waarom ze elkaar vermoorden, toch gebeurt het nog steeds.” Dit is een andere mogelijkheid om het woord abstract te interpreteren. Galili levert commentaar op het publiek en op de critici. Mensen moeten niet zo snel reageren en oordelen, maar goed nadenken over de bedoeling van het stuk.

He was too ambitious

~


Voor Galili is het contact met het publiek erg belangrijk. Hij probeert door theatrale en meer verhalende choreografieën het publiek te boeien en na te laten denken. De kostuums zijn zo gemaakt dat ze duidelijk verwijzen naar het onderwerp van de dans. Daarnaast wordt er af en toe gepraat, waardoor het publiek, dat misschien een beetje afdwaalde met zijn gedachten, weer bij de les wordt getrokken. In Heads or Tales maakt Galili al contact bij binnenkomst. Op de trap en in de programmaboekjes zitten kleine witte notitieblaadjes. Hier staan teksten op, zoals He had great potential en He was too ambitious. Het stuk begint vervolgens met een praatje van de voorzitter van Galili Dance, en één van de dansers. De danseres vertelt direct dat dansers zich niet uiten door middel van woorden, maar door middel van dans. Ze vertelt iets over wat haar laatst overkwam tijdens een dansvoorstelling. Ze zat in het publiek en de man naast haar fluisterde tegen haar dat hij het zo zat was dat alles altijd hetzelfde was en dat niemand vooruitstrevend durfde te zijn uit angst voor het commentaar van de critici. Ze vertelt dat er op dat moment iemand neergeschoten werd. Dit gebeurt vervolgens ook echt op het toneel. Er ontstaat paniek en de danser die doodgeschoten is, wordt bedolven onder witte notitieblaadjes. Dit zijn dezelfde blaadjes die ook in de programmaboekjes zitten en op de trap van de schouwburg liggen. Ze stopt met vertellen en de dansers beginnen met bewegen.

Schoonheid

Galili laat een show zien met twintig perfect geschoolde dansers. Ze trekken het publiek mee in de schoonheid van de dans. De mooie choreografie, gecombineerd met de zeer bekwame dansers en de live muziek van de band Percossa, geven een adembenemend resultaat.De twintig dansers maken het mogelijk om veel te wisselen in composities op het toneel. Op het ene moment staan er twee dansers op het toneel en een ogenblik later staan er twintig dansers. Deze variaties houden het publiek scherp.

Kritiek

~


Plotseling ligt de beschoten man weer op het toneel en maken de dansers een kring. De muziek verandert en een stem spreekt over de vrede. Vrede is iets wat wij niet kunnen bereiken in ons leven. Er is nog steeds oorlog en als wij vrede zouden kunnen maken, zou de oorlog toch wel afgelopen zijn? De vrede is iets dat boven onze macht gaat. De dansers druipen af en de witte notitieblaadjes vallen uit de lucht, de beschoten man pakt met zijn laatste kracht de briefjes op. De teksten die hij voorleest lijken eerst over de vrede te gaan. De vrede was too ambitious en de vrede went too far, zoals op de briefjes geschreven staat. Echter, als je goed oplet, gaat dit niet over de vrede, maar is dit een spel van Itzik Galili om de spot te drijven met de critici en het simpele publiek dat zijn boodschappen niet kan begrijpen, dat hem te ver vindt gaan in zijn choreografieën. Galili kreeg deze teksten als kritiek op zijn choreografieën te horen. Volgens de critici moet hij zich meer aanpassen aan het dansklimaat in Nederland. Galili wil dit echter niet doen, hij wil het hoogste niveau behalen met de kwaliteiten waarover hij zelf beschikt en de kwaliteiten van zijn dansgezelschap. Hij laat op een zelfbewuste, maar misschien wat arrogante manier weten dat hij zich niet aan het simpele publiek zal aanpassen.

Heads or tales is een geweldig werk van deze vooruitstrevende choreograaf. Het is komisch, maar tegelijk tragisch. Hij gebruikt zijn stuk om het publiek en de critici een keer echt goed te laten nadenken. Want moet hij, de wereldberoemde Itzik Galili, zich aanpassen aan het cultuurklimaat in Nederland? Met Heads or tales laat hij de mensen hier over nadenken in een ballet dat door schoonheid gekenmerkt wordt. Het levert een prachtig resultaat op.

Heads or Tales is nog tot 19 mei in Nederland te zien.