Film / Films

Aandacht voor de verstilling

recensie: Il dono

Het platteland van het Italiaanse Calabrië wordt geteisterd door massale leegloop. Zo ook het stadje waarin Il dono zich afspeelt. Zo nu en dan schuifelt er nog iemand door de straten of wordt er een stoepje geveegd, maar doorgaans liggen de smalle, kronkelige straatjes er verlaten bij. Iets onder het op een heuvel gelegen stadje woont een oude man. Zijn huisje staat eenzaam ver weg, maar daar lijkt hij zich niet aan te storen. Hij kan alleen nog wachten. Wachten op zijn naderende einde.

~

Een tweede personage dat in Il dono wordt gevolgd is een achterlijk meisje waarvan de mensen denken dat ze bezeten is door boze geesten. Regelmatig rijdt ze op de fiets naar de supermarkt; een lange rit bergafwaarts. In ruil voor een lift terug naar huis, geeft ze haar lichaam aan automobilisten.

Minieme conversatie

~

De camera lijkt als bij toeval aanwezig en legt de dagelijkse routine van beide personages vast. De minieme conversatie tussen de bewoners van het dorpje is voor de kijker blijkbaar niet van belang. De weinige woorden die gesproken worden, zijn niet ondertiteld en het is de vraag of je het überhaupt zou kunnen verstaan, zelfs als je bekend bent met het Italiaans. Gesprekjes verdienen in Il dono net zoveel aandacht als het ruisen van de wind of het wegstervende geluid van een oude brommer.

Stuiterende bal

Een mooi moment in de film is die waarin een jongen zijn bal per ongeluk van de trap voor zijn huis laat vallen. De bal stuitert tegen de muur tegenover de trap en rol de straat uit. Het jongetje achtervolgt de bal, maar deze rolt en stuitert steeds verder naar beneden door de smalle, schuine straatjes. De achtervolging stopt pas wanneer de weg wordt geblokkeerd door een pony. Omdat de jongen niet langs dit beest durft te lopen, geeft hij de achtervolging met spijt op.

Betekenisvolle verlatenheid

Zonder dialoog en met een haast verstilde cameravoering heeft regisseur Michelangelo Frammartino de verlatenheid betekenisvol in beeld weten te brengen.
Een prestatie die de aandacht van internationale filmfestivals haast wel moest trekken. Zeker om dat Frammartino dit regiedebuut heeft gemaakt met een schamele vijfduizend euro. En inderdaad: op verschillende internationale festivals, waaronder het Noordelijk Film Festival in Leeuwarden, viel de film in de prijzen.

Dode hond

Waarschijnlijk ligt het aan mijzelf, maar het kostte me moeite om mijn aandacht de volle tachtig minuten bij de film te houden. Zeker omdat er van een echte verhaallijn geen sprake is. Of het moet de fascinatie van de oude man zijn voor een pornografische afbeelding. Samen met een mobiele telefoon bleef deze achter in zijn tuin nadat twee jongens hem hielpen met het begraven van een dode hond. De mobiele telefoon doet de man weinig. Wanneer de telefoon overgaat, kijkt hij hoogstens even op. De afbeelding trekt echter wel zijn aandacht.

Wat de film toch de moeite waard maakt is de subtiele en ontroerende ontknoping. Maar zoals gezegd is er wel wat uithoudingsvermogen nodig om de film tot het einde geboeid te blijven volgen.