Kind als speelbal

In deze moderne bewerking van Henry James’ gelijknamige boek draait het om de 7-jarige Maisie, die na de scheiding van haar ouders ongewild in een strijd om de voogdij verstrikt raakt.  

De openingsscène toont het gezin nog in complete vorm, maar dat er spanningen zijn wordt direct duidelijk.  Terwijl de pizzabezorger voor de deur staat, maken Maisie’s ouders ruzie. Het meisje hoort het wat passief aan, alsof het inmiddels de normaalste zaak van de wereld is. Het weerhoudt Maisie er niet van om de draad op te pakken: ze rent naar haar spaarpot en haalt er een fooitje uit voor de bezorger. Hiermee wordt direct aangetoond dat Maisie, ondanks haar leeftijd, de meest verantwoordelijke is van de drie.

Het onvermijdelijke gebeurt: haar ouders gaan scheiden. Maisie verblijft bij haar moeder in afwachting van het uitvechten van de voogdij. Al snel blijkt dat de strijd om de voogdij voor beide ouders een soort eerkwestie is. Susanna (Julianne Moore) is een rock artiest op leeftijd en is vooral met toeren en met zichzelf bezig. Beale (Steve Coogan) is een kunsthandelaar en is meer in het buitenland dan dat hij tijd heeft voor zijn dochtertje. Daarbij blijkt dat Beale er een affaire op na hield (nota bene de oppas van Maisie). De ouders lijkt het vooral te doen om het elkaar lastig maken, in plaats van dat Maisie’s belang voorop staat.

Geen ruimte voor Maisie
Zo verwordt Maisie tot een soort speelbal van haar ouders. Een chaos volgt, waarin bezoekregelingen niet nagekomen worden. Een wrang detail hierin is dat de ouders hun nieuwe partners als oppas inzetten, in plaats van zelf voor hun kind te zorgen.

Henry James’ gelijknamige boek uit 1897, waarin hij het verhaal van een gevoelig meisje binnen een disfunctioneel gezin beschrijft, leent zich prima voor de aanpassing naar deze tijd. Vooral als je kijkt naar de individualisering die een steeds prominentere rol in onze samenleving lijkt in te nemen. Susanna en Beale kiezen voor waarden als eigenbelang en hang naar succes. In hun leven is geen ruimte voor een kind.

Regisseurs Scott McGehee en David Siegel filmen bewust vanuit het perspectief van Maisie. Ze is aanwezig in elke scène. Scheldkanonnen van haar moeder worden door haar aangehoord, de egocentrische kant van haar vader wordt door haar waargenomen. Dat haar ouders onverantwoordelijke, egoïstische mensen zijn ligt er zo dik bovenop, dat de sympathie direct naar Maisie uitgaat. Als jonge protagonist moet zij opboksen tegen beslissingen die haar ouders voor haar maken.

Toch nog wat geluk voor Maisie

Dit gebeurt pas op het einde, wanneer Maisie dat voortdurende heen- en weer geslinger subtiel teniet doet. Want buiten al die narigheid ligt er ook wat geluk besloten in het feit dat de nieuwe partners van haar ouders zich wél om haar bekommeren. De regisseurs werken op voorspelbare wijze naar het moment van inkeer toe. Er komt een moment dat Maisie voor zichzelf kiest, in plaats van steeds onderwerp van keuze te zijn. De formule van een gevoelig meisje dat aan de grillen van haar ouders is overgeleverd maakt van What Maisie knew een potentiële hit. Toch hint de film te gemakkelijk naar het losmaken van emoties en het kiezen van een kant. Lincoln (Alexander Skarsgård, zoon van Stellan Skarsgård en bekend van True Blood), de nieuwe partner van Susanna, ontpopt zich vrijwel direct als zorgzame en sympathieke vaderfiguur. Margo (Joanna Vanderham), de partner van Beale, maakt het gebrek aan moederliefde goed. Drie maal raden hoe dit afloopt.

Uiteindelijk is What Maisie Knew niet meer dan een zoet en voorspelbaar drama, dat in zijn opzichtige pogingen om emoties los te maken bij de kijker (middelen als slow motion en een zoet popnummer aan het einde worden niet geschuwd), niet roert. Een film als Noah Baumbachs The Squid and the Whale (2005), waarin twee jongens moeten dealen met de scheiding van hun ouders, laat op subtielere en reëlere wijze de impact zien van de chaos die onverantwoordelijke ouders achterlaten.