Hyperrealistisch familiedrama
Wanneer iemand ouder wordt, breekt de tijd aan om de balans op te maken van het tot dan geleefde leven. Als dan de partner overlijdt, en rouw en verdriet zijn intrede doen, komt de periode van bezinning in een versnelling en kan nadrukkelijk de worsteling met de zin van het bestaan gaan plaatsvinden. The Mother van regisseur Roger Michell (Notting Hill) laat zien dat het overlijden van de partner niet alleen hoeft te leiden tot een periode van rouw, verdriet en gelatenheid over de loop der dingen, maar ook het begin kan zijn van een moeizame en pijnlijke bevrijding uit een oud en sinds jaren en jaren vastgelegd leven.
~
May (Anne Reid) en haar man Toots (Peter Vaughan) zijn de middelbare leeftijd ver voorbij en ouders van twee volwassen kinderen. Wanneer vader komt te overlijden, zoekt moeder troost bij haar twee kinderen. Gedwongen door de situatie staan de kinderen toe dat moeder tijdelijk afwisselend bij hen woont.
Dochter Paula (Cathryn Bradshaw) is onderwijzeres, heeft een kind, schrijft verhalen waarmee zij faam hoopt te verwerven en heeft in klusjesman Darren (Daniel Craig) een twijfelende minnaar. Darren kan niet kiezen tussen Paula en een andere vrouw waarmee hij een relatie onderhoudt. Paula volgt een therapie om de trauma’s uit haar jeugd te verwerken, waar moeder prominent onderdeel van uit maakt. Zij is teveel met zichzelf bezig om haar moeder voldoende aandacht te kunnen geven na de dood van vader.
Oude patronen
~
Keiharde confrontaties
The Mother had gemakkelijk kunnen vervallen in een voorspelbare vertelling over drama’s die zich kunnen afspelen in een familie als de gebruikelijke familieorde wegvalt door de dood van een bloedverwant. Wanneer we in deze film te maken hadden gehad met een liefderijke familie waarin warmte en betrokkenheid op elkaar vanzelfsprekend zouden zijn, was het risico van allerlei voor de hand liggende clichés over verdriet en rouwen groot aanwezig geweest. De regisseur slaagt er echter in de voorspelbaarheid uit de film te houden door te kiezen voor een kille, afstandelijke familie, waarin liefde en genegenheid, betrokkenheid en interesse voor andere familieleden allerminst gewoonlijk zijn. De ouders willen het masker van hun liefelijke gezinnetje nog wel even ophouden, maar de kinderen zijn genadeloos in het ontmaskeren van de illusie dat zij uit een warm en vrolijk nest komen.
Hierdoor is The Mother geen film geworden over verzoening en vergeving, met het nadrukkelijke uitgangspunt van een feel-good-movie, maar een hyperrealistisch en nietsontziend familiedrama vol keiharde onderlinge confrontaties, handelend over het verlies van onschuld, illusies en idealen en de grote vraag of het allemaal nog goed gaat komen.
Het Grote Geluk
De manier waarop deze familie in al zijn zwakheden wordt geportretteerd is ontroerend en dermate indringend dat het de kijker moeiteloos aanzet tot nadere gedachten en beschouwingen over herkenbare onderwerpen als de angst voor het ouder worden, de dwaasheid van verliefd zijn, moraliteit en het generatieconflict in een familie. De karakters van de hoofdpersonen komen volop tot ontwikkeling, waarbij de psychologie een voorname rol speelt. We leren ze kennen als in beginsel goedwillende, lieve mensen, op zoek naar Het Grote Geluk. Net als iedereen hebben zij hun dromen, wensen en verlangens, die echter stuk voor stuk verpulverd dreigen te worden door de bikkelharde realiteit van alledag en het al dan niet verwerkte leed dat zij meenemen uit hun verleden.
De acteerprestaties zijn fantastisch levensecht en de dialogen tussen de hoofdpersonen zijn nietsverbloemend, rauw, primair en realistisch. Hierdoor worden zij in al hun naaktheid en kwetsbaarheid aan de kijker gepresenteerd, en kunnen de kijkers zich nadrukkelijk spiegelen aan de levens van de hoofdpersonen.
The Mother gaat over onszelf, de zoektocht naar onszelf, onze moeizame strijd op weg naar groot geluk en ultieme vrijheid en is hoe dan ook een confrontatie met onszelf. Subliem en schitterend dat een film dat kan bereiken.
