Kunst / Expo binnenland

Het fysieke perspectief van de levensgenieter

recensie: Mamabart - Feel free to be free

In de omgekeerde wereld tref je een ander perspectief. De kunstenaar Mamabart draait de wereld continu om. Feel free to be free is de titel van de foto-expositie met werk van Mamabart in Galerie Pennings te Eindhoven. Eigenlijk is Mamabarts perspectief heel simpel. Iedereen kan het volgen: boven is onder en onder is boven. Zijn wereld bestaat uit dezelfde elementen als de onze, alleen wordt die van hem in een ander perspectief gepresenteerd: een verlossing van de alledaagse perceptie. Op speelse wijze wordt de werkelijkheid hernieuwd en met frisse verwondering benaderd. De door Mamabart geschapen setting wordt daarbij vrij van enig rolpatroon opgevoerd, waardoor het lichaam – de fysieke mens – in vrijheid wordt gesteld.

~

Zo toont een foto in die omgekeerde wereld, in Mamabartwereld, het volgende: een vogel zit op een rail in een blauwe badkamer. Gelegen op de vloer in de openstaande deuropening reikt Mamabart de vogel voorzichtig een stukje brood aan. Het is een momentopname: de gekoesterde vogel kan elk moment wegvliegen. In werkelijkheid toont deze foto het plafond van een badkamer. Op de douchegordijnrail hangt, in werkelijkheid ondersteboven, een vogel. Op de foto staat de vogel rechtop op de rail. Vanuit de openstaande deur hangt Mamabart in het plafond, dat in de foto de vloer lijkt, en doet alsof hij de opgezette vogel een stukje brood aanreikt.

Een slag in de werkelijkheid


Als ik zou moeten uitleggen hoe een kunstenaar de werkelijkheid benadert, zou ik Mamabart vragen een illustratie te geven. Zijn werk is namelijk magnifiek in haar toegankelijkheid: Mamabarts perceptie van de werkelijkheid is vervreemdend en tegelijkertijd herkenbaar en speels. Hij agendeert de wonderlijkheid van de wereld op directe, poëtische wijze. Waar dit bij kunstenaars vaak tot complexiteit leidt, is dit bij Mamabart niet het geval terwijl zijn werk nooit flauw wordt. De foto’s van Mamabart zijn niet gefaket. Een reëel moment presenteert een surreëel beeld: een visser vist, maar dan in de omgekeerde wereld, vanonder het water. Een hand rijst uit het water omhoog en grijpt een vis in de lucht. De vis hangt, stevig in de hand van de visser, boven het wateroppervlak. Met deze momentopname zet Mamabart aardse elementen en menselijke rolpatronen naar zijn hand, draait ze om, waarmee hij de wonderlijkheid van de realiteit zichtbaar maakt.

~

Opleuken


Mamabart heeft geen grote verhalen, maar wel een ongekende drang tot het produceren van beelden in een ander perspectief. Om de expositie spannend in te leiden, maakte Mamabart een filmpje, zogenaamd live uit Eindhoven. Hierop zien we hem met champagne en een rondborstige vrouw in bad zitten. Hij stapt uit bad en gaat zijn tanden poetsen. Vervolgens slaat hij een handdoek om en stapt in de auto om een frisse onderbroek te kopen. Bij de HEMA aangekomen staat hij, enkel in handdoek gekleed, in de rij voor de kassa met een nieuwe onderbroek. Een oma zegt hem dat hij deze wel kan gebruiken en dat klopt. Vervolgens koopt hij nog een mooi bosje tulpen en gaat terug naar de auto. Hier trekt hij de onderbroek en de resterende kledij aan. Hij stapt weer in de wagen en rijdt naar Galerie Pennings. ‘Live’ zien we hem de trap naar de galerie oplopen, de deur openen, en… daar is hij: de kunstenaar, met een bosje tulpen voor de galeriehoudster. Het filmpje is illustratief voor de onbedwingbare productiedrang van Mamabart. Waar zijn foto’s niets aan visuele duidelijkheid overlaten, blijft de film echter nog wel eens haperen. De film is dan ook vooral bedoeld als ‘opleukertje’.

Perspectief van een levensgenieter


Het wonderlijke perspectief maakt de wereld van Mamabart een plezierige wereld om naar te kijken. De fysieke elementen, opgevoerd door zijn eigen lichaam in foto’s, nemen de kijker mee in zijn wereld. Zo presenteert hij een foto waarop we hem op een boom zien zitten. Nu zit iedereen wel eens op een boom, maar dan zitten we niet op de stam van de boom, terwijl deze rechtop staat. Door de camera echter een slag te draaien en aan de boom een steuntje te bevestigen waarop zijn lichaam rust, construeert Mamabart echter een overtuigend beeld. Hiermee toont Mamabart aan, dat je wel degelijk op een boom kan zitten, terwijl deze boom gewoon in de grond staat… Het is maar net hoe je het bekijkt en benadert.

De kijker wordt geconfronteerd met zijn eigen lichamelijkheid; zijn lichaam dat zich muf achter de computer schaart, de gang naar de supermarkt maakt en zo meer. Feel free to be free doet dan ook een beroep op de verwondering over de wereld en de fysieke vrijheid, ingegeven door een ongedwongen gemoed.