American Music
Ze wordt algemeen beschouwd als de Leading Lady van de hedendaagse muziekfotografie. Inmiddels hebben haar foto’s de cover gesierd van glossy’s als Rolling Stone, Vogue en Vanity Fair. Als portrettist is Annie Leibovitz gevierd en gelauwerd. In ons collectieve geheugen opgeslagen en onlangs door Rolling Stone verkozen tot beste cover van de afgelopen veertig jaar, staat het portret van een naakte John Lennon die, terwijl hij zich vastklemt aan vrouwlief Yoko, haar wang kust. Luttele uren na de fotosessie zal Lennon in de buurt van zijn appartement in New York City worden vermoord, waarmee de kus achteraf gezien zijn afscheid zou markeren.
In 1970 begint Leibovitz haar imposante carrière als freelance fotograaf bij muziekmagazine Rolling Stone – het blad waaraan ze tot 1983 verbonden blijft. Daar blijkt al snel dat ze weinig opheeft met concertregistraties, veel liever duikt ze de oefenruimte/studio in, of fotografeert ze de thuissituatie.
 |
| B.B.King © Annie leibovitz |
Binnen no time zal ze uitgroeien tot één van de meest toonaangevende fotografen ter wereld.
Het summum van de Amerikaanse muziekindustrie – met illustere namen als Johnny Cash, Dolly Parton, BB King, R.L. Burnside, Iggy Pop en Eminem – werd inmiddels door haar vereeuwigd. Dit jaar viert Leibovitz als fotografe haar 35-jarig jubileum, voor fotogalerie FOAM reden voor de expositie American Music, waarin Annie Leibovitz nogmaals terugkeert naar het landschap van de blues, gospel, jazz, country, rock en rap. Waarmee ze zich lijkt af te vragen of de kijk op dingen met het verstrijken der jaren verandert. Helaas blijft het antwoord uit: er hangen met name foto’s – meer dan zestig stuks – uit de periode 1998-2003, waardoor een vergelijk onmogelijk wordt.
Er is gekozen voor een thematische opzet van de tentoonstelling. Zo wordt bij binnenkomst de geschiedenis verteld van de ‘zwarte’ blues en soul, hier vinden we onder andere portretten van legendes als BB King – die als één van de weinigen lijkt te beseffen dat lachen niet verboden is – , R.L. Burnside, Aretha Franklin en Etta James. Uit de boxen schalt muziek, uiteraard van de geportretteerden. In de zaal erop is er aandacht voor epigonen van de ‘witte’ folk en country, waaronder Red Hot Chili Peppers gitarist John Frusciante, Social Distortion zanger Mike Ness en Tom Waits. De ‘jongste’ generatie, onder leiding van Eminem en P. Diddy, heeft een plekje gekregen op de overloop. Onduidelijk blijft wat de fotogenieke Iggy Pop bij het jonge grut te zoeken heeft. Hoewel hij met zijn doorleefde kop, gespierde, naakte bovenlijf en gescheurde spijkerbroek lijkt te zijn weggelopen van de set van een spijkerbroekenreclame, ontgaat het niemand dat de beste man inmiddels tegen de zestig loopt.
Beeldbevestiging
 |
| The White Stripes © Annie Leibovitz |
De meeste van Leibovitz foto’s vallen onder de noemer ‘docementairefotografie’. Des te opvallender is het geënsceneerde portret van The White Stripes en de afbeelding van Jon Bon Jovi onder de zonnebank. Leibovitz bevestigt met deze, en vele andere foto’s, het door de media gecreëerde beeld van de popster als ijdele poseur. Het filmische karakter van de foto’s – illustratief zijn de sferische portretten van Pete Seeger, Porter Wagoner en Lucinda Williams – sterkt me in de overtuiging dat ze het ook als regisseur ver zou kunnen schoppen. Mooie foto’s, sterke tentoonstelling!
American Music is nog t/m 7 december te zien in fotografiemuseum FOAM te Amsterdam. Bij de expositie verscheen een gelijknamige catalogus.
In courtesy of the artist. Image by Ben Geraerts. 
Cees de Jonge 
