Film / Films

Een humoristische geschiedenisles

recensie: Het beste van Farce Majeure

Maandag 3 mei. Het is een opvallend zonnige voorjaarsdag. Er staat een kleine groep mensen voor het sfeervolle Theater Pepijn in Den Haag. Een oldtimer komt al toeterend de straat inrijden en drie mannen op leeftijd stappen uit, gevolgd door een camera van SBS Actienieuws. Een mat applaus komt uit de kleine groep bekenden. Deze heren uit het tijdperk van de langspeelplaat zijn naar de hofstad gekomen om hun eerste dvd te presenteren: Farce Majeure, wereldberoemd bij de generatie die de seksuele revolutie nog heeft meegemaakt, maar of hun humor op dit moment nog even krachtig is als dertig jaar geleden is de vraag.

~

Farce Majeure werd in 1966 samengesteld door Dick Bommel (hoofd gevarieerde programma’s, tegenwoordig heet dat gewoon entertainment) van de NCRV. De groep bestond uit Alexander Pola (Zeg ‘ns Aaa), Fred Benavente (Als je begrijpt wat ik bedoel), Ted de Braak (Teds Familie Spel Show), Jaap Fillekers (bedenker Prettig geregeld en de Nationale nieuwsquiz) en Henk van de Horst (bekend van De Henken-encyclopedie en ook van de nieuwsquiz). De bedoeling was dat het programma voornamelijk een amusementsshow zou zijn, maar toen 14 oktober 1966 het kabinet Cals viel, reageerde het vijftal hier scherp op met een grafrede. Hierna veranderde het programma al snel in politieke satire. Een bekend nummer dat nog steeds regelmatig te horen is, is de meezinger Dat is uit het leven gegrepen, een lied waarop eigenlijk elke tekst ingepast kan worden en dat dan ook vaak op bruiloften (zilveren en gouden met name) te horen is. In april 1976 eindigde met de 150e uitzending de eerste periode Farce Majeure, maar de groep maakt tot op de dag van vandaag regelmatig een comeback, telkens weer met hoge kijkcijfers.

De afsluiting van de Oosterschelde

~

Je wordt door de hele DVD heen gepraat als zit je naar een geschiedenisles te luisteren. Alles wat je uit de boeken kent kom je weer eens tegen. De dolle mina’s, witte fietsen, Van Agt, boer Koekoek, Lubbers, Den Uyl, de afsluiting van de Oosterschelde: het wordt allemaal op de hak genomen. Het programma doet eigenlijk een beetje denken aan de persiflages van Koot en Bie, maar dan minder goed gepersifleerd en met meer aandacht voor de grappen. In vergelijking met de botte humor van tegenwoordig zijn de grappen uit de zestiger jaren niet heel scherp, maar toch is het leuk om te zien dat er vroeger eigenlijk op een zelfde manier op veranderingen in de maatschappij gereageerd werd als tegenwoordig. Toen ging het over oestervissers (Oosterschelde) en nu over kokkelvissers (Waddenzee). Misschien moet onze eigen premier Balkenende deze schijf eens kopen: politieke satire is immers van alle tijden.

Nostalgisch werk

De kwaliteit van het beeld is opvallend goed. Natuurlijk zie je verschil tussen de oudere en jongere opnames, maar over het algemeen is het beeld erg goed gerestaureerd. Leuk is ook dat er af en toe een beeld uit 2004 door de oude opnames is gemonteerd. Dan zie je weer even hoe bijvoorbeeld Ted de Braak er tegenwoordig uitziet als hij zelf naar de fragmenten aan het kijken is. Daardoor is deze DVD ook vooral een nostalgisch naslagwerk, en probeert het niet op basis van de oude programma’s nieuw cabaret neer te zetten. Het gat om het ophalen van herinneringen. Daarbij valt het overigens op dat distributeur Pias de moeite heeft genomen de liedjes van Farce Majeure apart nog op een cd bij de dvd te doen. Dat zou vaker bij dvd’s met veel muziek moeten gebeuren.

Geschiedenisles

Je moet de dvd Farce Majeure niet willen vergelijken met het cabaret van tegenwoordig. Natuurlijk zijn de grappen goed opgebouwd en de teksten degelijk, maar als je simpelweg kijkt naar de hoge kwaliteit van de humor tegenwoordig, dan past Farce Majeure niet meer bij onze generatie. De dvd is vooral een boeiende geschiedenisles die je op je neus drukt dat heel veel aspecten van onze maatschappij van alle tijden zijn.