Festival staat in teken van niet-winnaar

Menig toeschouwer had tijdens het optreden van Kees van Amstel “constant in een deuk gelegen”, zoals Erik in het gastenboek van het festival opmerkt. En hij was duidelijk niet de enige die zich had vermaakt met deze onderwijzer, die, zoals Hans beschrijft, heel knap “actuele gebeurtenissen uit de onderwijswereld, het toenemend openbaar geweld en de politiestakingen voor een betere cao” in zijn optreden verwerkte.

In het gastenboek, waarbij maar liefst vijf van de zes pagina’s zijn gevuld met steunbetuigingen voor Kees van Amstel, krijgt de jury de volle lading (“Wat een eikels”), omdat deze er schijnbaar aan voorbij ging dat van alle kandidaten Van Amstel de meeste lachsalvo’s aan het publiek ontlokte.

Het werd niet echt duidelijk wat voor de vierkoppige jury de belangrijkste criteria waren. Juryvoorzitter Wijnand Zeilstra leek zich zaterdagavond, toen de winnaar bekend werd gemaakt, alvast in te dekken, door op te merken dat “wie of wat echt goed is toch zijn weg naar de podia wel zal vinden.” Zelf had de jury vooral gezocht naar deelnemers die zo boeiend waren “dat we zijn programma opnieuw willen zien.” Dat de jury daarbij soms een andere mening heeft dan het publiek, dat moest dan maar. “Soms moeten we verder kijken dan de lach van die ene avond.” En daar mocht het publiek het mee doen, wat menigeen in het gastenboek deed verzuchten dat de jury “het festival ‘naar de kloten’ had geholpen.”

Keihard

En toen moest de finale nog beginnen. Een finale die werd gepresenteerd door cabaretier Micha Wertheim, die zaterdagavond uitzonderlijk goed in vorm was. Hij maakte een mooie act van mobieltjes, die het publiek geacht werd af te zetten (“Ja, het zou toch verschrikkelijk zijn als-ie afging; ik heb nog nooit iemand doodgeslagen”) en even later, toen een laatkomer uitlegde dat hij zo laat was omdat hij nog even naar het ziekenhuis moest, maakte Wertheim een keiharde, smakeloze, maar daarom niet minder leuke grap: “Gelukkig stierf die persoon nog net op tijd.”

Edoch, niet alleen de presentator was in topvorm, ook de drie heren van de nieuwe theatergroep C3 (Mike Boddé, Kees Torn en Onno Innemee) waren niet te versmaden. Zij brachten na de pauze alvast een ijzersterk stuk uit hun nieuwe programma, dat duidelijk naar meer smaakt.

Hoogste tijd echter om over te stappen naar de drie finalisten, want tenslotte draait het festival om nieuw cabarettalent.

Razendmoeilijk

Het is altijd vervelend als je met iemand wordt vergeleken. Maar de uit Italiaanse ouders geboren Veronique Sodano deed qua humor en uiterlijk sterk aan Karin Bloemen denken. Hetzelfde uiterlijk, dezelfde humor. Veronique kan mooi zingen en bracht onder meer een razendmoeilijk liedje van Friso Wiegersma, waarin in hoog tempo allerlei gerechten worden opgesomd, die oh zo lekker, maar oh zo ongezond zijn. Jasperina de Jong zong het al eerder en zij leek de enige die dit soort tongbrekers aankan, maar Veronique komt ook een aardig eind.

Haar conference maakte echter minder indruk. Veronique vertelde over haar Italiaanse roots, waarbij duidelijk werd dat je maar beter geen Italiaans gerecht voor haar kan koken, want één verkeerd ingredient en ze staat naar adem te happen. Vervolgens vroeg ze zich af waar de echte mannen waren gebleven, de mannen met spaghetti in hun borsthaar. Want zet twee Italianen bij elkaar en binnen vijf minuten hebben ze het over eten. En zo kabbelde haar conference nog even voort. Het waren aardige grapjes, maar echt origineel was het allemaal niet. Misschien dat ze zich beter tot haar liedjes kan beperken, want zingen kan ze goed, zo bleek uit het liedje waarmee ze afsloot: “waar zijn al die Rubensvrouwen toch gebleven“. De jury noemde Veronique “een krachtige podiumpersoonlijkheid”, maar raadde haar wèl aan op zoek te gaan naar een echte pianist, en zich niet door “ingeblikte pianomuziek” te laten begeleiden.

Onbeholpen

Iwein Seghers, die op onbeholpen wijze rock en roll-klanken aan zijn versterkte akoestische gitaar ontlokte, verzorgde een redelijk chaotisch optreden. Het leek wel of hij een heel theaterprogramma in 25 minuten wilde proppen, want hij hield er een moordend tempo op na. “De paus, die stinkt. Zo, en nu nog een paar seksgrappen.” Het sloeg nergens op, maar het werd op den duur zo melig, dat het vanzelf leuk werd.

Seghers had een paar sterke grappen. Hij verzon ter plekke dat iemand uit het publiek hem een “eikel” had genoemd. “Toen ik je voor het eerst zag dacht ik dat je zelf een eikel was. Zo, die horen we de hele avond niet meer!” En nee, applaus hoefde hij niet, want dat ging weer van zijn 25 minuten af. Waarna hij voortging met een knotsgek verhaal over kabouters, die op zoek gingen naar een schat en bij een vijver belandden, die ze voor een zee aanzagen. Uiteindelijk gaven de kabouters de zoektocht maar op. “Hé fuck off met die schat, we gaan gewoon drinken in het café.” Iwein had duidelijk de lachers op zijn hand. En zou later dan ook de publieksprijs mee naar huis mogen nemen.

Derde finalist was het Belgische duo Ter bescherming van de jeugd. Tim doet de tekst, Dries zorgt voor de mimiek. Het duo pikte een dame uit het publiek, Marjolein in dit geval, die het middelpunt werd van een absurd verhaal, dat niet altijd even sterk was, maar toch goed in elkaar zat. Dries had namelijk een leuke hobby: het signeren van vrouwenborsten met een stift. Of Marjolein maar even haar bh uit wilde doen. Wilde ze natuurlijk niet, waarop Dries zich quasi naïef afvroeg: “Begrijp je het concept?” Nadat Dries op stuntelige wijze een mop had verteld, legde Tim het publiek uit dat de vriendin van Dries het vorige week heeft uitgemaakt. “En dan lachen jullie op zo’n flauwe grap.” En hoewel de festivaljury van mening was dat het duo aan een betere timing moest werken, werden Tim en Dries uiteindelijk tot winnaar van het Vara Leids Cabaret Festival uitgeroepen.

Lollig accent

Keren we tot slot nog één keer naar de stem des volks terug, naar het gastenboek van de festivalwebsite. Cabaretliefhebber Jan schrijft daarin dat hij uitgekeken is op “het absurdistische cabaret uit Vlaanderen.” En ene Wim schampert: “Zodra je een lollig accent hebt, kom je hier kennelijk in de finale. Laten we er maar een Vlaams festival van gaan maken.”

Dat is misschien wat overdreven, maar het geeft wel aan dat het absurdistische cabaret, dat weer een reactie was op een stroming van politiek correcte, geëngageerde cabaretiers, over zijn hoogtepunt heen lijkt te zijn. Cabaret mag best weer eens ergens over gaan. Misschien dat Kees van Amstel – hij schijnt regelmatig op te treden in het Amsterdamse Toomlers – daarvoor gaat zorgen. Want als hij echt zo’n kanjer is als zijn fans doen voorkomen, dan zullen we vast nog wel van hem horen. En dan is alle commotie tenminste niet voor niets geweest.