De maan is een kille minnaar

De schone slaper is het portret van een vrouw die zich met hardvochtige ambitie ontworsteld heeft van een duister verleden. Er verrijst een beeld van een strenge protestantse achtergrond ergens in de provincie. Een landhuis waar de erfzonde zo zwaar weegt dat zij het leven van de kinderen verstikt: een goede voedingsbodem, zo blijkt al snel, voor een meedogenloos karakter met duistere verlangens.

Sélène meent dat ze haar demonen achter zich heeft gelaten. Met kille machtsbegeerte is ze opgeklommen tot de bovenste treden van een grote bank. Ze ziet zichzelf als een godin; anderen noemen haar ‘de haai’. Haar kracht is, zo schrijft ze, dat ze het lijden van anderen onbewogen kan aanzien. Ze is volkomen eenzaam en ongenaakbaar; tot twee ontmoetingen haar zorgvuldig opgebouwde pantser onverwachts doen scheuren.

Beeldend verteld

Zo beschreven klinkt De schone slaper als een realistische roman. Maar niets is minder waar. Schröder houdt de feitelijke contouren van zijn verhaal vaag. Zo blijven tijd en plaats grotendeels onduidelijk. De enige stad die een rol van betekenis speelt, West Palm Beach, wordt getypeerd als een fantasiewereld: “een stad vol speelgoedgebouwen in een speelgoedwereld, alles lijkt hier opgetrokken uit aardbeienbavarois en pistache-ijs. Een kinderparadijs is het hier, bevolkt door bejaarden in korte broek.”

Het sprookjesachtige wordt versterkt door het taalgebruik. De beelden schuren soms langs de rand van het kitscherige, maar worden in toom gehouden door het ijzeren ritme van zijn zinnen: “Ik laat me rondvaren door een moerasbos, lange slierten vochtig groen hangen rouwend naar beneden, een vogel schreeuwt, een alligator loert boven het water uit. Het zijn dagen van verwondering.” De beschrijvingen zijn kleurrijk en poëtisch, uitstekend op hun plek in dit sprookjesachtige verhaal.

Dubbel bezoek

Naarmate het verhaal zich verder ontvouwt, krijgt Sélène in haar kinderparadijs in Florida bezoek van haar achterneef Endy. Diens naam verwijst naar Endymion, de mythische ‘schone slaper’ op wie de maan (Selene) verliefd werd. Met zijn bleke huid, donkerbruine krullen en ziekelijke voorkomen wordt Endy beschreven als een jonge John Keats, de dichter die schreef over Endymion. Endy’s romantische onschuld wekt diepe verlangens op in de oudere Sélène, die haar lusten nauwelijks kan bedwingen.

Sélènes tweede tegenspeelster is Justine, een vrijgevochten vrouw wier naam verwijst naar de roman van Marquis de Sade. Het is daarom geen toeval dat Sélène deze vrouw voor het eerst tegenkomt in een parkeergarage, waar ze verwikkeld is in een sm-scène met een onbekende man. Na deze bizarre ontmoeting raken de twee bevriend; Justine wakkert in Sélène de zucht naar vrijheid wakker, naar lichtheid, en naar het onbezorgd volgen van haar instincten.

Modern sprookje

Tussen deze twee polen, die de twee kanten van de Romantiek lijken te symboliseren, beweegt het verhaal zich naar een onherroepelijk einde. Sélène daalt af uit haar ivoren toren en verdwaalt in een wereld van verboden verlangens, die met duivels genoegen wordt beschreven door Allard Schröder. Met De schone slaper heeft hij een modern sprookje geschreven, een allegorie die rijk is aan beelden en associaties, met ritme en precisie geschreven, hartstochtelijk maar nooit sentimenteel, poëtisch zonder kitscherig te worden: een welkome afwisseling op het droge realisme van veel modern proza.