Hooligans

Op wat kleine moralistische trekjes na is Hooligans er in alle opzichten in geslaagd het publiek mee te sleuren in de wereld van voetbalvandalen. Net zoals in Philip Davis’ ID (1995), waarin een politieagent infiltreert in de harde kern van een Engelse voetbalclub, laat Alexander zien hoe groot de invloed van het groepsproces kan zijn op een individu. En dat is best beangstigend.

Harde kern

De toon wordt direct gezet aan het begin van de film. Supporters van twee rivaliserende voetbalclubs, zogenaamde firms, gaan elkaar op een metrostation in Londen hardhandig te lijf. De wereld van de hooligans en de wereld van Harvard-student Matt Buckner (Elijah Wood) staan hier in schril contrast. Nadat Buckner (twee maanden voor zijn afstuderen) van de universiteit wordt gestuurd, komt hij in aanraking met de hooliganwereld. Hij besluit in te trekken bij zijn zus Shannon (Claire Forlani), die in Londen woont. Daar ontmoet hij Shannons zwager Pete (Charlie Hunnam), leider van de Green Street Elite (GSE), de harde kern van West Ham United. Matt wordt opgenomen in de groep, maar of dat zijn redding of zijn ondergang is, blijkt pas later.

Het duurt een tijdje voor je aan babyface Wood als vechtersbaas gewend raakt: hij blijft anvankelijk als Hobbit aan je netvlies kleven. Toch weet hij de transformatie van Yankee naar een gewelddadig zuipende hooligan vrij goed neer te zetten. Als Matt, die eigenlijk van honkbal houdt, onvoorzien zijn eerste klappen uitdeelt tijdens een confrontatie met een andere firm, volgt een kettingreeks van gewelddadige scènes, die zeer realistisch ogen.

Loyaliteit

Ook al lijkt de hooliganwereld anarchistisch, er gelden heel duidelijke principes. Een daarvan is loyaliteit aan de firm. Je gaat iedere confrontatie met andere firms aan, je praat niet met de pers en je laat je maten nooit in de steek. Er is bijna sprake van een huwelijk, waarin ‘vreemdgaan’ zwaar wordt bestraft: met verbanning uit de firm. Leo Gregory (die Bovver speelt in de film) overkomt dit en vertolkt de pijn die daarop volgt verbluffend goed

Hooligans is van begin tot eind explosief, bloederig en gewelddadig. Maar gelukkig is de film meer dan dat. Alexander laat zien dat voetbal niet de echte reden is van het geweld. De basis van voetbalgeweld heeft te maken met respect, waarbij voetbal slechts een oppervlakkige aanleiding is. Respect, niet alleen ten opzichte van andere firms, maar ook ten opzichte van je vrienden en jezelf. Je zie Matt bijna letterlijk groeien na ieder gewonnen gevecht. Het gevoel van winnen en verliezen weet regisseur Alexander goed over te brengen. De euforie die de kijker ervaart bij weer een gewonnen strijd van de GSE stemt tot nadenken, want wat zegt dat over het geweld in jezelf? Hooligans is een geslaagde film, waarin veel aandacht is voor de personages en geweld een persoonlijk gezicht krijgt.