Muziek / Album

Einstürzende Neubauten recyclet en evolueert

recensie: Einstürzende Neubauten - Alles Wieder Offen

Terwijl Radiohead eerder deze week aankondigde hun nieuwe plaat In Rainbows zonder de tussenkomst van een platenmaatschappij uit te brengen, speelde Einstürzende Neubauten ook al met dit idee. De opnames van de nieuwe plaat Alles Wieder Offen zijn gefinancierd door een groep supporters die geld doneerden via de website. De supporters krijgen op hun beurt een speciale uitgave van de plaat. Met deze geste wil de experimentele band conventionele marktwerking en structuren negeren, een houding die ze tevens met deze plaat uit willen dragen.

Het laatste officiële album van het Duitse gezelschap is Perpetuum Mobile, uit 2004. De band heeft in de tussentijd niet stilgezeten en heeft een tiental albums geproduceerd en uitgebracht. Deze albums in sterk gelimiteerde opgaves waren via de website van de band te verkrijgen. Op deze niet-conventionele albums, ook wel de Munsterhaus-series genoemd, onderzocht de band de grenzen van hun muzikale idioom. Zo werden oude Neubauten nummers opnieuw bewerkt en in een orkestraal jasje gegoten, ook werd de menselijke stem centraal gesteld en zijn pianostukken van de leden gebruikt als materiaal. Opmerkelijk is de plek die zogenaamde ‘Jewels’ innemen op deze uitgaven. ‘Jewels’ zijn nummers die de band in één dag schreef en opnam. Als uitgangspunt worden hiervoor dromen gehanteerd, waarbij elementen uit de dromen uitgeschreven zijn en de band het als doel zag dit om te zetten in een muzikaal stuk. Als gevolg van deze uitstapjes heeft de band genoeg momenten voor zelfreflectie kunnen nemen, met als gevolg: een geheel ander geluid dan op voorgaande platen.

Alles Wieder Offen

~

Voorheen stond bij Einstürzende Neubauten het sonisch en industrieel geweld centraal. Hierbij zochten krassende, metaalachtige klanken hun plek in een overweldigend, geluidsdicht strijdveld. Op Alles Wieder Offen is er meer ruimte ontstaan, iets dat meteen duidelijk wordt in het openingsnummer Die Wellen. Een langzaam aanzwellende basgitaar en repeterend pianopatroon vullen de eerste minimalistische helft van het nummer, vervolgens komen er strijkers en een trom bij die het nummer naar een hoogtepunt tillen. De teksten van Blixa Bargeld krijgen een zeer prominente plek door de openheid van de arrangementen. Voor de niet-Duitssprekenden heeft de band trouwens een tekstboekje in het Engels bij het album gevoegd.

Geluidstechnisch weet de band nog steeds te imponeren en beperkt ze zich zeker niet tot het standaardinstrumentarium. Tijdens het eind van Unvollständigkeit laat Jochen Arbeit zijn gitaar piepen en krijsen als vanouds. Ook wordt er gebruik gemaakt van plastic buizen, aluminium staven, keukenapparatuur, föhns en versterkte veren om de geluiden te krijgen die de heren zoeken. Door het gebruik van sterk pulserende ritmes en de krachtige voordracht van Bargeld weet de band te bewerkstelligen dat de plaat stevig overeind blijft staan.

Recycling

De experimenten en eigenzinnige karakters van de albums uit de Munsterhaus-series hebben een duidelijk effect gehad op de totstandkoming van Alles Wieder Offen. Zo is het klankdicht dat voorgedragen wordt in het nummer Let’s Do It a Da Da afkomstig van een van de spraak-cd uit deze serie. Het nogal controversiële project van de band waarbij ze het geluid van het consumeren van wijn vastlegden heeft eveneens zijn plek op de plaat gevonden. Het begin van Susej laat elementen van dit project terug komen. Met het recyclen van oude idee en het gebruik van dromen als leidraad heeft de band een totaal nieuwe werkwijze gevonden. Einstürzende Neubauten heeft sinds Perpetuum Mobile een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Een uitzonderlijke presentatie van een band die op al jaren op hoogstaand experimenteel niveau musiceerde. Het concept om muziek uit te brengen zonder te conformeren aan marktwerking zorgt ervoor dat de band in de toekomst de totale vrijheid heeft om zich muzikaal nog verder te ontwikkelen. Voor nu is het vooral genieten van Alles Wieder Offen en uitkijken naar de tour die voor 2008 op de planning staat.