Kunst / Expo binnenland

De ambiguïteit van een liefdesaffaire

recensie: Cornelia Schleime - Love Affairs

Rozengeur en maneschijn? In Love Affairs stelt de Duitse kunstenaar Cornelia Schleime (1953) het ambigue karakter van de liefdesaffaire centraal. Dit doet zij op gigantische doeken en met een bijzonder materiaalgebruik, waardoor de beschouwer niet aan de afgebeelde scène voorbij kan gaan.

Cornelia Schleime is een grote naam in de Berlijnse kunstscene. In Nederland is zij echter vooral bekend in de galeriewereld. In Museum van Bommel van Dam in Venlo wordt zij geëerd met een solo-expositie. Schleime is een alleskunner; ze fotografeert en filmt, maakt installaties en schreef onlangs haar autobiografische roman Weit fort. In de tentoonstelling staat de serie schilderijen Love Affairs (2007-2008), naast enkele series aquarellen, centraal. Op de meer dan levensgrote schilderijen zijn mannen en vrouwen te zien in een intieme, vaak erotische setting.

Das Parfüm (2007-2008)

Das Parfüm (2007-2008)

Opvallend aan deze werken is op de eerste plaats het materiaalgebruik van Schleime. De kunstenaar werkt met pasteuze, expressieve verfstreken en gebruikt een proces waarbij ze op bepaalde plekken op het schilderij schellak op de pas aangebrachte acrylverf giet. De verf gaat daardoor schiften, wat zorgt voor een zeer grillig effect.

Spanning
De gigantische doeken, waarin je je kunt verliezen, hebben veel weg van filmstills. Dit wordt nog eens benadrukt door de abrupte afsnijdingen op het doek. De werken spreken je aan op je narratieve vermogens. Op het eerste gezicht lijken de schilderijen hartstochtelijke, erotische scènes af te beelden, maar is het allemaal wel rozengeur en maneschijn?

Der Kuss (2007)

Der Kuss (2007)

Der Kuss uit 2007 laat een zoen vol overgave zien. Wanneer je er naar kijkt hoor je er bijna romantische vioolmuziek bij, ware het niet dat de zwartgroene achtergrond onheil doet vermoeden. In Das Parfüm (2007- 2008) schuift een man de haren van een vrouw opzij om haar hals te ruiken. Is er genot op haar gezicht te zien bij deze intieme handeling? Of verbergt ze haar gezicht om haar afschuw te verbergen? De man is afgebeeld in de schaduw, wat ook niet hoopvol stemt. Het grillige effect van Schleimes materiaalgebruik doet de delicate spanning tussen man en vrouw nog eens vergroten.

Gefährliches Spiel (2007)

Gefährliches Spiel (2007)

Die spanning komt niet altijd goed tot zijn recht. De titel Gefährliches Spiel (2007) doet anders vermoeden, maar Schleimes zelfportret met een man die ze heeft ontmoet via internet ziet er uit als een liefdesportret. Schleime mag zich dan wel verbergen achter zijn brede lichaam, ze ziet er heel gelukkig uit. De intieme, dubbelzinnige sfeer die zo nadrukkelijk aanwezig is in de andere werken en die deze zo boeiend maakt, ontbreekt hier.

Feminisme
Wanneer je weet dat Cornelia Schleime een feminist is, neig je te denken dat zij in deze werken de onderdanigheid van de vrouw ten opzichte van de overheersende man ter discussie wil stellen. Los van het feit dat deze discussie al jaren is achterhaald, kan dit niet zo stellig worden gezegd. De relaties die hier worden afgebeeld zijn van ambigue aard. De man kan de vrouw in deze schilderijen overheersen, maar de vrouw kan ook degene zijn die hem afwijst of uitdaagt. In deze serie onderzoekt Schleime de rollen die man en vrouw aan kunnen nemen in een affaire, die vaak heimelijk en zonder liefde is. De seksuele driften, intuïtieve handelingen en in hoeverre deze juist zijn staan centraal in Love Affairs.

Het is moeilijk Schleimes figuratieve schilderijen niet meteen als traditioneel te bestempelen. Door het bijzonder materiaalgebruik en de onontkoombare spanning die in de meeste werken bijna voelbaar is, zijn ze echter veel meer dan dat. De werken komen daarom, zoals natuurlijk veel kunst, alleen tot hun recht wanneer ze in het echt worden bekeken.