Boeken / Fictie

Gipharts filmlexicon

recensie: Ronald Giphart - Lieve
giphart-8weekly

‘Ik wil geen woorden, ik wil ogen en ik wil het voelen’ laat Ronald Giphart in zijn nieuwe roman Lieve een van zijn personages zeggen. Die uitspraak had hij tijdens het schrijven beter ingelijst boven zijn bureau gehangen. In de wereld van Giphart worden te veel woorden geschreven.

Het oorspronkelijke plan voor deze roman is overduidelijk. Een verhaal over de filmwereld moest het worden, en een verhaal over de liefde. Allebei gelukt. In Lieve draait de succesvolle regisseur Noah Boudrin een film over zijn te jong overleden muze Lieve Vanlieve. Zij had de hoofdrol in zijn eerste, hemelbestormende filmproject en was tegelijkertijd zijn grote liefde. Totdat een boom in de nacht een einde maakte aan haar jonge leven en veelbelovende carrière.

In het hier en nu wordt het leven van Lieve, en dus dat van Noah, verfilmd met de populaire hoofdrolspelers Liv en Bison. Beiden jong, bruisend van ambitie en talent en klaar om het witte doek te bestormen. Regisseur Noah probeert het onderste uit de kan te halen wat betreft de acteerprestatie van zijn twee sterren, maar verliest gaandeweg de regie als de twee hun eigen gevoel op de eerste plaats stellen. Giphart bouwt zijn roman in twee lagen op: het heden met de acteurs Liv en Bison verrijkt met terugblikken op het verleden met de wonderbaarlijke Lieve.

Ik ook van jou

In zijn voorlaatste roman Harem (2015) leek Giphart – inmiddels wat ouder geworden – een rijpere, meer volwassen weg ingeslagen te zijn. De verhaallijn was enigszins uitgediept, zijn personages waren interessanter, kortom: het leverde een roman op die de kwaliteiten van de schrijver eindelijk naar boven haalde. Met Lieve doet Giphart weer een stap terug en brengt ons de luchtige en vluchtige tijden van Ik ook van jou (1992) in herinnering. Het gedoe op de filmset wordt beschreven als de hitsige arena uit een gemiddelde tv-soap: er wordt hard gewerkt, lang gewacht, veel geflirt en natuurlijk is er altijd ergens een party.

De vele terugblikken openbaren het verborgen leven van Lieve Vanlieve, een leven dat blijkt te hebben bestaan uit een mannenverslindend avontuur met spannende afspraakjes en vuige seks. Lieve heeft zich ooit als escort-girl (ook nog betaalde seks) in de armen van regisseur Noah geworpen en weet vervolgens iedere man in haar omgeving het hoofd op hol te brengen. De verbinding tussen beide lagen is een heen-en-weer-schakeling tussen de hoofdpersonen, met een nogal voor de hand liggend drama aan het einde.

Angle of the dangle

Wie niet thuis is in de wereld van de filmproductie heeft aan Lieve een prima handleiding voor deze wonderlijke gemeenschap: Giphart komt met de juiste termen om de vele functies en begrippen te verklaren. Er zijn runners, gaffers, clapper loaders, focus pullers, best boys, allemaal met overdreven nadruk benoemd om bij te dragen aan de sfeer maar zonder enige betekenis voor de loop van het verhaal. En wat te denken van guerilla shoot, cameo appearance en wrap party? Door de toegevoegde verklaringen weten we nu dat het in beeld brengen van een geërecteerde penis aangeduid wordt met the angle of the dangle.

Het is een terugkerende handicap van Giphart dat hij de lezer aan de hand wil meenemen. Op iedere pagina van Lieve is wel een glasharde schending van het show don’t tell-principe te vinden, met als dieptepunt het vreemdgaan van hoofdrolspeelster Liv. Als zij weer met haar ex-vriend in bed belandt, bedenkt Giphart het woord ‘oudgaan’ dat hij vervolgens meent te moeten verklaren met ‘een variant op vreemdgaan’, om dan nog eens tussen haakjes toe te voegen ‘maar dan met een voormalige geliefde’.

De vele overbodige woorden, de uitleggerige neiging en het strooien met termen maken dat deze roman even in de versnelling gaat en dan weer flink afremt. Alsof de schrijver zijn lezers niet vertrouwt en het zekere voor het onzekere wil nemen. Het dunne verhaal dat vervolgens overblijft is geen hoogtepunt in het oeuvre van Ronald Giphart.