Breakfast on Pluto

Als baby wordt Patrick opgenomen in het huishouden van de plaatselijke priester Father Bernard (Liam Neeson) en zijn huishoudster Eily Bergin (Eva Birthistle). Hij groeit op in de kroeg, onder de vleugels van de liefdeloze uitbaatster. In dit hypocriete alcoholische milieu geeft kleine Patrick al snel blijk van een eigenaardig karakter en een hilarische eigenzinnigheid. Als de valse stiefmoeder hem in een jurk plus hakken betrapt en hem zo de straat op dreigt te jagen, is zijn reactie: “Beloofd?”. Ook op school is Kitten té aanwezig; zijn opstellen, vragen in de ideeënbus en passie voor naald en draad boven economie leiden tot ontploffingen. Kitten overleeft door provocatie en zijn levenslange vriendschap met de toekomstige IRA-sympathisant Irwin, zijn vriendinnetje Charlie en de onschuldige Laurence, die het syndroom van Down heeft.

Roodborstjes

De regie van Neil Jordan (The Crying Game, The Butcher Boy) is spannend en onverwacht. Jordan verfilmt het boek van Pat McCabe als een gewaagd en modern sprookje. Kittens avonturen zijn een magische mengeling van fantasie en werkelijkheid. Twee steeds terugkerende roodborstjes voorzien de filmscènes in Monaghan van commentaar. En overal waar Patrick Braden zijn hakjes zet, volgen liedjes en ballades als Feelings en Sugar Baby. Zo laat hij anderen steeds in verwarring achter, en overwint hij met niets anders dan zijn onafhankelijke en kleurrijke ambiguïteit.

Rauw

Gedurende de hele film is een zweem van seksualiteit bespeurbaar, maar Kitten onttrekt zich aan elke man/vrouw-conventie. Kitten is alleen te typeren als non-conformistisch en interseksueel; de manier waarop hij in het leven staat is zo oorspronkelijk, origineel en exceptioneel dat drama en humor volgen waar hij gaat. De visuele magie van de film is meeslepend en rauw. Op de achtergrond zijn er steeds referenties naar de krachtenvelden en polarisatie die de jaren zeventig kenmerkten. Jordan ontstijgt echter het Engelse kitchen sink-realisme, doordat hij geweld en humor tegen elkaar durft af te zetten en alle karakters op de grens van het normale laat balanceren. De wijze waarop Jordan Kittens sex-appeal afzet tegen de Londense zelfkant, de seksindustrie en het immer dreigend IRA-terrorisme in de metropool is bizar, soms angstig, maar altijd is er ook een glimlach.

Glam-rock en liefde

Kittens speurtocht naar zijn onbekende moeder voert hem van Ierland naar Londen: een reis vol bizarre baantjes en vreemde vogels. Als zingende squaw naast de bakkebaarden van Glam-rocker Billy (Gavin Friday) in de band Billy Hatchet and the Mohawks ontdekt Kitten de liefde. Niet zonder gevaar, zo blijkt; Kittens lessen in de liefde zijn hartvochtig. Hij zwerft verder, als assistente van een goochelaar (Stephen Rea) en als straatprostituee – het leven in Londen blijkt hard. Toch bekijkt de wereld Kitten altijd met een glimlach. Hij is geen slachtoffer en heeft geen zelfmedelijden, hij blijft vol optimisme op zoek naar acceptatie en een ‘ontbijt op Pluto’. Nooit neemt hij een blad voor de mond, of neemt hij aanstoot aan bekrompenheid. Kitten is Kitten, en hij blijft overeind als man/vrouw, met een glimlach die beklijft. En uiteindelijk moet iedereen die hem tegenkomt onderkennen dat op Kitten geen enkele logische wet van toepassing is.

Tegendraadse camp

Toch is Kitten nergens camp te noemen, en dat is aan Cillian Murphys spel te danken; met verwondering, subtiele expressie en onschuldige fysiek weet hij Kitten levensecht te maken. Murphy zegt daarover: “I liked being a girl, I looked like my sister and she is beautiful”. Als het sneeuwwitje van de jaren zeventig hapt Murphy als Kitten door de zure appels van het leven en de liefde heen, zonder enige gêne of valse schaamte: je zou er haast jaloers op zijn. Breakfast on Pluto blijft verrassen; een wonderlijke film waar je alleen maar van kunt genieten.