Kunst / Expo binnenland

Een spannende slentertocht door de wolhokken van De Pont

recensie: Diverse kunstenaars - Brabant Nu

In Tilburg is tot en met 18 april de tentoonstelling Brabant Nu te zien. Elf jonge Brabantse kunstenaars hebben een plek gekregen in de wolhokken van De Pont, museum voor hedendaagse kunst. De tentoonstelling is georganiseerd vanwege het 25-jarig bestaan van de Noord-Brabantse Kunst Stichting. De samenstelling was in handen van Alex de Vries, kunstcriticus, voormalig academiedirecteur in Den Bosch en nu Head of School van De Willem de Kooning Academie. Hij heeft een mooi elftal bij elkaar gebracht, dat zich voornamelijk richt op traditionele kunstvormen als tekenen, schilderen en fotografie.

Beeldende kunst leeft in Brabant, dat is duidelijk. De zuidelijke provincie heeft de grootste academiedichtheid van Nederland: twee academies voor beeldende kunst en vormgeving, een docentenopleiding en een designacademie. Er worden opvallend vaak lezingen en debatten georganiseerd en kunstenaarsinitiatieven als Artis, KOP en Lokaal 01 houden het wereldje laagdrempelig en dynamisch. Kunstenaars blijven bovendien graag op Brabants grondgebied wonen en werken.

Slenteren langs de wolhokken

Marjolijn de Wit, Zonder titel 2007, gouache en collage op papier, 21 x 27,9 cm
Marjolijn de Wit, Zonder titel 2007, gouache en collage op papier, 21 x 27,9 cm

Brabant Nu toont werk van elf kunstenaars, die bijna allemaal geboren zijn tussen 1970 en 1980: Lotte van Lieshout, Daniëlle van Broekhoven, Eveline van de Griend, Jakob Fioole, Bram Hermens, Wiesje Peels, Helmut Smits, Annie Draaijer, Tobias Schalken, Marjolijn de Wit en Sandra van der Meijden (de jongste van het stel, uit 1981). Als je hun biografieën naleest blijken er opvallend veel gestudeerd te hebben aan de Academie St. Joost in Breda.

Het leuke van Brabant Nu is dat de kunstenaars genoeg hebben aan ‘ouderwetse’ media. Geen afstandelijke technische installaties, maar gewoon een tekening, een foto, een beeld of een schilderij. Maar dan wel met een sterke en gedurfde inhoud. Het is heerlijk slenteren langs de wolhokken, een grappig overblijfsel van de oorspronkelijke Tilburgse wolspinnerij. Kleine witte kamertjes, elk gewijd aan het werk van één kunstenaar. In een grote hal wordt de pret van het kijken wel eens bedorven omdat je alles meteen ziet staan. Hier moet je de kamers echt binnengaan om het werk te zien, en zo biedt elk wolhok weer een nieuwe verrassing.

Kerst, onderwatersprookjes en onthoofde vrijheidsstrijders

Helmut Smits, Parking for white cars only, 2006
Helmut Smits, Parking for white cars only, 2006

Eén van die verrassingen is het ongetitelde werk van Sandra van der Meijden: zij schildert bijna-landschappen op een ondergrond van alledaagse materialen. Soms zie je nog een zakdoek, of een stukje krant. Haar intieme werk zweeft tussen figuratief en abstract in, aaibaar en grillig tegelijk. In een ander wolhok vult een indrukwekkende muurschildering Bram Hermens een hele wand. Met houtskool en krijt is een gedetailleerde nieuwe versie van het kerststalletje te zien, maar dan met geweren in plaats van mirre. Multidisciplinair kunstenaar Helmut Smits toont een pijnlijk hilarisch tafereel: een parkeergarage in Antwerpen, waar alleen witte auto’s mogen parkeren. De zwarte bewaker kijkt streng toe.

De foto’s van Wiesje Peels en Annie Draaijer vormen een mooi contrast: Peels maakt eerlijke, humoristische portretten die barsten van kleur en expressie. Draaijer’s werk is meer ingetogen en mystiek. Onderwatersprookjes, met meisjes in jurken, rondzwevend wier en kleine visjes. Dan ineens de onthoofde vrijheidsstrijders van Eveline van de Griend: ondersteboven, aan staaldraden, hangen de hoofden van onder andere Michael Moore, Kofi Annan en Nelson Mandela. De hoofden zijn gelig en bungelen ondersteboven in de ruimte; grijnzend, verontrustend.

Bed, paard, meisje

Tobias Schalken, Untitled, jaartal
Tobias Schalken, Untitled, 2006

Nog een stapje verder gaat multitalent Tobias Schalken. Hij was ooit balletdanser, maar werkt nu als fotograaf, beeldhouwer, schilder, illustrator en (strip)tekenaar. In De Pont is helaas maar één werk van hem te zien, maar zijn beeld domineert wel de ruimte: een gigantisch gestileerd paard, boven een levensecht slapend meisje. Ze ligt in een strak wit bed rustig te slapen, te dromen. Het beeld zou letterlijk de weergave van een nachtmerrie kunnen zijn, maar dat is te simpel. Bed, paard en meisje vormen samen een verontrustend kalm geheel, waar je naar blijft kijken. Zijn beeld is het sluitstuk van ‘Brabant Nu’, een geslaagd overzicht van het kunnen van elf jonge Brabo’s. De tentoonstelling maakt absoluut nieuwsgierig naar hun toekomstige creaties!