Film / Films

Solaris

recensie: Solaris

Voor zijn derde samenwerking met George Clooney koos de veelzijdige Steven Soderbergh (Out of Sight, Erin Brockovich, Traffic, Ocean’s Eleven) voor een nieuwe verfilming van het boek Solaris van de Poolse sciencefictionschrijver Stanislaw Lem. Dit filosofische werk werd al eerder, in 1971, verfilmd door de Russische regisseur Andrei Tarkovski.

Nu was Tarkovski’s versie om het zacht uit te drukken een lange zit, en Soderbergh heeft er gelukkig dan ook voor gekozen het verhaal tot zijn essentie terug te brengen en tegelijkertijd de personages alle ruimte te geven. Door deze werkwijze is Solaris een emotioneel en psychologisch meesterwerk geworden dat zich evengoed op een tropisch eiland als op een vrijwel verlaten ruimtestation had kunnen afspelen.

Vreemde verschijnselen

Want hoewel het grootste deel van de film is gesitueerd op een ruimteschip dat in een baan om de planeet Solaris draait, is de film meer een psychologisch drama dan sciencefiction. Het spaarzame verhaal begint op aarde, als psychiater Chris Kelvin (George Clooney in de rol van zijn leven) een videoboodschap van zijn vriend Gibarian ontvangt. Deze Gibarian is gestationeerd op het eerdergenoemde ruimteschip waar zich vreemde verschijnselen voordoen: herinneringen uit het verleden van de bemanningsleden komen op een vreemde manier weer tot leven en hij smeekt Kelvin een kijkje te komen nemen op het schip.

Ontroerend

~

Eenmaal aangekomen krijgt ook Kelvin last van hallucinaties, die door Solaris lijken te worden gegenereerd. Kelvin krijgt bezoek van zijn overleden vrouw Rheya (Natascha McElhone), en samen beleven ze, met ons, hun relatie opnieuw. Hoewel het verhaal in een paar zinnen is samen te vatten, neemt Soderbergh ruimschoots de tijd, waardoor sommige kijkers de film traag en saai zullen vinden. Laat je je echter meeslepen door het intelligente script, prachtige beelden (door Soderbergh zelf gefilmd onder het pseudoniem Peter Andrews) en de ontroerende situaties dan kun je na 99 minuten slechts concluderen dat Soderbergh met Solaris opnieuw een meesterwerk aan zijn toch al niet zwakke oeuvre heeft toegevoegd.

Intelligent

Solaris is zo’n film die je gemakkelijk tien keer kunt zien en bij elke keer alleen maar sterker wordt. Om dit aan te moedigen hebben Soderbergh en producent James Cameron een werkelijk geweldige commentaartrack ingesproken, die elke filmliefhebber zal doen watertanden. Vanaf de eerste studiologo’s praten de twee op zeer intelligente wijze over de verschillen in aanpak (Cameron zou de film eerst zelf regisseren), het montageproces (dat bij Soderbergh fascinerend en experimenteel is), de acteerprestaties en vrijwel elk ander onderwerp, zowel technisch als emotioneel. De dvd van Solaris is alleen voor dit commentaarspoor al de moeite meer dan waard.

PDF-je

Ook bijgeleverd zijn twee korte documentaires, die beter samengevoegd hadden kunnen worden, want de twee filmpjes overlappen elkaar op plaatsen. Verder is er een trailer en Soderberghs complete script, dat helaas in dvd video-formaat is en dus lastig te lezen is en niet uitgeprint kan worden. Een PDF-je op het DVD-ROM gedeelte van de schijf was al genoeg geweest. Maar dit zijn slechts kanttekeningen bij een van de beste films van het afgelopen jaar. Er zijn niet veel mensen geweest die Solaris in de bioscoop hebben gezien (ik ook niet), maar hopelijk gaat de film – terecht – een eigen leven leiden op dvd.