Boeken / Fictie

Genadige verhalen

recensie: Arlene Heyman - Grote boze seks


Grote boze seks is het debuut van de 74-jarige Amerikaanse psychiater Arlene Heyman. In haar thuisland werd het enthousiast ontvangen: the Guardian noemde het ‘treffend, grappig, teder en wellustig’. Het succes kwam echter pas nadat Heyman de verhalen ruim dertig jaar tevergeefs had proberen te slijten.

Het is een verhaal dat nieuwsgierig maakt. Want zou er iets van dat jarenlange leuren in de verhalen doorschemeren? Zou er bitterheid in zijn geslopen, moedeloosheid of kramp? Nee, luidt het overtuigde antwoord na lezing. Elk verhaal is lichtvoetig verteld. Het is een bundel die inkijkjes in levens geeft, soms alledaags, soms op een knarsend keerpunt.

Nuchter opgeschreven, zonder bombarie, zonder oordeel ook.

Het leven zoals het dan toch is: een aaneenrijging van fragmenten die even betekenisvol als betekenisloos lijken. Dat realisme, daarin schuilt de schoonheid van dit debuut.

Genadigheid

Een recensie schrijven over een verhalenbundel voelt als het met één cijfer beoordelen van een bont gezelschap. Zeker wanneer het een debuut betreft. Het is als zoeken naar de gemene deler, waarin de signatuur van de debutant moet schuilen. In Grote boze seks lijkt dat genadigheid te zijn. Heyman geeft haar personages ruimte, om er het beste van te maken, om tot leven te komen.

De schrijfster introduceert personages die, hoe verschillend ook, onbekommerd zichzelf zijn. Mens zijn. Veelal vrouwen, sterke, intelligente vrouwen, die zich een weg zoeken in hun relaties en vaak kritische gedachten. Vrouwen die het bovenal goed proberen te doen. Maar niet zonder soms vilein te zijn, neerbuigend of gewoon even moe van het proberen.

Wat zweeft tussen de regels

Er is een eerste verhaal dat handelt over een echtpaar op leeftijd dat hun lichamelijke intimiteiten nauwkeurig moet plannen in verband met brandend maagzuur, hulp van pillen en wat al niet meer. Er is een verhaal over de dag dat het vliegtuig het World Trade Center invloog, met verstoorde levens waarin de lezer vanaf dat moment aanhaakt. Er is een verhaal over een heftige affaire, tussen een jonge vrouw en een gevestigde kunstenaar. Een over de complexe strijd die kan woekeren binnen een samengesteld gezin en een over een man die midden in de nacht het levenloze lichaam van zijn vader uit de slaapkamer van diens minnares moet dragen.

Veelzijdige verhalen, die nieuwsgierig maken naar meer.

Ook omdat het nog nergens echt scherp wordt, maar redelijk aan de oppervlakte blijft. Er is meer, dat zweeft tussen de regels, maar het wordt vaker niet dan wel benoemd. Daar is weer die ruimte, die deze bundel tot zo’n prettig geheel maakt, maar die het soms ook iets willekeurigs geeft.

Het wil in een verzameling verhalen nog wel eens zo werken dat je niet gemakkelijk overstapt van het ene op het volgende, alsof je uit een soort loyaliteit jegens de personages weigert de vervangers al te snel in je armen te sluiten. Heyman trekt de lezer echter steeds snel en geruisloos het volgende verhaal in. Dat is knap en zegt veel over haar soepele schrijfstijl. Het wachten is nu stiekem toch op haar eerste roman.