Film / Films
recensie: Valse wals

Ria Marks en Titus Tiel Groenestege hebben bij het muziektheatergezelschap Orkater het drieluik Valse wals (1998), Bankstel (2000) en Zucht (2002) gemaakt. Drie korte voorstellingen, die zij op theaterfestivals als de Parade speelden. De voorstellingen werden unaniem bejubeld. Toen het derde stuk af was, werden de drie producties samengevoegd tot een avondvullend theaterprogramma. Geïnspireerd op dit drieluik maakten Marks en Groenestege samen met regisseur en scenarioschrijver Mark de Cloe de filmproductie Valse wals.

Als op een schip deint de camera de titels in beeld. We zien een serveerster de kroeg schoonmaken. Het is een kroeg ergens bij een haven. Een klant komt binnen, broeierig cirkelen zij om elkaar heen. Man en vrouw in een paringsdans, vol hartstocht, sterke drank, passie en onverwachte klappen. De volgende ochtend, wanneer zij het ontbijt op tafel zet, gaat hij van wal en op zijn schip. Jaren later, hetzelfde paar. Zappend zitten zij op de bank. Met de televisie als middelpunt van hun universum, leven zij meer naast dan met elkaar. Zij probeerde nog wel een andere man, maar hij zat aan de verkeerde kant van de bank. Of erger, hij bleef niet zitten op die bank. Dus bleef ze maar bij hem. Samen op de bank glijdt het leven voorbij.

Stilte

~

Met uitzondering van de, meestal Amerikaanse, stemmen die er uit de televisie komen wordt er in Valse wals nagenoeg niet gesproken. Ze spreken met mimiek en dans, de universele lichaamstaal. Dat boeit. Juist zonder woorden zeggen zij het meest tegen elkaar. Blikken zeggen alles en de lichamen van Tiel Groenestege en Marks blijken meer dan flexibel. Hun personages zijn dat minder. Hoe langer het leven aan hun voorbij gaat, hoe langzamer zij dit kunnen bevatten. Als slakken dolen de twee bejaarden door een steeds sneller bewegende stad.

Dansen aan Zee

De film begint en eindigt aan zee. Van de ontmoeting in het havencafé, gaan we via een tussenstop op de bank voor de tv, naar een stad aan zee. Een stad die te snel lijkt voor het ouder wordende stel. Op een bed op wieltjes rijden zij de zee in. Terug naar waar de liefde en de passie ooit begon. De havenstad waar zij elkaar vonden, verloren en weer terugvonden.

~

Valse wals is een film waarin prachtig gedanst wordt, maar het is geen dansfilm. De acteurs blinken uit in slapstick en de film zit boordevol met humor, maar het is geen komedie. Het is een liefdesverhaal, maar geen romantische film, en ondanks de schrijnende situaties is het zeker geen drama. Theater- en dansliefhebbers die Valse wals in het theater gemist hebben, moeten zeker hun kans grijpen om dit nog op film te kunnen zien, maar Valse wals is meer dan een theaterregistratie. Bovenal is het een film waarin twee acteurs schitteren in hun spel en dans. Valse wals vertelt het universele verhaal over de liefde, de verveling en samenblijven ondanks alles. Of juist dankzij alles.