Film / Films

Een beangstigend stuk filmgeschiedenis

recensie: Mario Bava Collection

Het Green Cow-label van distributeur Paradiso brengt heruitgaven van oudere films uit. Hier vinden klassiekers van de legendarische regisseur Pier Paolo Pasolini of een reeks oudere horrorklassiekers uit de Hammer Studios onderdak. Zo ook een vijftal films van Mario Bava.

Mario Bava, geboren in 1914, is de zoon van cinematograaf Eugenio Bava en groeide dus op in de filmwereld. Het zou niet lang duren voordat hij zou proberen in zijn vaders voetsporen te treden. In de dertiger jaren krijgt hij zijn kans als assistent van zijn vader, maar al snel gaat hij op eigen kracht verder. In de jaren vijftig heeft hij met zijn innovatieve belichtingstechnieken en zijn vaardigheid om realistische speciale effecten te creëren een plaats bij de top van de Italiaanse filmtechnici bemachtigd.

Scène uit <i>Black Sunday</i>
Scène uit Black Sunday

Nadat Bava bij drie films het moeizaam verlopende productieproces had vlotgetrokken en er voor had gezorgd dat deze alsnog gereed kwamen, werd hem de mogelijkheid geboden zelf een film te produceren. Als het maar niet teveel geld ging kosten. Geïnspireerd door het recente succes van Terence Fischers Hammer-productie Dracula maakte Bava Black Sunday (1960). Dit werd onmiddellijk een groot succes, door een perfecte combinatie van de stijl van de oude stomme horrorfilms met het geweld en sensualiteit van de Hammer producties én Bava’s eigen stylistiche benadering. Het is dan ook niet meer dan logisch dat deze Bava-collectie opent met dit monument onder de horrorfilms.

Ontwikkeling

De collectie bestaat verder uit de films Black Sabbath (1963), A Bay of Blood (1971), Baron Blood (1972) en The House of Exorcism (1973). Niet al deze films worden misschien direct gezien als Bava’s beste films, maar geven wel stuk voor stuk een prachtig tijdsbeeld. Door deze collectie krijg je niet alleen een goed beeld van de ontwikkeling van Mario Bava zelf door de loop der jaren heen, maar ook van het horrorgenre in zijn algemeenheid.

Scène uit <i>Baron Blood</i>
Scène uit Baron Blood

Voor de horrorliefhebber levert deze collectie dus een prachtig overzicht van bijna vijftien jaar horrorfilm en met name vijftien jaar Bava-films. Hoewel al in Black Sunday duidelijk wordt dat we met een kunstenaar te maken hebben, wordt die kunstenaar nog zichtbaar beperkt door techniek en regerende opvattingen. De film is naar huidige maatstaven erg traag en primitief. Je ziet dat Bava veel zorg besteedt aan de vormgeving, de belichting en cameravoering zien er degelijk uit. Het gehele verhaal ontvouwt zich echter gruwelijk langzaam. Een kenmerk van bijna alle films uit die periode. Een voorliefde voor oude, klassieke zwart-wit horrorfilms is een must om hier doorheen te komen.

Overeenkomsten

Gaandeweg zie je echter dat de vaart er steeds meer in komt te zitten. Tegen de tijd dat we bij A Bay of Blood terecht komen herkennen we ook steeds meer aspecten uit de modernere horrorfilm. A Bay of Blood zou je bijvoorbeeld als een voorloper van Friday the 13th kunnen zien. Ook hier is er sprake van een aantal mensen die in huisjes rondom een meer in een bos aan een gruwelijk einde komen. Net als in Friday the 13th worden we direct met de gewelddadige moorden geconfronteerd en vloeit het bloed massaal.

Scène uit <i>The House of Exorcism</i>
Scène uit The House of Exorcism

De connectie tussen The House of Exorcism met een andere beroemde horrorreeks is zelfs nog veel evidenter. De versie die in de collectie wordt uitgebracht is een aangepaste versie van het origineel uit 1972 genaamd Lisa and the Devil. In 1973 verscheen namelijk The Exorcist in de bioscopen, en de overeenkomsten tussen beide films zijn overduidelijk. The house of Exorcism bevat, net als The Exorcist, een door de duivel bezeten vrouw, die vuilbekkend en stuiptrekkend groene slijm in het rond spuugt. En ook hier probeert een priester die duivel weer uit te bannen. Het moge duidelijk zijn dat Bava’s invloed op het genre niet gering is geweest. Of in ieder geval op z’n minst een duidelijke exponent van zijn tijd is.

Kenners

Bava heeft wellicht niet altijd de waardering gekregen die hij verdiende. Weinigen zullen zijn naam noemen als er gevraagd wordt naar invloedrijke filmmakers. Maar wanneer beroemdheden als Martin Scorsese en Quentin Tarantino hem roemen om zijn werk, wie zijn wij dan om dat tegen te spreken? Hoogste tijd om Bava te (her)ontdekken, en te genieten van een vijftal films die je terugvoeren in de cinematografische tijd.