Een ongehoorde roep om minder

Wat is er mooier dan tentoonstellen in het onderwerp van je tentoonstelling? De organisatie van Call of the Mall, momenteel te zien in Hoog Catharijne, heeft het voor elkaar. Twee maanden lang zijn er rond de dertig werken in en rond het stationsgebied te zien, middenin de omgeving waar ze over handelen.

Fernando Sánchez Castillo, Tank Man (2013), foto: Hans Roggen

De locatiekeuze is behalve passend ook ontzettend dapper. Het tentoonstellen in een winkelcentrum brengt namelijk nogal wat moeilijkheden met zich mee. De werken zijn in al hun kwetsbaarheid niet opgewassen tegen de gigantische menigten die er dagelijks door Catharijne stromen. Tank Man kan helaas niet langer zonder hekje en suppoost getoond worden en de wensput van Antonio Vega Macotela is wegens beschadigingen verplaatst naar een veiliger plekje. Een andere uitdaging wordt gevormd door het publiek dat komt om te winkelen en te werken, en wellicht niet om verlicht te worden. Enkele werken hebben geen enkele moeite voldoende belangstelling te trekken. Bij het eerder genoemde Tank Man staan opstoppingen, zoveel aandacht trekt het werk en ook Radio Homo Lumens heeft genoeg geïnterviewden. Bij andere werken is de belangstelling minder, zeker bij de werken waar meer moeite voor gedaan moet worden.

Betoverend gestaar

Dit is goed te zien bij onder andere The Blank Stare van Gabriel Lester in het Mirliton theater. In dit kleine theatertje, waaraan niets lijkt te zijn veranderd sinds de jaren zeventig, is het muisstil en ook de suppoost geeft toe grotendeels werkeloos te zijn. Zonde, want de film waarin verschillende groepen mensen elkaar bestuderen door ‘one-way-mirrors’ is de omweg waard. De verstilling in de blikken van de acteurs en de lome cameravoering is betoverend.

Dries Verhoeven, Fare Thee Well (2012), foto: Dries Verhoeven

Bij Fare thee well, van Dries Verhoeven is het eveneens stil. Op de twintigste verdieping van het NH hotel staat een rij verrekijkers, uitgerust met een plexiglas behuizing en een koptelefoon. Via de koptelefoon is muziek van Händel te horen, via de verrekijker is een lichtkrant te zien. Er wordt afscheid genomen van een keur aan dingen, dingen die te vinden zijn in Hoog Catherijne, de jeugd in het algemeen, maar ook een vroeger waarin ‘alles beter was’. ‘Fare thee well, dubbeltje. Fare thee well, koffie staat klaar. Fare thee well, spontaan aangesproken voorbijganger’. Dit soort makkelijk scorende standpunten is meteen waar de tentoonstelling soms mank gaat.

Frictie tussen tentoonstelling en werk

Zoals dat vaak het geval is bij gearrangeerde tentoonstellingen wringen het tentoonstellingsconcept en het concept van de afzonderlijke werken met elkaar. Dit hoeft niet problematisch te zijn, maar hier is het wel erg opvallend. Waar Call of the Mall als geheel een gedetailleerd beeld probeert te geven van het winkelcentrum en allerhande aanverwante aspecten, wordt dit in veel werken platgeslagen tot nostalgisch antikapitalisme. Zo is er naast Fare thee well, Balletje-Balletje van Alberto de Michele te zien. Op het videoscherm waar normaal reclame te zien is, wordt het publiek nu op een andere manier bedrogen.

Om het uitgediepte en genuanceerde concept van de curatoren te kunnen achterhalen, dient de gehele tentoonstelling gezien te worden. Dit is een uitdaging, want bij het bezoeken van de tentoonstelling wordt duidelijk hoe groot het complex is. De geschatte duur van een volledig bezoek ligt rond de drie uur. Zo vraagt een weliswaar mooie tentoonstelling misschien toch, op mentaal en fysiek vlak, iets teveel van haar bezoeker.