Boeken / Fictie

Stoere heldin of gestoorde gek?

recensie: Catherine Poulain - Open zee

Wat bezielt een jonge, iele Française die haar heil zoekt in het zeevissen in Alaska? Waarom zet je je rustige en veilige leven opzij voor een onzeker en zwaar bestaan aan boord van schepen waar op vissen gejaagd wordt die je zelf maar net kunt bedwingen?

De twintigjarige Lili doet iets wat niet veel vrouwen haar nadoen: ze verbrandt haar schepen om een heel nieuw leven te beginnen aan de andere kant van de wereld. Aldaar aangekomen belandt ze in een op het eerste oog spannend avontuur, maar al snel leert ze de schaduwzijde van het vissersleven kennen.

Verrassende mix van gevoelens en starheid

Op unieke wijze beschrijft Poulain de harde en tegelijkertijd warme wereld waarin Lili terechtkomt als ze voet aan wal zet in Kodiak, een vissersplaats op Kodiak Island in het zuiden van Alaska. De achtbaan aan emoties waar de jonge Française mee te maken krijgt, wordt op een zeer realistische en geloofwaardige manier getoond: van de enthousiaste kom-maar-op-mentaliteit die aanvankelijk bezit van Lili neemt, naar de ietwat gedesillusioneerde en verharde houding die aan het eind van het boek de overhand neemt. Wie echter denkt dat hij zijn hoofdpersonage aan het einde van het boek helemaal kent, heeft het mis; als lezer word je constant verrast met onverwachte dialogen, gekke plotwendingen en blijf je het gevoel houden dat de hoofdpersoon niet wil dat je haar volledig leert kennen.

Doorgaan tot je erbij neervalt

Hoezeer dit gevoel je bijblijft gedurende het verhaal, blijkt ook uit het feit hoeveel moeite Lili enerzijds doet om geliefd te zijn bij de overwegend mannelijke vissers, maar anderzijds de boot kordaat afhoudt wanneer de mannen meer van haar willen. Dat deze methode respect afdwingt, blijkt wel uit het feit dat ze aan de ene kant geïntrigeerd zijn door deze vreemde vrouw, maar haar aan de andere kant nooit helemaal als een van hen zullen zien. Ook haar bikkelharde no-nonsense mentaliteit zal hieraan bijdragen; geen denken aan dat Lili die mannen laat zien dat ze een watje is, ook al valt ze honderd keer en loopt ze diverse wonden en kneuzingen op. Hoe hard ze ook haar best doet en respect afdwingt, Lili blijft in de ogen van de mannen een vrouw, die naar hun mening zou moeten trouwen en kinderen krijgen. Dat ze hier zelf nog lang niet aan toe is en eerst nog een tijd wil blijven vissen en de wereld ontdekken, komt niet in hun hoofd op, zelfs niet bij de man met wie ze een relatie krijgt. Lili zal moeten kiezen tussen haar vrijheid en haar leven delen met de enige man met wie ze dat misschien zou willen. Maar wat is de individuele vrijheid nog waard wanneer je zelf niet meer weet hoe je die in moet vullen? Dit dilemma wordt prachtig uit de doeken gedaan in dit boek.

Een stoere heldin die je enigszins verward achterlaat

Niet alleen de innerlijke belevingswereld van Lili wordt op indrukwekkende wijze neergezet, ook de manier waarop verslag wordt gedaan van het vissen, het machogedrag van de eenzame mannen en het natuurgeweld waar de vissers mee te maken krijgen, komen erg  realistisch over. Van begin tot eind word je ondergedompeld in een wereld waar niet veel mensen nog veel van zullen weten. Hoe Lili zich staande houdt in een van oudsher overwegend mannenberoep, dwingt respect af en roept tegelijkertijd vragen op: waarom wil ze zich zo graag laten afbeulen, waarom heeft ze zoveel onrust in zich en waarom denkt ze die onrust kwijt te kunnen door te vissen? De lezer krijgt hier echter geen duidelijk antwoord op en zal het moeten doen met een ongewoon verhaal over een jonge vrouw die de mannen noch de lezer ooit helemaal zullen kunnen doorgronden.