De stem van Afrika
De tentoonstelling Snap Judgments toont recent werk van Afrikaanse fotografen. De tentoonstelling biedt inzicht in maatschappelijke en sociale veranderingen van het continent. Wat direct opvalt is de diversiteit aan werk, waarbinnen twee thema’s – het individu en de maatschappij – domineren. Wat daarnaast opvalt is het beeld dat geschetst wordt van Afrika. De geijkte beelden van de kinderen met hongerbuikjes zijn moeilijk te vinden. De fotografen laten juist de kracht en rijkdom zien en dit is erg verfrissend.
 |
| Nontsikelelo ‘Lolo’ Veleko, Cindy and Nkuli, from ‘Beauty Is in the Eye of the Beholder’, Johannesburg, 2003-04 Pigment print on cotton paper, 8 x 12 in. (20.3 x 30.5 cm) © Nontsikelelo ‘Lolo’ Veleko, International Center of Photography |
Een voorbeeld hiervan zijn de foto’s van Nontsikelelo Veleko. In de serie Beauty Is in the Eye of the Beholder toont ze de identiteit van afzonderlijke personen. De afgebeelde mensen dragen geen traditionele kleding, zoals omslagdoeken, maar hippe leren jackjes, straksluitende bloesjes en felgekleurde panty’s. Hiermee wordt getoond dat de Afrikanen qua mode niet onderdoen voor de westerlingen. Maar belangrijker is dat de Veleko de personen als individuen toont.
Fotografie
De foto’s laten ook zien dat de Afrikaanse fotografie niet achterloopt op de westerse fotografie. Genres die tot voor kort alleen door westerse fotografen werden vastgelegd hebben nu ook hun plaats gekregen binnen de Afrikaanse fotografie. De militaire uniformen in ‘Parade Uniform’ uit de serie Trappings (2000-2002) die door Hentie van der Merwe zijn gefotografeerd gaan voorbij aan de commerciële modefotografie en krijgen door hun abstractie en onscherpte een documentair karakter. Het gaat niet langer om de kostuums an sich, maar om de betekenis -de dienstplicht ten tijde van de apartheid- die ermee verbonden is.
Naast de gekozen genres zijn ook de gebruikte technieken niet anders dan die in de westerse wereld. Een voorbeeld hiervan is het gebruik van mixed media; de foto’s zijn niet meer autonoom, maar zijn een onderdeel geworden van het kunstwerk. Allan deSouza heeft nieuwe werken gemaakt van oude familiefoto’s. Hij heeft de foto’s op deuren en andere plekken in zijn huis geplakt. De foto’s zijn versmolten met zeep- en etensresten. Dit heeft hij vervolgens digitaal bewerkt. Het levert een spannend geheel op dat tegelijkertijd een duidelijke verwijzing is naar het verleden en veranderingen van de Afrikaanse maatschappij.
Maatschappij
 |
| Allan deSouza, Fountain from the series ‘The Lost Pictures’, 2004 C Print, 40 x 60 in. (101.6 x 152.4 cm) © Allan deSouza, Courtesy of the artist and Talwar Gallery, New York |
De foto’s van DeSouza zijn een voorbeeld van een persoonlijke manier van werken. Ook Mohamed Camara werkt vanuit zijn persoonlijke belevingswereld. Hij portretteert zichzelf tijdens zijn reizen. Dit levert humoristische foto’s op, maar Camara geeft met zijn foto’s kritiek op de absurditeiten en tegenstrijdigheden van de moderne Afrikaanse samenleving. Zo is de foto waar hij in een schel verlicht kerstlandschap erg grappig, maar laat deze tegelijkertijd zien dat hier een nepwereld wordt gecreëerd.
Andere foto’s zijn minder persoonlijk en verschillen van kritiek op de maatschappij tot een weergave van minder leuke aspecten uit de maatschappij, zoals de foto’s uit de serie Rooftops of Caïro van Randa Shaath, waarin wordt getoond hoe mensen op daken leven, omdat ze naast het dak alleen een kleine kamer bezitten. Het verschil met deze foto’s is dat Saath niet als een buitenstaander heeft gefotografeerd, maar vanaf haar eigen dak.
Dit maakt de tentoonstelling de moeite waard. Niet alleen de foto’ zijn van goede kwaliteit, ook de genres en technieken zijn zeer divers. Het meest interessante van de tentoonstelling is echter dat we nu geen beeld krijgen van Afrika gefotografeerd door westerlingen, maar door fotografen die van binnenuit een beeld geven van de samenleving. We zien hoe de Afrikanen zelf hun wereld zien en welke kritiek ze hebben. Hierdoor krijgen we een rijk en divers beeld van het continent dat nog niet zo lang geleden eenzijdig bekend stond om zijn hongerbuikjes.
In courtesy of the artist. Image by Ben Geraerts. 
