Theater / Voorstelling

Glansrollen in Hugo Claus’ ‘De verlossing’

recensie: Theatergroep Suburbia - De verlossing

Herman Heijermans en Hugo Claus waren de grootste Nederlandstalige toneelschrijvers van de vorige eeuw. De laatste schreef in 1995 De verlossing. Tot en met zondag 30 juli wordt het door Theatergroep Suburbia opgevoerd op de Kemphaan in Almere. Een niet te missen belevenis.

Hoe tragikomisch De verlossing ook heet te zijn, tot het eind toe krijg je steeds meer met de vijf optredende familieleden te doen. Juist doordat de lachmomenten onverwacht gedoseerd zijn. Moeder Magda, overleden zus Marleen, vader Oscar, zoon Karel en dochter Julia sappelen door het leven en zijn meer in onmin met elkaar dan in min: ze geven meer om elkaar dan ze beseffen en aankunnen. Alleen de vrouwen beginnen af en toe spontaan te zingen of maken een dansje met elkaar, waar de mannen niet voor te vinden zijn.

Knap geschreven en opgevoerd zijn de scenes waarin de overleden zus Marleen in verleden en heden voor Magda opduikt. Die laatste stapt in de openlucht een paar keer door de vierde wand om het publiek rechtstreeks van haar gedachten deelgenoot te maken. Ze lijdt aan een darmkwaal die haar leven tot een hel maakt. Ze wil dood en toch ook niet. De grote vraag is en blijft nog steeds, hoe een waardig levenseinde klaar te spelen, zoals Claus zelf in 2008 ten deel viel toen Alzheimer hem te dichtbij kwam.

De vijf acteurs zetten hun rollen krachtig en in strak samenspel neer. Daar heeft regisseur Albert Lubbers duidelijk de hand in. Hij regisseerde in 1999 voor Het Toneel Speelt ook een opvoering van De verlossing met acteurs van klinkende naam. Die bleken het te weinig in zich te hebben om zonder overacting de eenvoudige volkse types integer te spelen. De recensies waren daarom niet onverdeeld gunstig, evenmin als die dat trouwens waren voor de verfilming uit 2001 door Claus zelf. Lubbers slaagt voor zijn herkansing met vlag en wimpel.

De acteurs van nu hebben stuk voor stuk een aardige staat van dienst, maar zijn in de publiciteit niet zeer bekend. Ze brengen hun rollen met verve en sterk ingeleefd. Hun zogenaamde Vlaamse tongval is zonder ook maar een spoor van aanstellerij. Suburbia kiest per voorstelling haar acteurs en vormgevers, wat steeds voor een verrassing zorgt, ook deze keer.

De matinee moet het stellen zonder de toegevoegde kracht van de lichteffecten, dus een avondvoorstelling kan de voorkeur hebben. Gaat dat zien!