Muziek / Album

Equivalent van elevator music

recensie: Dave Matthews Band - Stand Up

Eigenlijk is het onzin, die nieuwe, of liever gezegd, laatste plaat van de Dave Matthews Band nog te bespreken. Stand Up kwam bijna een jaar geleden al uit in Amerika en verschijnt nu pas hier in Nederland. En dat in een tijd dat iedereen toch wel aan zijn gewenste muziek komt via het internet of via de import. Voor iedere liefhebber van Dave Matthews was het al maanden mogelijk Stand Up aan te schaffen en menigeen zal dat ook zonder meer gedaan hebben. Alleen ik niet.

~

En dat komt eigenlijk omdat ik het niet meer aandurfde. Dave Matthews stelde de laatste jaren eigenlijk alleen nog maar teleur. De laatste officiële Dave Matthews Band-plaat Everyday (2001) wordt algemeen beschouwd als ‘verneukt’ en ‘doodgepolijst’ door producer Glenn Ballard, je herinnert je misschien nog het mierzoete en intens tergende The Space Between van die telefoonreclame – nou, dat nummer kwam van die plaat. Verder verschenen nog wel het uitstekende Busted Stuff (prachtig materiaal dat nota bene bijna op de plank was blijven liggen) en het soloalbum Some Devil, waarop Dave Matthews liet horen dat hij zijn Band toch echt wel nodig had. OK Mark, je vindt er dus al jaren niets aan, waarom begin je er dan nog steeds over?

Met kop en schouders

Omdat ik hoopte dat er op het nieuwe album weer een glimp te zien zou zijn van de bijzonder inspirerende en geïnspireerde Dave Matthews ten tijde van Under the Table and Dreaming(1994), Crash(1996) en Before These Crowded Streets(1998). Stuk voor stuk platen die hem met recht een van de grootste Amerikaanse artiesten van zijn tijd maakten. Matthews was een briljant songwriter die met kop en schouders boven het ‘college‘-maaiveld uitstak. Prachtige liedjes, soms lekker zoetsappig (als Jack Johnson avant la lettre) en geregeld intens boos en agressief, af en toe kort maar vaak lang uitgesponnen en vol spanning. Daar heb je dan ook een fantastische band voor, met een (letterlijk) imposante violist, een evenzogoede eenmansblazerssectie en uitstekende percussie, bass en laten we niet het uiterst kenmerkende akoestische gitaargeluid van Matthews zelf vergeten. De man is een sensationeel gitarist. Ik was fan.

Allemaal hetzelfde

Maar met Stand Up is deze band weer flink gezakt in de zelf ingezette neerwaartse spiraal. Het is een slappe plaat die maar voortkabbelt zonder dat er iets opzienbarends of noemenswaardigs gebeurt, een logisch vervolg op Everyday en Some Devil. Natuurlijk kent ook Stand Up wel weer een paar mooie liedjes, maar die maken op dit niveau eigenlijk weinig meer goed. Wel knap trouwens dat je met een mix van zoveel verschillende stijlen – van Afrikaanse invloeden (à la Paul Simon) tot oude country en blues – zo weinig interessants of spannends doet. Dan helpt het ook niet dat alles zo intens gladproduceerd is. Al was de band altijd al smooth en glad, maar eerder kwam Matthews er met glans mee weg. Nu klinkt het allemaal hetzelfde: saai en belegen.

Je zou een ultiem cliché als: “Stand Up ligt lekker in het gehoor en is vooral goed te beluisteren in je hangmat” van stal kunnen halen, want zo’n plaat is het. “Lekker met een glaasje rosé in de zon”. Nou dat is allemaal prima, maar vroeger wist Dave Matthews Band je daarbij ook nog eens flink te raken. Dat je onder indruk van de schoonheid van de liedjes en arrangementen eens goed uit die hangmat lazerde en dat de koude rillingen je over de rug liepen. Zelfs hangmatmuziek komt niet weg met de oppervlakkigheid van elevator music. Of misschien ook wel, maar Dave Matthews heeft dan de pech van een in artistiek opzicht bijzonder geslaagd verleden, waarin hij me wél wist te raken.