Film / Films

Melancholie in Montana

recensie: Certain Women

Om welke reden dan ook slaagde geen enkele filmdistributeur er vorig jaar in om Kelly Reichardts Certain Women naar de Nederlandse bioscopen te halen. Om die leemte in de vaderlandse filmhuisgeschiedenis met terugwerkende kracht op te vullen, draait de beste film van 2016 vanaf 6 juli 2017 een volle week in De Filmhallen, Amsterdam.

Certain Women (gebaseerd op enkele verhalen van de Amerikaanse schrijfster Maile Meloy) schetst een portret van drie vrouwen in Montana, ieder van hen verkerend op een belangrijk punt in hun leven. De eerste vrouw (Laura Dern), een advocate, wordt lichtelijk geterroriseerd door een cliënt (Jared Harris) die nogal wat moeite heeft om de juridische werkelijkheid waarin hij zich bevindt, te aanvaarden. De tweede vrouw (Michelle Williams), moeder en echtgenote, heeft haar zinnen gezet op de brokken zandsteen die in de tuin van een 76-jarige man (René Auberjonois) liggen, om daarmee haar eigen huis te bouwen. En de derde vrouw (Lily Gladstone), beheerder van een ranch, stapt op een avond nietsvermoedend een cursusklasje binnen om als een blok voor de charmes van de lerares (Kristen Stewart) te vallen.

Ondoorzichtige drijfveren

De afzonderlijke verhalen van de drie vrouwen (drie aktes) volgen elkaar een voor een op, zonder dat er op een geforceerde manier dwarsverbanden worden getrokken tussen de personages of de plaatsen waarin de centrale handelingen zich voltrekken. Slechts eenmaal in iedere akte wordt er een verbinding met een reeds eerder opgevoerd personage gelegd, maar dit wordt zo terloops en naturel gedaan, dat het geen enkele afbreuk doet aan de indruk van ongekunstelde eenheid die het totaalplaatje wekt. Die in de voorlaatste zin genoemde handelingen zijn overigens, vooral waar het de personages van Dern en Williams betreft, zo ondoorzichtig van aard – hun motivaties laten zich niet bepaald zonder meer raden – dat de eerste twee aktes als resultaat daarvan tamelijk elliptisch aandoen. Helemaal aan het eind van de film keert Reichardt een laatste maal terug naar de drie vrouwen en rondt hun verhalen enigszins af, maar naar de urgentie van het getoonde blijft het ietwat gissen. Wat wil Reichardt hier precies zeggen, zo rijst de vraag, of adequater uitgedrukt: wat wordt hier eigenlijk getoond? En precies daarom, juist vanwege het feit dat we het doel waarop Reichardt mikt niet kunnen zien, treffen haar pijlen de esthetische roos, recht in het midden.

Wonderschoon

Dit zijn de elementen die Certain Women zo goed maken: de psychologische subtiliteiten, de personages die meer dan in andere films van vlees en bloed lijken, en de impliciet betekenisvolle blikken die deze mensen op hun omgeving werpen. Maar daar blijft het niet bij. Ook paardenliefhebbers zullen hun heil vinden, want zijn deze edele dieren ooit eleganter in beeld gebracht dan in deze wonderschone rolprent? De sereniteit van de winterse landschappen van Montana, die hand in hand gaat met het kalme tempo en het ingetogen montageritme, en de bijzondere aandacht die Reichardt besteedt aan de kleinste, haast willekeurige details, doen de kijker belanden in die zeldzame staat van betovering die alleen de beste films bewerkstelligen. Een verrukkelijke schemerzone waarin je de tijd vergeet of, wanneer je je toch bewust wordt van de tijd, hoopt dat die langzamer zal gaan. Vanaf 6 juli dus, één week in De Filmhallen. Grijp uw kans, filmliefhebbers der Lage Landen.