Muziek / Album

In woord en grind

recensie: Nine Inch Nails - With Teeth

Natuurlijk, wat zich op With Teeth bevindt heeft Nine Inch Nails allemaal al eens gedaan. Tijdens het beluisteren van dit album werd ik regelmatig overvallen door een gevoel van déjà vu. Maar wat Trent Reznor op deze nieuwe plaat allemaal uitvreet is géén trucje, wat ik u brom. Deze plaat knarst, piept, zoemt, de luisteraar voortstuwend in een stroom melodieuze maalgeluiden.

~

With Teeth is het eerste album sinds 1999 van Trent Reznors éénmansband Nine Inch Nails. Na The Fragile werd de zesjarige stilte alleen in 2002 onderbroken door de release van All That Could Have Been, een dubbelaar die zowel live-registraties als ingetogen pianoversies van reeds bestaande Nine Inch Nails-nummers bevatte. Nu verschijnt dus eindelijk weer een studioalbum, With Teeth. Het is wederom een donker album geworden, vol teksten over het onvermogen tot communiceren en de leegte van de mensheid. Donker, maar dit album doet lang niet zo agressief aan als de voorgaande platen. Soms lijkt het alsof Reznor zich berust heeft in zijn bitterheid. Ouder geworden en teleurgesteld in het leven en de wereld om hem heen accepteert hij (tot zekere hoogte) zijn lot. “Every Day Is Exactly The Same” verzucht hij in het gelijknamige nummer. Daarin vertelt hij dat hij alles ooit al eens deed, alles ooit al eens zei, maar nog zoveel kwijt wil.

Grootspraak

Helaas vervallen de Nails af en toe in een vleugje grootspraak: “I am the plague/I am the swarm” in The Collector of maakt Reznor zich schuldig aan Whitney Houston-rijm: “Underneath we’re not so tough/And love is not enough” wordt er gezongen in Love Is Not Enough. Eh, hallo? Trent, jongen, niet op alle fronten is het een pré dat je voor het eerst een plaat nuchter opnam.

Pijnlijk mooi

Het is gelukkig niet al pek wat er doft. Er is op dit album genoeg te genieten. Right Where It Belongs is pijnlijk mooi, vooral wanneer het nummer ineens wordt gelardeerd door een verontrustende ruis. Wat is dat? Gejuich? Kraaien? Angstaanjagend mooi. Ook in het wonderschone All The Love In The World kijkt Reznor weer eenzaam om zich heen: “No one’s heard a single word I’ve said/ They don’t sound as good outside my head”. Met een overslaande stem gezongen, ondersteunt door piano en ingetogen beats is het een van de sterkste nummers van het album. Over beats gesproken, de rollende voortstuwende drums (ingespeeld door ons aller Dave Grohl, die regelmatig een potje mee drumt op dit album) in The Hand That Feeds zijn absoluut meeslepend. Wachtend op de trein kreeg ik spontaan zin om willekeurige voorbijgangers neer hoeken.

Gelikt maar geloofwaardig

Wordt er zoals we gewend zijn bij tijd en wijle een flinke geluidsmuur opgeworpen, Nine Inch Nails houdt zich op deze plaat voornamelijk aan een subtielere vorm van industrial rock. Dit keer zijn de scherpe randjes minder snijdend, zoals op The Fragile en The Downward Spiral, en klinkt het album in zijn geheel gelikter. Maar dit betekent zeker niet dat dit een gelikt album ís. White Teeth blijft immer geloofwaardig. Ik ben verrast dat iemand die al sinds 1989 aan de weg timmert weer een album weet te maken waarin pijn zo meeslepend mooi wordt omgezet in woord en grind.