Muziek / Album

The ghosts of Ellis’ past

recensie: Woodkid & Nils Frahm - Ellis
cover soundtrack Ellis

Een eenzame man loopt door een lange donkere gang. Het gebouw verkeert in een staat van verval: de sneeuw waait door de kapotte ramen naar binnen en de verf bladdert van de muren. Dit zijn de beelden waar Ellis, een korte film van kunstenaar en filmmaker JR uit 2015, mee opent.

De titel verwijst naar het eiland voor de kust van New York, dat fungeerde als de laatste stop voor immigranten die op weg waren naar Amerika. De film, bedoeld om deze naamloze reizigers een gezicht te geven, werd van muziek voorzien door Woodkid en Nils Frahm. Een jaar na het verschijnen van de film wordt die soundtrack nu uitgebracht op cd.

Winterse ochtend

De film duurt een krap kwartiertje, dus is het niet vreemd dat de soundtrack maar uit twee nummers bestaat: ‘Winter Morning I’ en ‘Winter Morning II’. De titels van deze nummers verwijzen naar het moment waarop de verteller, gespeeld door Robert De Niro, aankomt op Ellis Island: ‘I arrived here one winter morning, or maybe it was spring. I can’t remember anymore. The mind plays tricks.’

De twee nummers verdelen het verhaal van Ellis in twee stukken. Verwarrend genoeg wordt het tweede nummer op het album, ‘Winter Morning II’, als eerste gebruikt in de film. De eenzame klanken van de piano in dit nummer creëren een melancholische sfeer die past bij de openingstekst van De Niro. Een deel van die tekst is ook terug te horen op het album. Zowel de woorden als de muziek benadrukken de donkere kant van het immigrantenverhaal: de eenzaamheid, de lange reis die gemaakt moet worden en de teleurstelling die soms wacht aan de overkant.

In vergelijking met de openingstrack van de film is ‘Winter Morning I’ iets lichter, wat waarschijnlijk komt door de afwezigheid van De Niro’s donkere stemgeluid. Omdat dit nummer op het album geheel instrumentaal is, komt de aandacht ook meer te liggen op de muziek zelf. ‘Winter Morning I’ begint rustig, maar bouwt gedurende negen minuten op naar een dramatische climax. Niet alleen de toevoeging van violen zorgen voor een meeslepend effect: het nummer wordt abrupt beëindigd nadat het muzikale hoogtepunt bereikt is, waardoor je als luisteraar achterblijft met een honger naar ‘meer’. Dit maakt ‘Winter Morning I’ muzikaal ook interessanter dan het andere nummer op het album.

Beeld en geluid

Het gebrek aan afwisseling in het eerste nummer is geen groot minpunt, aangezien de functie van een soundtrack natuurlijk ondersteunend is:  het is de stem van De Niro die de hoofdrol heeft in de film. Dit wil echter niet zeggen dat de muziek gemakkelijk naar de achtergrond verdwijnt. Bij het bekijken van Ellis valt het op dat de eenvoud van de compositie precies past bij de beelden van een verlaten Ellis Island Hospital. Juist omdat er gebruik wordt gemaakt van een beperkt instrumentarium krijgt de tekst van De Niro de aandacht die het nodig heeft. De muziek leidt niet af, maar is onlosmakelijk een onderdeel van het verhaal dat verteld wordt in Ellis. Een soundtrack hoort de boodschap van een film te versterken, en daar zijn Woodkid en Nils Frahm uitstekend in geslaagd.

De vraag is echter hoeveel de muziek de luisteraar heeft te bieden zonder de beelden van de film. Natuurlijk geldt dat vaker voor een soundtrack, maar Ellis is door de eenvoud en lengte van de nummers niet zoals alle andere filmmuziek. Waar het andere soundtracks lukt om losstaand ook een interessant verhaal te vertellen, is dat niet het geval op dit album. Zonder de beelden gaat het gebrek aan variatie op een gegeven moment vervelen, en lijkt het de nummers niet echt te lukken om de aandacht van de luisteraar vast te houden.